Hướng dẫn thực hiện quy trình cấp cứu rách vỡ động mạch chủ

Ngày phát hành: 09/06/2020

1. Các tiêu chí cần đạt

• Thời gian cấp cứu từ thời điểm tiếp cận bệnh nhân:
  • Thực hiện đánh giá ban đầu: 5 – 10 phút.
  • Thực hiện lấy máu xét nghiệm, các thăm dò cấp cứu: 30 – 60 phút.
  • CĐHA (siêu âm, CT scan): 60 – 120 phút.
  • Có chẩn đoán 60 – 120 phút.
  • Có quyết định điều trị: 90 – 120 phút.
• Các tiêu chí điều trị đặc hiệu theo bệnh lý:
  • Điều trị can thiệp mạch: Bắt đầu can thiệp mạch sau 180 phút nếu có sẵn bác sĩ can thiệp mạch.
  • Phẫu thuật tạo hình đoạn động mạch chủ: Bắt đầu phẫu thuật sau 240 phút nếu có sẵn bác sĩ phẫu thuật.
• Báo cáo lãnh đạo chuyên môn các trường hợp:
  • Tổn thương rách lớn, vỡ lớn gây tử vong ngay hoặc nguy cơ tử vong cao.
  • Tổn thương phối hợp, phức tạp.
  • Không có khả năng tiếp tục điều trị do hạn chế chuyên môn, nhân lực.

2. Quy định và cách thức báo cáo, hội chẩn rách vỡ động mạch chủ

• Tổn thương rách lớn, vỡ lớn gây tử vong ngay hoặc nguy cơ tử vong cao.
• Tổn thương phối hợp, phức tạp.
• Không có khả năng tiếp tục điều trị do hạn chế chuyên môn, nhân lực.
• Kế hoạch chuyển viện nhưng có nguy cơ tử vong trên đường vận chuyển.
• Bệnh nhân được quan tâm đặc biệt.

Nhanh chóng thực hiện cấp cứu khi có hiện tượng rách vỡ động mạch chủ

3. Các cảnh báo, bẫy chẩn đoán và xử trí rách vỡ động mạch chủ

Bỏ sót tổn thương ở các bệnh nhân đa chấn thương và các thương tổn phối hợp.

4. Phản ứng cấp cứu khi rách vỡ động mạch chủ

4.1. Các dấu hiệu lâm sàng cần phát hiện ngay

• Đột ngột đau như xé sau xương ức xuyên ra sau lưng, giữa 2 vai hoặc đau bụng dữ dội có thể lan xuống 2 chi dưới (thường có liên quan đến chấn thương). Sốc; rối loạn ý thức hoặc hôn mê; huyết áp phần trên cơ thể cao hơn phía dưới; Bắt mạch đùi không rõ; Liệt 2 chi dưới do thiếu máu cục bộ tủy sống.
• Có yếu tố nguy cơ: Chấn thương, tiền sử phình động mạch chủ, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu.

4.2. Các yêu cầu cận lâm sàng và thăm dò cấp cứu

• X-quang ngực khi tình trạng người bệnh không thể cho phép chụp CTA.
• Siêu âm tại giường (FAST), hoặc siêu âm qua thực quản tại phòng mổ.trường hợp thương tổn kín đáo.
• Chụp CT Angiography.
• Xét nghiệm cơ bản, sinh hoá, đông máu, huyết học.

4.3. Chẩn đoán phân biệt rách vỡ động mạch chủ

• Tràn dịch, tràn máu màng ngoài tim.
• Tràn dịch, tràn máu màng phổi.
• Sốc mất máu do các nguyên nhân khác.

4.4. Xử trí cấp cứu

• Cách xử trí khẩn cấp ngay để ổn định bệnh nhân.
• Là 1 cấp cứu tối khẩn, vừa tập trung hồi sức theo các bước A,B,C,D,E của ATLAS.
• Xử trí cấp cứu đặc hiệu: nhanh chóng chuyển người bệnh vào phòng mổ để phẫu thuật hoặc can thiệp nội mạch.

5. Tiếp cận cấp cứu các chuyên khoa liên quan

• Ngoại chấn thương (lồng ngực, mạch máu, sọ não, cột sống, chỉnh hình), ngoại tổng quát, gây mê, chẩn đoán hình ảnh, huyết học truyền máu trong trường hợp có các chấn thương phối hợp một hay nhiều bộ phận của cơ thể.
• Kíp can thiệp nội mạch.
• Pathway xử trí rách, vỡ động mạch chủ.

Tài liệu tham khảo

1. Nienaber CA. Kische. S. Ince H. Fattori R. Thoracic endovascular aneurysm repair for complicated type B aortic dissection. J Vasa. Surg. Nov 2011; 54(5) 1529-1533
2. Roselli EH. Thoracic endovascular aortic repair versus open surgery for type B chronic dissection. J Thorac Cardiovasc Surg. Feb 2015; 149( 2Suppl.): S 163-167
3. Baliga RR. Nienaber CA, Bossone E, Oh JK, Isselbacher EM, Sechtem U, Fattori R, Raman SV, Eagle KA. The role of imaging in aortic dissection and related syndromes. JACC Cardiovasc imaging. April 2014; 7(4): 406-424

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0