Bản tin Dược lâm sàng: Vai trò của Colchicin trong bệnh lý mạch vành, số 01.2021

Bản tin Dược lâm sàng tóm tắt một số kết quả nghiên cứu chính gần đây của Colchine trong lĩnh vực này.

Phòng ngừa biến cố tim mạch sau nhồi máu cơ tim (NMCT)  

Thử nghiệm lâm sàng COLCOT thực hiện trên 4.745 bệnh nhân NMCT đã hoàn thành tái thông  mạch vành trong vòng 30 ngày, được phân nhóm ngẫu nhiên dùng colchicine liều thấp 0.5mg/ngày  hoặc giả dược6. Bệnh nhân được điều trị nội khoa chuẩn và theo dõi sau 1 tháng, 3 tháng và mỗi 3  tháng cho tới 3.5 năm (trung vị 22.6 tháng). Hiệu quả được đánh giá qua tiêu chí chính là tổ hợp  các biến cố tim mạch (BCTM) bao gồm: tử vong do tim mạch, NMCT, đột quỵ não, ngừng tim,  nhập viện khẩn cấp do đau thắt ngực phải tái thông mạch vành. Kết quả: nhóm dùng colchicine  giảm được 1.6% nguy cơ BCTM so với nhóm giả dược (5.5% vs. 7.1%; HR 0.77; p=0.02). Đặc  biệt, giảm đáng kể trên tiêu chí thứ cấp là đột quỵ não và đau thắt ngực.  

Phân tích phụ từ 4.661 bệnh nhân trong nghiên cứu cũng cho thấy khởi trị colchicine trong vòng  3 ngày sau NMCT làm giảm 4% nguy cơ so với nhóm giả dược (4.3 vs 8.3%; HR 0.52, p=0.007).  Người bệnh dung nạp tốt với colchicine liều thấp, không có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ tiêu chảy  (9.7% vs. 8.9%; p=0.35) nhưng tăng nhẹ nguy cơ viêm phổi (0.9 vs. 0.4%; p= 0.03). 

COLCOT cho thấy lợi ích của colchicine sau NMCT, tuy nhiên cần lưu ý có 19% BN ngừng  thuốc sớm, 2.5% BN không đánh giá được kết cục. Ngoài ra, khi thực hiện nghiên cứu phụ trên  1/3 quần thể BN để đánh giá ảnh hưởng của gen đến đáp ứng với colchicine, nhóm tác giả đã phát  hiện 2 vùng quan trọng ở nhiễm sắc thể 6 và 10 liên quan đến tác dụng không mong muốn trên  đường tiêu hóa. Đây là phát hiện quan trọng cho những nghiên cứu tiếp theo nhằm xác định được  đối tượng phù hợp để sử dụng thuốc.

Colchicine trong bệnh mạch vành mạn tính 

Colchicine liều thấp (0.5 mg/ngày) dùng lâu dài được đánh giá trong thử nghiệm LoDoCo trên  bệnh nhân bệnh mạch vành mạn tính. Thuốc giúp làm giảm rõ rệt biến cố tim mạch, tuy nhiên chỉ mới theo dõi trên quy mô nhỏ (N=532)2.  

Năm 2019, nghiên cứu đa trung tâm LoDoCo2 với quy mô lớn trên 5.522 bệnh nhân mắc bệnh  mạch vành mạn tính đã được thực hiện. Sau gần 30 tháng, nguy cơ BCTM trong nhóm colchicine  0.5 mg/ngày thấp hơn so với giả dược. Cụ thể, nguy cơ BCTM giảm 31% (6.8% vs. 9.6%; HR,  

0.69; P<0.001). Trong đó giảm mạnh nhất là nguy cơ NMCT và tái thông mạch máu. Thử nghiệm  cũng cho thấy colchicine liều thấp dùng lâu dài dung nạp tốt, tuy nhiên tử vong không do tim mạch  trong nhóm dùng colchicine cao hơn so với giả dược (0.7 vs. 0.5 biến cố/100 người-năm; HR  1.51).  

LoDoCo2 bổ sung bằng chứng về hiệu quả, an toàn của colchicine trong dự phòng thứ phát  BCTM trên bệnh nhân mạch vành mạn tính. Tuy nhiên, một số hạn chế cần lưu ý: có trên 10.5% BN ngừng thuốc sớm, nghiên cứu loại trừ bệnh nhân có eGFR <30 ml/phút, bệnh van tim nặng,  suy tim nặng. chỉ 15% mẫu nghiên cứu là nữ, không có dữ liệu nền về huyết áp, lipid máu hay tình  trạng viêm. Do đó, cần có thêm các thử nghiệm để đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố này. Ngoài  ra, vấn đề tương tác thuốc cũng cần lưu ý khi dùng đồng thời colchicine với các chất ức chế 

CYP3A4, p-gP như clarithromycin, thuốc kháng nấm hay thuốc ức chế miễn dịch, chống thải ghép.  Đặc biệt khi dùng cùng statin cần theo dõi công thức máu, men gan, creatinine kinase do nguy cơ  độc tính trên gan và cơ cao. 

Kết luận

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy hiệu quả colchicine trong việc giảm BCTM trên bệnh  nhân mạch vành cấp và mạn. Thuốc hứa hẹn là liệu pháp bổ sung vào dự phòng thứ phát bệnh  mạch vành cùng với thuốc hạ lipid máu và chống kết tập tiểu cầu. Tuy nhiên cần thêm các thử  nghiệm quy mô lớn để hiểu rõ lợi ích nguy cơ của colchicine trên từng nhóm đối tượng bệnh nhân  cụ thể. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO 

1. Ridker PM, Everett BM, Thuren T, et al. Antiinflammatory Therapy with Canakinumab for Atherosclerotic Disease. N Engl J Med 2017;377:1119-31.
2. Nidorf SM, Eikelboom JW, Budgeon CA, Thompson PL. Low-dose colchicine for secondary prevention of cardiovascular disease. J Am Coll Cardiol 2013;61:404-10.
3. Nidorf SM, Fiolet AT, Eikelboom JW, et al. The effect of low-dose colchicine in patients with stable coronary artery disease: The LoDoCo2 trial rationale, design, and baseline characteristics. Am Heart J 2019;218:46-56. 
4. Nidorf SM, Fiolet AT, Mosterd A, et al. Colchicine in Patients with Chronic Coronary Disease. N Engl J Med 2020
5. Bouabdallaoui N, Tardif JC, Waters DD, et al. Time-to-treatment initiation of colchicine and cardiovascular outcomes after myocardial infarction in the Colchicine Cardiovascular Outcomes Trial (COLCOT). Eur Heart J 2020.  
6. Tardif JC, Kouz S, Waters DD, et al. Efficacy and Safety of Low-Dose Colchicine After Myocardial Infarction. N Engl J Med 2019;381:2497-505.

0