Thoát vị đĩa đệm CSTL L4 – L5: nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

1. Nguyên nhân

Thoát vị đĩa đệm ở cột sống lưng L4 – L5 là một tình trạng bệnh lý thường gặp, có thể gây ra đau lưng, đau chân và các triệu chứng khác. Nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm có thể bao gồm:

• Lão hóa tự nhiên: Quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể có thể làm cho đĩa đệm mất đi tính linh hoạt và đàn hồi, dẫn đến dễ bị tổn thương.
• Tác động lực: Các hoạt động đòi hỏi nhiều tác động lực lên cột sống lưng như nâng vật nặng, vận động mạnh, hoặc va chạm có thể góp phần gây thoát vị đĩa đệm.
• Vận động thiếu: Ngồi lâu trong tư thế không đúng, không vận động đủ hoặc không duy trì tư thế đúng cũng có thể gây căng thẳng cho đĩa đệm và làm gia tăng nguy cơ thoát vị.
• Các vấn đề về cơ bắp và mô liên kết: Yếu tố như cơ bắp yếu, cơ bắp không linh hoạt hoặc sự mất cân bằng cơ bắp có thể tạo ra áp lực không đều lên cột sống và đĩa đệm.
• Tình trạng sức khỏe khác: Một số tình trạng sức khỏe như béo phì, tiểu đường, hoặc bệnh gút có thể làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
• Tuổi tác, giới tính: Tình trạng thoái hóa đĩa đệm, đốt sống là một yếu tố thúc đẩy tiến triển bệnh trong bối cảnh thoái hóa chung của cơ thể, mặc dù hiếm gặp hơn ở người trên 80 tuổi. Nam giới có nguy cơ thoát vị đĩa đệm L4 L5 cao hơn nữ giới gấp đôi.
• Thuốc lá: Nicotin trong thuốc lá làm tăng tốc độ thoái hóa đĩa đệm bằng cách hạn chế lưu lượng máu đến đĩa đệm cột sống và cản trở quá trình chữa lành tổn thương ở đĩa đệm.

2. Triệu chứng

Triệu chứng bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng L4-L5 có thể bao gồm:

• Đau lưng: Một trong những triệu chứng chính của thoát vị đĩa đệm là đau lưng. Đau có thể lan từ vùng lưng xuống mông, đùi và thậm chí có thể lan ra đầu gối và bàn chân.
• Đau mông: Đau mông có thể xuất hiện và lan rộng đến vùng hông và đùi. Thường có thể cảm nhận được tại một bên.
• Giảm sức mạnh và cảm giác yếu đuối: Thoát vị đĩa đệm L4-L5 có thể gây ra giảm sức mạnh và cảm giác yếu đuối trong chân. Bạn có thể thấy khó khăn trong việc nâng vật nặng hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Vấn đề về cử động: Một số người có thể gặp khó khăn trong việc cử động, như khó khăn trong việc đi bộ, leo cầu thang, hoặc thay đổi tư thế.
• Vùng da nhạy cảm: Có thể có cảm giác tê, hằn hoặc tê liệt trong vùng da xung quanh vùng bị thoát vị đĩa đệm.
• Gây rối thần kinh: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, thoát vị đĩa đệm L4-L5 có thể gây ra gây rối thần kinh, dẫn đến triệu chứng như đi tiểu không kiểm soát, rối loạn cương dương và vấn đề về cảm giác tình dục.

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trên, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.

3. Chẩn đoán

Để xác định chắc chắn thoát vị đĩa đệm L4 L5, bác sĩ sẽ hỏi tiền sử bệnh và quan sát tư thế của bệnh nhân, và thực hiện một số phương pháp đơn giản như ấn các điểm đau tại cột sống L4 L5, kiểm tra lệch vẹo cột sống, co cứng cơ cạnh sống đoạn L4 L5, và kiểm tra giới hạn tầm vận động của cột sống.

• Kiểm tra triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải, bao gồm đau lưng, giảm sức mạnh cơ bắp, tê hoặc buốt chân, giảm cảm giác, khó khăn trong việc điều khiển bàng quang hoặc ruột.
• Kiểm tra tư thế: Bác sĩ sẽ quan sát tư thế và cử động của bệnh nhân để xem có dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm hay không.
• Kiểm tra các điểm đau: Bác sĩ sẽ ấn các điểm đau tại cột sống L4 L5 để xác định có nhiễm sắc thể cụ thể hay không.
• Kiểm tra tầm vận động: Bác sĩ sẽ kiểm tra giới hạn tầm vận động của cột sống để xác định có giảm tầm vận động hay không.
• Xét nghiệm cận lâm sàng: Bệnh nhân sẽ được chỉ định làm các xét nghiệm cận lâm sàng như chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT), và điện cơ để xác định vị trí thoát vị và phát hiện các tổn thương đang tồn tại.

4. Điều trị

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng L4-L5 có thể bao gồm các phương pháp không phẫu thuật và phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ và triệu chứng của bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được áp dụng:

• Giữ nghỉ ngơi: Trong giai đoạn đầu của thoát vị đĩa đệm, nghỉ ngơi có thể giúp giảm đau và giảm áp lực lên đĩa đệm. Tuy nhiên, nghỉ ngơi quá lâu có thể gây ra yếu tố cơ bắp và làm suy giảm sức khỏe tổng thể, do đó cần kết hợp với các phương pháp khác.
• Dùng thuốc giảm đau và chống viêm: Thuốc không steroid chống viêm (NSAIDs) và thuốc giảm đau như paracetamol hoặc opioid có thể được sử dụng để giảm triệu chứng đau và viêm. Tuy nhiên, cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và không sử dụng quá mức.
• Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu bao gồm các phương pháp như cắt lạnh, đốt nóng, siêu âm và xoa bóp có thể giúp giảm đau và tăng cường sự linh hoạt của cột sống. Người bệnh cần tham khảo ý kiến ​​chuyên gia về vật lý trị liệu để được chỉ định và theo dõi quá trình điều trị.
• Tập luyện và thực hành bài tập: Bài tập tập trung vào tăng cường cơ bắp lưng và bụng có thể giúp cải thiện sự ổn định và hỗ trợ cột sống. Tuy nhiên, cần tuân thủ theo chỉ dẫn của người chuyên gia và tránh các động tác gây áp lực lên đĩa đệm.
• Tiêm corticosteroid: Tiêm corticosteroid trực tiếp vào vùng bị thoát vị có thể giúp giảm viêm và đau. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp này cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ.
• Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng và không đáp ứng với các biện pháp không phẫu thuật, phẫu thuật có thể.

5. Cách phòng tránh bệnh

Một số cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng L4 L5 bao gồm:

•  Giữ thăng bằng cơ thể: Luyện tập các bài tập về thăng bằng và tăng cường cơ bắp sẽ giúp giảm áp lực trên đĩa đệm và giữ cho cột sống ở vị trí chính xác.
•  Thực hiện các bài tập thể dục đúng cách: Luyện tập đúng cách có thể giúp tăng cường cơ bắp và giảm áp lực trên đĩa đệm.
•  Giải tỏa stress: Stress có thể góp phần làm tăng áp lực trên đĩa đệm, vì vậy giải tỏa stress sẽ giúp giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
• Duy trì tư thế đúng khi ngồi và đứng: Tư thế đúng sẽ giúp giảm áp lực trên đĩa đệm và giữ cho cột sống ở vị trí chính xác.
•  Tránh vận động quá mạnh hoặc vận động sai cách: Vận động quá mạnh hoặc vận động sai cách có thể gây áp lực lên đĩa đệm và làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
•  Giảm cân: Việc giảm cân sẽ giảm áp lực trên đĩa đệm và giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
• Tăng cường dinh dưỡng: Dinh dưỡng tốt có thể giúp tăng cường cơ bắp và giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
•  Đeo giày đúng cách: Đeo giày đúng cách sẽ giúp giảm áp lực lên đĩa đệm và giữ cho cột sống ở vị trí chính xác.

Tóm lại, việc duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên có thể giúp giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống lưng L4 L5.

Tài liệu tham khảo:

•  Best L4-L5 Treatment For Disc Bulge, Herniation & Slipped Disc – Chỉopractic Specialty Center
• Bài giảng CTCH – Trường Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng

0