Trật khớp vai ra trước: nguyên nhân, triệu chứng, điều trị, dự phòng

1. Nguyên nhân:

• Yếu tố di truyền: Trật khớp vai ra trước có thể do yếu tố di truyền trong cơ và mô liên quan đến vai.
• Chấn thương: Một chấn thương, như rối loạn quả cầu vai, rạn nứt xương, hoặc chấn thương gây tổn thương cho cơ, gân hoặc dây chằng xung quanh vai có thể dẫn đến trật khớp vai ra trước.
• Sự yếu kém cơ và mô liên quan: Sự yếu kém của cơ và mô liên quan có thể làm mất cân bằng giữa các cấu trúc xương, cơ, gân và dây chằng trong vai, dẫn đến trật khớp vai ra trước.

2. Triệu chứng

Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp của trật khớp vai ra trước:

• Vị trí không bình thường của vai: Triệu chứng rõ nhất của trật khớp vai ra trước là vị trí không bình thường của vai. Thay vì nằm trong vị trí thẳng đứng hoặc hơi nghiêng về phía trước, vai bị dịch chuyển ra phía trước. Điều này tạo ra một cái nhìn không tự nhiên khi vai dường như “nhô” ra phía trước.
• Mất khả năng đưa vai vào vị trí bình thường: Người bị trật khớp vai ra trước thường gặp khó khăn trong việc đưa vai vào vị trí bình thường. Thậm chí có thể cảm thấy đau và căng thẳng khi cố gắng giữ vai ở vị trí thẳng đứng.
• Giới hạn trong phạm vi chuyển động của vai: Trật khớp vai ra trước có thể gây ra giới hạn trong phạm vi chuyển động của vai. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi nâng tay lên cao, đưa tay lên phía sau hoặc xoay vai một cách tự nhiên.
• Đau và căng thẳng: Trật khớp vai ra trước thường đi kèm với cảm giác đau và căng thẳng trong vùng vai. Đau có thể xuất hiện trong quá trình sử dụng vai hoặc trong tình trạng nghỉ ngơi.
• Yếu tố thẩm mỹ: Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng, trật khớp vai ra trước còn có thể gây ra tác động thẩm mỹ. Vai nhô ra phía trước có thể làm người bệnh cảm thấy không tự tin và gây ảnh hưởng đến tâm lý
• Tiếng kêu khi di chuyển cánh tay: Một số người bị trật khớp vai ra trước có thể nghe thấy tiếng kêu khi di chuyển cánh tay. Tiếng kêu này thường do việc xương cánh trên trượt ra khỏi vị trí bao bọc của xương vai.
• Cảm giác không ổn định ở vai: Sau khi bị trật khớp vai ra trước, nhiều người có thể cảm thấy vai không ổn định và dễ bị trật lại. Đây là do mất liên kết giữa hai xương và cảm giác không an toàn khi di chuyển cánh tay.

Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trên, hãy đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác. Điều trị trật khớp vai ra trước sớm có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến sức khỏe và tăng cơ hội phục hồi hoàn toàn.                                    

3. Điều trị

Dưới đây là các phương pháp điều trị thường được sử dụng để điều trị trật khớp vai ra trước:

• Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị trật khớp vai ra trước. Các bài tập và kỹ thuật cải thiện cơ bắp, tăng sự linh hoạt và giảm cảm giác đau có thể giúp điều chỉnh và cải thiện vị trí của vai. Một số phương pháp vật lý trị liệu bao gồm:

  + Bài tập kéo dãn: Bài tập kéo dãn giúp gia tăng độ linh hoạt và giãn cơ quanh vai, giúp đưa vai về vị trí đúng.

  + Massage: Massage vai và các cơ liên quan có thể giảm cảm giác đau và căng thẳng, giúp cải thiện sự lưu thông máu và linh hoạt của vai.

  + Bài tập tăng cường cơ bắp: Bài tập tập trung vào việc tăng cường cơ bắp xung quanh vai để cung cấp sự ổn định và hỗ trợ cho vai. Điều này có thể giúp giữ vai ở vị trí đúng.

• Đeo hỗ trợ vai: Đeo một thiết bị hỗ trợ vai có thể giúp giữ vai ở vị trí đúng và giảm cảm giác đau. Có nhiều loại hỗ trợ vai khác nhau, bao gồm áo định hình vai, dây đai hoặc găng tay hỗ trợ vai. Chọn loại phù hợp với tình trạng và hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế.
• Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi các phương pháp điều trị không phản ứng, phẫu thuật có thể được xem xét. Quá trình phẫu thuật thường liên quan đến việc điều chỉnh và khắc phục các cấu trúc xương, cơ, gân và dây chằng trong vai. Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Phẫu thuật khôi phục cấu trúc: Trong quá trình này, bác sĩ sẽ điều chỉnh và định vị lại các cấu trúc bị dịch chuyển trong vai. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật như đinh ghim, vít hoặc dây chằng để duy trì vị trí chính xác của vai.
• Phẫu thuật tái tạo cơ và gân: Trường hợp nếu cơ và gân quanh vai bị yếu hoặc bị tổn thương, phẫu thuật tái tạo có thể được thực hiện để cung cấp sự ổn định và chức năng cho vai. Điều này có thể bao gồm ghép cơ và gân từ các phần khác của cơ thể hoặc sử dụng các vật liệu nhân tạo.

Sau quá trình phẫu thuật, việc điều trị tiếp theo thường bao gồm vật lý trị liệu để phục hồi và tăng cường cơ bắp xung quanh vai. Bạn cũng sẽ được theo dõi và theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra tốt.

Ngoài ra, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc sau phẫu thuật cũng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Bạn nên tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về tập thể dục, nghỉ ngơi và giới hạn các hoạt động căng thẳng trên vai trong thời gian phục hồi.

4. Cách phòng tránh

Trật khớp vai ra trước là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể gây ra sự bất tiện và hạn chế trong hoạt động hàng ngày. Để giảm nguy cơ mắc phải trật khớp vai ra trước, có một số biện pháp phòng ngừa quan trọng mà bạn có thể áp dụng. Dưới đây là một số cách phòng tránh trật khớp vai ra trước:

• Đảm bảo vận động đúng cách: Tránh các hoạt động và động tác vận động không đúng cách có thể gây căng thẳng và áp lực lên vai. Hãy học cách sử dụng và vận động vai và cánh tay một cách đúng đắn để tránh gây ra căng thẳng và tổn thương.
• Rèn luyện và tăng cường cơ bắp vai: Bài tập rèn luyện và tăng cường cơ bắp vai có thể giúp cung cấp sự ổn định và hỗ trợ cho vai. Hãy tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia về tập thể dục và bài tập phù hợp để tăng cường cơ bắp vai của bạn.
• Giữ tư thế đúng khi ngồi và làm việc: Đảm bảo bạn ngồi và làm việc trong tư thế đúng có thể giảm áp lực và căng thẳng lên vai. Hãy đảm bảo bạn có ghế và bàn làm việc phù hợp, điều chỉnh độ cao sao cho vai và cổ không bị căng thẳng và giữ tư thế thẳng lưng.
• Tránh mang đồ nặng quá tải: Việc mang đồ quá nặng trên vai trong thời gian dài có thể gây căng thẳng và gây tổn thương. Hãy cân nhắc giảm tải trọng khi mang đồ và sử dụng phương tiện hỗ trợ như túi xách hoặc vali có bánh xe khi cần thiết.
• Điều chỉnh hoạt động thể thao: Nếu bạn tham gia vào hoạt động thể thao hoặc vận động nặng, hãy đảm bảo bạn sử dụng thiết bị bảo vệ và kỹ thuật đúng để giảm nguy cơ tổn thương vai.
• Điều trị bệnh lý liên quan đến vai: Nếu bạn mắc các bệnh lý liên quan đến vai như viêm khớp, thoái hóa khớp hoặc dị vật, hãy điều trị kịp thời để tránh gây ra trật khớp vai ra trước.
• Tăng cường sức khỏe tổng thể: Tăng cường sức khỏe tổng thể của bạn với một chế độ ăn uống lành mạnh, đủ giấc ngủ và tránh stress. Bạn có thể tìm kiếm các hoạt động thư giãn như yoga hoặc meditate để giảm stress và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Tài liệu tham khảo:

• “Anterior Shoulder Dislocation” – Hiệp hội Phẫu thuật xương khớp Hoa Kỳ (American Academy of Orthopaedic Surgeons)
• Hovelius L. Incidence of shoulder dislocation in Sweden. Clin Orthop Relat Res 1982:127–31. 
•  Cutts S, Premneh M, Drew S. Anterior shoulder dislocation. Ann R Coll Surg Engl 2009;91:2–7. 
• Bài giảng lâm sàng –  Trường ĐH Kĩ thuật Y Dược Đà Nẵng.

0