Nhồi máu cơ tim đặt Stent: Giải pháp, lưu ý và phương pháp tiên tiến cải thiện chất lượng cuộc sống.

1. Đặt Stent mạch vành – giải pháp điều trị cho bệnh nhân bị hẹp mạch vành:

 – Can thiệp đặt Stent mạch vành mỗi năm giúp được hàng triệu người bệnh cải thiện được tốc độ vận chuyển máu đến tim, giảm các cơn đau thắt do giảm tốc độ lưu lượng máu, nhồi máu cơ tim, v.v.

Không phải trường hợp nào cũng cần phải đặt Stent mạch vành, nhưng một số trường hợp bắt buộc đặt stent mạch vành như:

l  “Mảng xơ vữa mềm”: là khi nền mảng xơ vữa bị nứt ra.

l  Nhồi máu cơ tim: hẹp gây tắc nghẽn động mạch vành là nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim, trong trường hợp xấu, máu không đến tim được có khả năng cao gây hoại tử tim.

l  Khi các cơn đau thắt ngực do hẹp động mạch vành quá dữ dội, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, tính mạng của bệnh nhân.

– Khi đó buộc phải tiến hành phẫu thuật đặt Stent ngay để giúp máu lưu thông ổn định trở lại.

– Trong những trường hợp hẹp động mạch vành đoạn dài, hay hẹp mạch vành ở đoạn ngã ba thì không thể đặt Stent. Các bác sĩ có thể sử dụng phương pháp bắc cầu nối chủ – vành để tái tưới máu cơ tim. Đó là phương pháp bắc những cầu nối đường tắt từ động mạch chủ qua đoạn động mạch vành bị hẹp vào phần động mạch vành ở phía sau chỗ hẹp để đưa máu nuôi cơ tim.

2. Những lưu ý cần biết cho bệnh nhân sau khi được đặt Stent mạch vành:

2.1. Chế độ dinh dưỡng

l   Ăn nhiều rau, hoa quả để tránh táo bón, cung cấp chất xơ cho cơ thể.

l   Hạn chế đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, axit béo gây nên tình trạng béo  phì. Duy trì cân nặng ổn định trong mức BMI < 25.

l   Không ăn nhiều gia vị, giảm lượng muối trong cơ thể.

l   Không uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, thuốc lá điện tử, N2O, v.v.

l   Không ăn quá no, gây chèn ép cơ hoành từ đó làm nhịp tim tăng lên.

l   Không dùng bữa quá muộn, chỉ nên sử dụng sữa hoặc các chế phẩm từ sữa để thay thế.

l   Uống đủ nước theo mức cân nặng và chiều cao. Với công thức như sau:

Lượng nước (ml) = Cân nặng (kg)*0,5

2.2. Chế độ vận động, chế độ nghỉ ngơi:

l   Nên vận động nhẹ nhàng từ 30 đến 60 phút mỗi ngày tuỳ thể trạng, sức khoẻ của bệnh nhân.

l   Giữ suy nghĩ tích cực để tinh thần được thoải mái, giảm stress.

l   Ngủ đủ giấc, ngủ trước 10 giờ tối để các cơ quan được nghỉ ngơi.

l   Không được vận động mạnh, hay không được bị ảnh hưởng bởi các chấn thương tâm lý có thể gây sốc, từ đó dẫn đến nhiều vấn đề khác như: đột quỵ, nhồi máu cơ tim, v.v.

l  Không được quan hệ tình dục trong suốt 2 tuần đầu tiên hậu thủ thuật.

2.3. Sử dụng thuốc:

l  Sau khi đặt Stent mạch vành, người bệnh cần được kê những loại thuốc như: thuốc chống ngưng kết tiểu cầu (Aspirin, Clopidogrel), thuốc giảm mỡ máu (nhóm: Statin, Fibrat, Niacin, Resin, Ezetimibe)  , thuốc ức chế men chuyển hoá (Captopril, Benazepril, Enalapril, Lisinopril, Quinapril, Fosinopril, Trandolapril,..), thuốc chẹn beta, thuốc hạ huyết áp, hạ cholesterol máu, thuốc điều trị bệnh đái tháo đường, và các bệnh nền kèm theo khác.

l   Khi cần bổ sung thuốc ngoài đơn, cần phải được sự thông qua của bác sĩ điều trị để được tư vấn cụ thể. Người bệnh cần lưu ý không được đột ngột ngưng thuốc, điều này gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng, thậm chí tử vong

2.4. Chăm sóc vết mổ sau thủ thuật

– Sau thủ thuật, sẽ có một lỗ nhỏ trên da của động mạch quay cánh tay hoặc động mạch đùi . Bệnh nhân sẽ được băng bó trong 12 giờ đối với động mạch quay hoặc 24 giờ đối với động mạch đùi.

 Trong thời gian đó, người bệnh nên hạn chế cử động gập, duỗi tại vết mổ để giảm nguy cơ chảy máu.

l  Đầu tiên nhân viên y tế sẽ làm ẩm để tháo băng trên vết thương, sau đó rửa sạch bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, có thể băng bó hoặc để thoáng khí.

l   Cần chú ý rửa vết thương ít nhất 1 lần/ngày bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, sau đó dùng khăn mềm lau nhẹ.

l  Đồng thời, bệnh nhân nên cố gắng giữ cho vết thương luôn khô ráo.

l  Không bôi kem hoặc thuốc mỡ lên vết thương; mặc quần áo rộng rãi.

l  Không tắm hoặc bơi trong 1 tuần sau khi làm thủ thuật. Sau can thiệp, bệnh nhân nên nghỉ ngơi tuyệt đối trong 1 tuần, sau đó vận động nhẹ nhàng.

* Lưu ý đối với bệnh nhân đặt ống thông động mạch cánh tay:

Không dùng cổ tay để nâng vật nặng trên 900g trong vòng 24 giờ sau khi đặt Stent. Không được vận động quá nhiều, hạn chế gập duỗi, gây tác động đến vết mổ.

3. Đặt Stent – phương pháp tiên tiến giúp cải thiện chất lượng cuộc sống:

– Sau khi đặt Stent, người bệnh sẽ thấy cơn đau thắt ngực được giảm hẳn, cơ thể dễ chịu, tăng khả năng vận động hơn trước. Stent mạch vành giúp giảm nguy cơ tái hẹp, cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhân và giảm tỉ lệ nhập viện vì bệnh động mạch vành.

– Tuy nhiên, đặt Stent mạch vành không thể hoàn toàn thay thế thuốc. Cho nên sau khi đặt Stent mạch vành cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ.

– Theo một báo cáo về cuộc khảo sát mới nhất trên toàn thế giới về tái thông mạch vành cho thấy 583,000 ca phẫu thuật bắc cầu động mạch vành đã được thực hiện vào năm 1995. 

– Theo thống kê của Châu Âu, tỷ lệ sử dụng nong mạch vành hàng năm là khoảng 739 thủ thuật trên một triệu dân.Khoảng 60 phần trăm bệnh nhân được điều trị bằng nong bóng hoặc phẫu thuật bắc cầu mắc bệnh đa mạch máu có thể được điều trị bằng một trong hai thủ thuật. Phương pháp điều trị thích hợp nhất vẫn còn là vấn đề tranh luận.

– Các nghiên cứu trước đó cho thấy bệnh nhân trải qua một trong hai thủ thuật có kết quả tương tự về tỷ lệ sống sót và tỷ lệ nhồi máu cơ tim, nhưng bệnh nhân được điều trị bằng phẫu thuật bắc cầu cần ít can thiệp bổ sung hơn.

– Tuy nhiên, những cải tiến tiếp theo trong cả kỹ thuật qua da và phẫu thuật giờ đây có thể hạn chế giá trị của bất kỳ kết luận nào đã được rút ra từ các nghiên cứu trước đó.

– Đánh giá lại có thể đặc biệt quan trọng trong trường hợp nong mạch, vì một số nghiên cứu cho thấy rằng việc đặt Stent mạch vành cần ít thủ thuật tái thông mạch lặp lại hơn so với nong mạch không đặt Stent. Mặc dù phẫu thuật vẫn có thể được coi là phù hợp hơn so với bong bóng thông thường đối với bệnh đa mạch, nhưng điều này có thể không đúng khi đặt Stent được thực hiện kết hợp với nong mạch bằng bóng.

– Một lý do khác để đánh giá lại các kỹ thuật phẫu thuật và qua da này là mối quan tâm ngày càng tăng về chi phí chăm sóc sức khỏe. Mặc dù đặt Stent vẫn có thể kém hiệu quả hơn so với phẫu thuật, do cần phải tái thông mạch nhiều lần, nhưng việc sử dụng nó có thể giúp tiết kiệm chi phí. Càng ngày, tác dụng bổ sung của các liệu pháp mới càng phải được cân nhắc với chi phí của chúng.

– Do đó, Nghiên cứu Liệu pháp Tái tạo Mạch máu Động mạch được thiết kế để so sánh không chỉ các kết quả lâm sàng, mà còn cả chi phí cho bệnh viện đối với các nguồn lực liên quan đến phẫu thuật bắc cầu và đặt Stent cũng như hiệu quả chi phí tương đối của các thủ thuật.

Nguồn tham khảo

Tài liệu Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc 2023 “ Xu hướng sử dụng Stent trong can thiệp động mạch vành tại Bệnh viện Tiệp Hải Phòng từ 10/2010 – 3/2023”.

Bài giảng Lâm sàng, Trường Đại học Kỹ Thuật Y Dược Đà Nẵng.

0