Hướng dẫn phân loại gãy xương chậu

Tên Tác Giả: PGS. TS. Đào Xuân Thành, BSCKII. Vũ Trường Thịnh

Ngày phát hành: 30/3/2022

1. Phân loại các loại gãy xương chậu 

1.1. Phân loại gãy xương chậu theo giải phẫu

Có gãy một phẩn hoặc hoàn toàn xương chậu. Noland chia thành 4 độ:

• Độ 1: gãy một phẩn xương chậu (gai chậu, 1 ngành…), vòng chậu còn nguyên vẹn.
• Độ 2: gãy rời một bên cả hai cung gây đứt vòng chậu.
• Độ 3: gãy 2 cung và cả 2 bên.
• Độ 4: gãy đi qua khớp háng.

1.2. Phân loại gãy xương chậu theo thương tổn chức năng

• Gãy vững: không cẩn cố định.
• Gãy không vững: cắn can thiệp ngoại khoa: cố định ngoài hoặc mổ kết hợp xương.
• Gãy kiểu đè nát: Gãy cả 2 khung cả ổ khớp háng. Loại này rất nặng, nguy cơ tử vong cao và có nhiều biến chứng nguy hiểm.

1.3. Phân loại gãy xương chậu theo AO

Hình 1.9. Phân loại gãy xương chậu theo AO (AO Principies of Fracture Management)

1.3.1. Loại A (Khung chậu vững)

• Xương và dây chằng của phần sau của khung chậu còn nguyên, thương tổn gãy vững, đáy chậu không bị tổn thương. Gãy một phẩn nhỏ của xương chậu.
• Bong các mảnh xương: gai chậu trước trên, gai chậu trước dưới, gai mu, mào chậu.
• Lực tác động trực tiếp gây ra: gãy xương cùng, trật khớp cùng cụt, gãy ngang xương cùng.

1.3.2. Loại B (Khung chậu vững một phần)

• Gãy không hoàn toàn cung sau khung chậu, tổn thương không vững, xoay quanh trục ngang. Phức hợp xương và dây chằng cung sau tổn thương không hoàn toàn. Đáy chậu không tổn thương
• Di lệch xoay mở quyển sách khi bị cơ chế ép trước sau.
• Gãy khung chậu một bên và di lệch đi lên cao gây méo khung chậu (kiểu gãy Malgainge) do cơ chế ép bên.

1.3.3. Loại C (Khung chậu mất vững)

Gãy hoàn toàn cung sau, tổn thương mất vững cả chiều ngang và chiểu dọc.

• C1: Gãy hoàn toàn cung sau một bên.
• C2: Gãy hoàn toàn cung sau nặng một bên, bên còn lại gãy không hoàn toàn.
• C3: Gãy hoàn toàn cung sau hai bên.

1.4. Phân loại gãy xương chậu theo Young và Burgess

Hình 1.10. Phân loại gãy xương chậu theo Young-Burgess (Campbell’s Operative Orthopaedics, 1 IE, 2007)

• Loại gãy LC (Lateral Compression): Gãy do lực ép bên, V2 khung chậu thường di lệch xoay trong.
• Loại gãy APC (Antero-Posterior Compression): Gãy do lực ép trước – sau, 1/2 khung chậu thường di lệch xoay ngoài.
• Loại gãy vs (Vertical Shear): Gãy khung chậu không vững cả chiểu xoay và chiều dọc. Gãy xương hoặc sai khớp dọc cả khung chậu trước và sau tại một bên khung chậu, khung chậu sau thường gặp sai khớp cùng chậu, ít gặp hơn các gãy dọc cánh xương cùng hoặc gãy xương cánh chậu.
• Loại gãy CM (Combined Mechanism): Là nhóm gãy phức tạp cả 2 bên khung chậu, một bên gãy kiểu vs, bên đối diện có thể gãy kiểu LC hoặc APC hoặc vs.

>>> Xem thêm: Chi tiết đại cương về gãy xương chậu

Tài liệu tham khảo 

1. Frank H.Netter (2013), Atlas giải phẫu người, 5th Edition, Nhà xuất bản ỵ học, Hà Nội.
2. Mavil Tile et al (2015), Fractures of the Pelvit and Acetabulum, 4th Edition, AO Publishing, Davos.
3. Thomas P. Rüedi, Richard E. Buckley (2007), AO Principles of Fracture Management, Thieme, Stuttgart.
4. Susan Standring (2008), Gray’s Anatomy, 40th Edition, Churchill Livingstone, ELSEVIER, London.
5. Charles Court-Brown MD et al (2014), Rockwood and Green’s Fractures in Adults, 8th Edition, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia.
6. S. Terry Canale MD , James H. Beaty MD (2007), Campbell’s Operative Orthopaedics, 11th Édition, Mosby, ELSEVIER, Philadelphia.
7. Thomas p. Ruedi. (2000). Pelvic ring injuries: assesstment and concepts of surgical management. AO principles of Fractures Management. Thiem, New York, p 395 – 415.
8. Nguyễn Ngọc Toàn (2005), Đánh giá kết quả điểu trị gãỵ khung chậu không vững bằng khung cố định ngoài, Luận văn Thạc sĩ Y học, Học viện Quân y, tr 12 – 24.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trong bài viết trích từ cuốn “Chẩn đoán và điều trị gãy xương, trật khớp chi dưới” thuộc quyền sở hữu của GS.TS. Trần Trung Dũng. Việc sao chép, sử dụng phải được GS.TS. Trần Trung Dũng chấp thuận bằng văn bản.

0