Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành: 10/06/2020                Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Đại cương

• Bệnh lý ruột non ít gặp, khó chẩn đoán do giải phẫu ruột phức tạp. Các tổn thương biểu hiện tinh vi, khó chẩn đoán đối với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cổ điển hay hiện đại.
• Chụp x-quang lưu thông ruột non là phương pháp chụp làm hiện ảnh lòng ruột non và lưu thông ruột non bằng tia X và thuốc cản quang.

2. Chỉ định chụp x-quang ruột non

• Đánh giá hình thái các đoạn ruột non và lưu thông thuốc cản quang trong ruột non.
• Đánh giá đường lưu thông của ruột non sau phẫu thuật…
• Tìm các tổn thương thực thể của ruột non: Viêm loét, túi thừa, u …
• Nghiên cứu hình ảnh ruột non trong một số bệnh lý đặc biệt: Lao, Crohn…

3. Chống chỉ định tương đối

• Chảy máu đường tiêu hóa nặng.
• Nghi ngờ có thủng tạng rỗng.
• Tắc ruột hoàn toàn, nghẹt ruột.
• Bệnh nhân suy kiệt, không hợp tác được khi thăm khám.

4. Chuẩn bị

• Cán bộ y tế: Bác sĩ và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
• Phương tiện.
• Máy X-quang tăng sáng .
• Thuốc cản quang Bari sulfat pha 2 – 3 gói trong 300 – 600 ml nước.
• Hoặc thuốc cản quang Iodine tan trong nước.
• Người bệnh nhịn ăn > 6h trước khi thăm khám. Không hút thuốc, không dùng kẹo cao su, không có các thăm khám đường tiêu hóa khác với thuốc cản quang trong khoảng 3-5 ngày trước khi thực hiện kỹ thuật.

5. Kỹ thuật

• Chiếu toàn thể ổ bụng
• Người bệnh uống mỗi lần 100ml thuốc cản quang cách nhau 10-15 phút. Theo dõi lưu thông của thuốc qua các đoạn ruột non. Khi uống đủ 300ml chụp cách 30 phút 1 lần. Nếu không đủ căng uống tiếp 300ml thuốc cản quang. Sau 8 tiếng thuốc sang đại tràng.
• Chụp từng đoạn tá tràng, hỗng tràng và hồi tràng cho đến khi thuốc cản quang qua góc hồi manh tràng sang đại tràng. Kỹ thuật tốt khi thấy rõ hình niêm mạc ruột.
• Có thể phối hợp chụp các tư thế nằm ngửa, nằm sấp hoặc có ép để bộc lộ rõ các chỗ nghi ngờ tổn thương

6. Theo dõi

• Chú ý theo dõi tốc độ lưu thông của thuốc trong ruột để điều chỉnh thời gian uống thuốc và các thời điểm chụp phim để có đầy đủ và rõ ràng hình ảnh của các đoạn ruột non.
• Các nghi ngờ tổn thương của hồi tràng luôn cần chụp có ép để bộc lộ rõ hình ảnh tổn thương.

7. Tai biến và xử lý:

• Trong quá trình thăm khám, giảm thiểu tối đa thời gian chiếu.
• Chỉ chụp đủ phim cần thiết để giảm liều bức xạ cho bệnh nhân.
• Trong quá trình chụp, nếu bệnh nhân không chịu đựng được thăm khám và/hoặc nếu thấy thuốc cản quang thoát ra ngoài đường tiêu hóa: Dừng khám.

Tài liệu tham khảo:

• PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

• PACS: Picture archiving and communication system
• R: Right
• L: Left

Ghi chú:

• Văn bản sửa đổi lần thứ 02, bổ sung cho văn bản “Hướng dẫn chụp X – quang ruột non” – Mã : VMEC.IV.2.4.2.4.002/V0 phát hành ngày 11/12/2017

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0