Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành: 10/06/2020                            Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Đại cương

• Là kỹ thuật ngoài việc khảo sát hình thái khớp thái dương – hàm mà còn đánh giá được chức năng khớp thông qua biên độ di chuyển của chỏm khớp so với hõm khớp trong quá trình hoạt động há, ngậm miệng.

2. Chỉ định và chống chỉ định chụp x-quang khớp thái dương hàm

2.1. Chỉ định

• Trật khớp thái dương hàm
• Đánh giá sự vận động của khớp thái dương hàm

2.2. Chống chỉ định

• Không có chống chỉ định tuyệt đối.
• Chống chỉ định tương đối: Phụ nữ có thai

3. Chuẩn bị

3.1. Người thực hiện

• Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh
• Kỹ thuật viên Chẩn đoán hình ảnh

3.2. Dụng cụ

• Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng
• Tấm cảm biến kỹ thuật số.
• Áo chì, cổ chì, kính chì

3.3. Người bệnh

• Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
• Kiểm tra tình trạng mang thai của người bệnh, nếu có thì hướng dẫn người bệnh đi làm test kiểm tra hoặc siêu âm để chắc chắn.
• Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, kẹp tóc, kính, búi tóc… nếu có.
• Giải thích quy trình chụp cho bệnh nhân.

3.4. Kỹ thuật

• Tư thế bệnh nhân
  • Đặt bệnh nhân nằm sấp trên bàn chụp với bình diện giữa của thân mình nằm ngay đường giữa của bàn.
  • Đặt cánh tay bên cần chụp xuôi xuống theo thân mình, cánh tay đối diện gập
  • lại với bàn tay úp xuống trước mặt bệnh nhân.
  • Đặt đầu bệnh nhân trên bàn chụp ở đúng tư thế nghiêng, điều chỉnh sao cho bình diện giữa của đầu song song với mặt phim, đường liên đồng tử thẳng góc với mặt phim.
  • Điều chỉnh cassette sao cho nhĩ cầu bên cần chụp nằm ngay trung tâm phim.

• Tia trung tâm: Chếch bóng về phía chân một góc 25-30 độ, chiếu tia trung tâm vào điểm trên lỗ tai ngoài bên đối diện 7cm, tia trung tâm xuyên qua nhĩ cầu phía gần phim đến trung tâm phim.
• Thông số kỹ thuật:

• 70KV, 16 mAs
• Khoảng cách 60-80cm
• Có lưới chống mờ
• Khu trú chùm tia.

• Chú ý:

• Chụp hai phim khớp thái dương – hàm ở tư thế nghiêng, (Phim ngậm miệng và phim há miệng).
• Cần chụp cả hai bên để so sánh.
• Đánh dấu M hoặc D và R hoặc L ở góc phim.

• Đánh giá hình ảnh
  • Phim chụp phải lấy được rõ nét hình ảnh khớp thái dương hàm hai bên bao gồm chỏm  lồi cầu xương hàm dưới, khe khớp, hố khớp thái dương
  • Đánh giá được tương quan giữa chỏm khớp và ổ khớp khi há và ngậm miệng còn trong biên độ bình thường hay không.

4. Chuyển ảnh lên hệ thống PACS

 Lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống.

5. In phim

 In 4 hình trên 1 phim kích thước 25 x 30 cm.

6. Vệ sinh

Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.

7. Ghi hồ sơ bệnh án

 Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.

8. Tai biến và xử trí

• Không có tai biến kỹ thuật. Một số sai sót có thể phải thực hiện lại kỹ thuật như bệnh nhân không giữ bất động trong quá trình chụp phim, không bộc lộ rõ hình ảnh cần thiết.

Tài liệu tham khảo:

• PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

• PACS: Picture archiving and communication system

Ghi chú:

• Đây là văn bản phát hành lần đầu.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0