Hướng dẫn chụp x-quang hốc mắt thẳng nghiêng

•  Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
• Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
• Ngày phát hành: 10/06/2020                            Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Đại cương

• Chụp x quang hốc mắt thẳng nghiêng nhằm mục đích phát hiện, định vị các vật lạ, dị vật trong hốc

2. Chỉ định và chống chỉ định chụp x-quang hốc mắt

2.1. Chỉ định

• Định vị, xác định vị trí dị vật lạ trong hốc mắt và mắt
• Chấn thương sọ não, vết thương sọ não hạn chế chỉ định

2.2. Chống chỉ định

• Không có chống chỉ định tuyệt đối.
• Chống chỉ định tương đối: Phụ nữ có thai.

3. Chuẩn bị chụp x-quang hốc mắt

3.1. Người thực hiện

• Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh
• Kỹ thuật viên Chẩn đoán hình ảnh

3.2. Dụng cụ

• Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng tấm cảm biến kỹ thuật số

• Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng tấm cảm biến kỹ thuật số.
• Áo chì, cổ chì, kính chì

• Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng tấm cảm biến kỹ thuật số.

• Áo chì, cổ chì, kính chì

4. Người bệnh

• Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
• Kiểm tra tình trạng mang thai của người bệnh, nếu nghi ngờ thì hướng dẫn bệnh nhân đi làm test hoặc siêu âm để chắc chắn.
• Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, kẹp tóc, kính, búi tóc… nếu có.
• Giải thích quy trình chụp cho bệnh nhân.

5 .Kỹ thuật chụp x-quang hốc mắt

5.1. Chụp x quang hốc mắt thẳng thế sau – trước

• Bệnh nhân nằm sấp trên bàn chụp với bình diện giữa của thân mình nằm ngay đường giữa của bàn.
• Hai tay đặt ở hai bên thân mình, nơi một vị trí thuận lợi và thoải mái. Điều chỉnh hai vai sao cho chúng cùng nằm trên một bình diện ngang.
• Đặt đầu bệnh nhân trên Cassette với trán và mũi tiếp xúc sát phim.
• Điều chỉnh đầu sao cho bình diện giữa và đường đuôi mắt – lỗ tai (Đường OML) thẳng góc với mặt phim.
• Tia trung tâm: Chếch bóng về phía chân một góc 300, tia trung tâm đi qua trung điểm của đường nối hai hốc mắt đến phim thoải mái.
• Thông số kỹ thuật:

o 70KV, 20mAs o Khoảng cách 60-80cm o Có lưới chống mờ o Khu trú chùm tia.

5.2. Chụp x quang hốc mắt nghiêng

• Bệnh nhân nằm sấp trên bàn chụp với cánh tay bên cần chụp xuôi xuống theo thân mình, trong khi đó khuỷu tay đối diện gập lại và bàn tay đặt úp trên bàn, nơi một vị trí thuận lợi.
• Đặt đầu bệnh nhân ở trên Cassette ở đúng tư thế nghiêng sao cho đuôi mắt ngoài bên cần chụp tiếp xúc sát phim và nằm ngay trung tâm phim. Điều chỉnh đầu bệnh nhân sao cho bình diện giữa song song với mặt phim và đường liên đồng tử thẳng góc với mặt phim.
• Tia trung tâm: Tia trung tâm đi xuyên qua đuôi mắt ngoài và thẳng góc với phim tại trung tâm phim.
• Thông số kỹ thuật:

o 70KV, 18mAs o Khoảng cách 60-80cm o Có lưới chống mờ o Khu trú chùm tia.

• Chú ý:

o  Đặt dấu R hoặc L trên phim thẳng, có che chắn. o  Tư thế hốc mắt thẳng: Bảo bệnh nhân nhắm mắt lại và giữ yên vị trí nhắm mắt trong lúc chụp o  Tư thế hốc mắt nghiêng: Bảo bệnh nhân nhìn thẳng lên trên trong lúc chụp o  Có thể chụp x quang hốc mắt thẳng và nghiêng với tư thế bệnh nhân ngồi.

5.3. Đánh giá hình ảnh

• X-quang hốc mắt thẳng
• Bờ xương đá bị chiếu nằm dưới bờ dưới của hốc mắt.
• X-quang hốc mắt nghiêng
• Sàn của hố sọ trước hai bên phải chồng lên nhau.

6. Chuyển ảnh lên hệ thống PACS:
Lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống.

7. In phim:
In phim thẳng và nghiêng trên cùng 1 phim kích thước 25 x 30 cm.

8. Vệ sinh:
Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.

9.Ghi hồ sơ bệnh án:
Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.

10. Tai biến và xử trí

• Không có tai biến kỹ thuật. Một số sai sót có thể phải thực hiện lại kỹ thuật như bệnh nhân không giữ bất động trong quá trình chụp phim, không bộc lộ rõ hình ảnh cần thiết.

Tài liệu tham khảo

• PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

  Từ viết tắt:  

• PACS: Picture archiving and communication system
• OML: Orbitomeatal line

Ghi chú:

• Đây là văn bản phát hành lần đầu

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0