Bản tin Dược lâm sàng: Aminoglycoside – Chế độ liều 1 lần/ngày, số 05.2012

Ngày xuất bản: 07/05/2022

Aminoglycoside (AMG) thường được dùng với chế độ nhiều lần trong ngày (2 – 4 lần/ngày). Tuy nhiên, hiện nay, chế độ dùng AMG truyền tĩnh mạch quãng ngắn một lần/ngày đang được khuyến khích

I. Ưu điểm của cách dùng AMG truyền tĩnh mạch 1 lần/ngày

1. Hiệu quả ít nhất tương đương với chế độ dùng AMG nhiều lần/ngày

AMG là kháng sinh phụ thuộc nồng độ. Chế độ liều 1 lần/ngày giúp đạt nồng độ đỉnh trong huyết thanh (C_peak) cao hơn và nhanh hơn, làm tăng hoạt tính diệt khuẩn và ngăn ngừa kháng thuốc.
Tạo hiệu ứng hậu kháng sinh phụ thuộc nồng độ kéo dài.

2. Giảm độc tính so với chế độ liều thông thường

Chế độ AMG truyền tĩnh mạch quãng ngắn 1 lần/ngày làm giảm nồng độ thấp nhất của thuốc trong huyết thanh (C_trough), do đó, giảm tích lũy thuốc tại mô hơn chế độ nhiều lần/ngày hoặc truyền liên tục.
Hấp thu AMG tại vỏ thận có tính chất bão hòa và đạt tới cân bằng ngay cả khi nồng độ thuốc trong huyết tương tăng lên. Làm giảm độc tính trên thận.
Chế độ liều 1 lần/ngày không làm tăng độc tính trên tai của AMG so với chế độ nhiều lần/ngày.

3. Giảm thời gian và chi phí khi sử dụng và theo dõi AMG.

II. Chế độ AMG một lần/ngày không nên sử dụng trên một số đối tượng bệnh nhân:

1. Suy giảm chức năng thận (ClCr < 25ml/phút)

Suy thận làm tăng thời gian bán thải, gây tích lũy AMG. Do đó cần phải giảm liều thích hợp hoặc kéo dài thời gian đưa thuốc phù hợp với mức độ suy thận của bệnh nhân

2. Bệnh nhân nhi, bệnh nhân cao tuổi, phụ nữ có thai, béo phì, bệnh nhân bỏng, cổ trướng: do thay đổi đặc tính dược động học của thuốc.

3. Nhiễm khuẩn nặng (Viêm màng não, nhiễm trùng da và các tổ chức da, viêm tủy, nhiễm khuẩn nội tâm mạc).

III. Chế độ liều khuyến cáo của các AMG có tại VinaGame

STT	Kháng sinh	Chế độ liều nhiều lần/ngày	Chế độ liều 1 lần/ngày	Ghi chú
1	Amikacin	– 5mg/kg mỗi 8h hoặc 7,5mg/kg mỗi 12h – Truyền tĩnh mạch quãng ngắn hoặc tiêm bắp	Truyền tĩnh mạch quãng ngắn 15mg/kg/24h	– Tiêm bắp: không cần pha loãng – Truyền tĩnh mạch: pha loãng trong 100ml NaCl 0,9% hoặc Glucose 5%, truyền trong 30 – 60 phút.
2	Gentamicin	– Tiêm bắp hoặc truyền tĩnh mạch quãng ngắn – Thông thường: 3mg/kg chia 3 lần/ngày – Nhiễm khuẩn nặng: 5mg/kg chia 3 – 4 lần/ngày. Giảm liều xuống 3mg/kg/ngày ngay khi có thể	– Thông thường: 5mg/kg – Nhiễm khuẩn nặng dùng Gentamicin đơn độc: 7mg/kg
3	Tobramycin	– Tiêm bắp hoặc truyền tĩnh mạch quãng ngắn – Thông thường: 3mg/kg chia 3 lần/ngày – Nhiễm khuẩn nặng 5mg/kg chia 3 – 4 lần/ngày. Giảm liều xuống 3mg/kg/ngày ngay khi có thể	– Truyền tĩnh mạch quãng ngắn – 4 – 5mg/kg

Chú ý

Không sử dụng kéo dài AMG trên 10 ngày do tăng độc tính. Các nhiễm khuẩn thông thường, không biến chứng do các vi khuẩn nhạy cảm thường đáp ứng với thuốc sau 24 – 48h.
Liều AMG cần được cá thể hóa trên từng bệnh nhân, đặc biệt lưu ý tới cân nặng và chức năng thận.