Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành:  10/06/2020                Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Đại cương

• Thực quản là ống dẫn thức ăn từ hầu đến dạ dày, hình trụ dẹt trước sau, dài khoảng 25cm, phía trên nối với hầu ngang mức đốt sống cổ 6, phía dưới thông dạ dày ở tâm vị, ngang mức đốt sống ngực
• Chụp x-quang thực quản là kỹ thuật làm hiện ảnh lòng thực quản và đánh giá lưu thông thực quản bằng tia X và thuốc cản quang. Đánh giá lưu thông và hình thái tổn thương ở thực quản hoặc những trường hợp không nội soi được.

2. Chỉ định chụp x-quang thực quản

• Kiểm tra lưu thông thực quản trong những trường hợp nuốt nghẹn.
• Đánh giá hình thái tổn thương trong các trường hợp: Giãn- hẹp thực quản, túi phình thực quản…
• Hình ảnh thực quản trong các bệnh lý khối u.
• Tìm thoát vị hoành, tâm vị lạc chỗ…

3. Chống chỉ định tương đối

• Thủng thực quản.
• Bệnh nhân suy kiệt, không hợp tác được khi thăm khám.
• Người bệnh có thai.

4. Chuẩn bị

• Cán bộ y tế: Bác sĩ và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
• Phương tiện
• Máy X-quang tăng sáng truyền hình.
• Thuốc cản quang Barium sulfate pha 1 gói trong 200 ml nước.
• Hoặc thuốc cản quang Iode tan trong nước (Tham khảo « Phác đồ thực hiện thuốc »)
• Người bệnh được thông báo, giải thích, cần nhịn đói không uống nước và hướng dẫn các bước chụp.

5. Kỹ thuật

• Chiếu toàn thể lồng ngực và quan sát trên màn tăng sáng.
• Uống một ngụm thuốc vừa phải, bác sĩ theo dõi lưu thông của thuốc qua các đoạn thực quản trên màn hình tăng sáng.
• Uống ngụm lớn cho đầy thuốc trong lòng thực quản và chụp các phim toàn bộ chiều dài thực quản ở các tư thế thẳng, nghiêng, chếch…
• Chụp phim ở tư thế đầu dốc để đánh giá đoạn cuối thực quản, góc His, phình vị dạ dày.
• Trường hợp chẩn đoán lâm sàng nghi ngờ thủng thực quản, dò thực quản-khí phế quản: Sử dụng thuốc cản quang Iode tan trong nước.

6. Theo dõi

• Chú ý theo dõi phản xạ ho, sặc của người bệnh khi uống thuốc.
• Sự phối hợp của người bệnh với y lệnh của bác sĩ, kỹ thuật viên.
• Theo dõi lưu thông của thuốc có ra khỏi lòng thực quản…

7. Tai biến và xử lý

• Trong quá trình chụp, nếu bệnh nhân ho sặc, không chịu được thăm khám và/hoặc nếu thấy thuốc cản quang thoát ra ngoài lòng thực quản: Dừng chụp.

Tài liệu tham khảo:

• PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

• PACS: Picture archiving and communication system
• R: Right
• L: Left

Ghi chú:

• Văn bản sửa đổi lần thứ 02, bổ sung cho văn bản “Hướng dẫn chụp X – quang thực quản” – Mã VMEC.IV.2.4.2.4.003/V0 phát hành ngày 11/12/2017.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0