Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh

Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm

Ngày phát hành: 10/06/2020                            Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1.Đại cương

• Là kỹ thuật nhằm đánh giá hình thái, vị trí, kích thước của hố yên trong một số bệnh lý liên quan đến tuyến yên.

2.Chỉ định và chống chỉ định 

2.1. Chỉ định 

• U tuyến yên.
• Trong một số bệnh lý của tuyến yên.
• Bệnh nhân tiết sữa chưa rõ nguyên nhân.

2.2. Chống chỉ định

• Không có chống chỉ định tuyệt đối.
• Chống chỉ định tương đối: phụ nữ có thai.

3.Chuẩn bị

• Người thực hiện

• Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh
• Kỹ thuật viên Chẩn đoán hình ảnh

4.Dụng cụ

• Máy X – quang kỹ thuật số chuyên dụng
• Tấm cảm biến kỹ thuật số.
• Áo chì, cổ chì, kính chì

5.Người bệnh

• Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
• Kiểm tra tình trạng mang thai của người bệnh, nếu có nghi ngờ thì hướng dẫn người bệnh đi làm test kiểm tra hoặc siêu âm để chắc chắn..
• Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, kẹp tóc, kính, búi tóc… nếu có.
• Giải thích quy trình chụp cho bệnh nhân.

6.Kỹ thuật

•  Chụp X-quang hố yên tư thế nghiêng

• Bệnh nhân nằm sấp trên bàn chụp với bình diện giữa của thân mình nằm ngay đường giữa của bàn, cánh tay bên cần chụp xuôi xuống theo thân mình, khuỷu tay đối diện gập lại với lòng bàn tay đặt úp trên bàn ở vị trí thuận lợi.
• Điều chỉnh đầu bệnh nhân sao cho đường liên đồng tử thẳng góc với mặt phim, bình diện giữa song song với mặt phim.
• Điều chỉnh Cassette sao cho trung điểm đường thẳng nối liền cực ót và u trán giữa nằm giữa chiều dài của phim.

• Tia trung tâm: Ngắm đầu đèn ngay tại một điểm nằm trên trung điểm của đường đuôi mắt – lỗ tai (OML) 2,5cm. Tia trung tâm thẳng góc với phim tại trung phim.
• Thông số kỹ thuật:
  • 70KV, 20mAs
  • Khoảng cách 60-80cm
  • Có lưới chống mờ
  • Khu trú chùm tia.
  • Chụp hố yên tư thế trước – sau
• Bệnh nhân nằm ngửa trên bàn chụp với bình diện giữa của thân mình nằm ngay đường giữa của bàn, hai tay xuôi xuống theo thân mình. Điều chỉnh hai vai để chúng cùng nằm trên một bình diện ngang.
• Điều chỉnh đầu bệnh nhân sao cho bình diện giữa và đường đuôi mắt – lỗ tai (OML) thẳng góc với mặt phim.
• Tia trung tâm: Chếch bóng về phía chân một góc 30 độ, ngắm tia trung tâm ngay tại trung điểm của đường thẳng nối liền hai ống tai ngoài đến trung tâm phim hoặc trên u trán giữa 5cm.
• Thông số kỹ thuật:
  • 72KV, 20mAs
  • Khoảng cách 60-80cm
  • Có lưới chống mờ
  • Khu trú chùm tia.

• Chú ý:

• Đặt dấu R hoặc L trên phim thẳng, có che chắn.
• Có thể chụp x quang hố yên với tư thế bệnh nhân ngồi
• Đánh giá hình ảnh

• Hố yên tư thế nghiêng: Thấy rõ hố yên ở đúng tư thế nghiêng, đáy hố yên là một đường nhỏ rõ nét không có hình bóng đôi, mấu yên trước và sau chồng lên nhau.
• Hố yên tư thế thẳng: Hố yên nằm trong lỗ lớn.

7.Chuyển ảnh lên hệ thống PACS:

Lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống.

8.In phim:

In 2 hình trên cùng 1 phim kích thước 25 x 30cm.

9.Vệ sinh:

Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.

10.Ghi hồ sơ bệnh án:

Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.

11. Tai biến và xử trí

• Không có tai biến kỹ thuật. Một số sai sót có thể phải thực hiện lại kỹ thuật như bệnh nhân không giữ bất động trong quá trình chụp phim, không bộc lộ rõ hình ảnh cần thiết.

Tài liệu tham khảo:

• • PGS.TS,  Phạm Minh Thông, 2012, Kỹ thuật chụp X-quang, Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.

• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

• PACS: Picture archiving and communication system
• OML: Orbitomeatal line

Ghi chú:

• Đây là văn bản phát hành lần đầu

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản.

Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.

Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0