Xét nghiệm HLA trong ghép thận: Tầm quan trọng của việc đánh giá độ phù hợp
Ghép thận là một trong những phương pháp điều trị bệnh thận mãn tính hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công của quá trình ghép thận, độ phù hợp giữa người hiến tặng và người bệnh nhận là rất quan trọng. Trong quá trình này, xét nghiệm HLA (Human Leukocyte Antigen) được coi là một trong những phương pháp đánh giá độ phù hợp giữa người hiến tặng và người bệnh nhận. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của xét nghiệm HLA trong ghép thận.
1. HLA là gì và vai trò của HLA trong hệ thống miễn dịch?
Nội dung bài viết
HLA là một loại phân tử trên bề mặt tế bào của hệ thống miễn dịch. Chúng có vai trò nhận diện tế bào của cơ thể, giúp hệ thống miễn dịch phân biệt giữa tế bào của cơ thể và tế bào của những tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. HLA cũng góp phần quan trọng trong quá trình ghép thận, vì chúng giúp xác định độ phù hợp giữa người hiến tặng và người bệnh nhận.
Hệ thống HLA là một trong những hệ thống di truyền đa hình thái nhất nằm ở cánh tay ngắn của nhiễm sắc thể số 6. Vùng HLA bao gồm 3 loại gen. Các gen mã hoá cho các kháng nguyên xác định về mặt huyết thanh của lớp I: HLA-A, B và C. Các gen mã hoá cho các kháng nguyên xác định bởi các đặc tính các lympho bào lớp II. HLA-DR. Cuối cùng nhóm gen mã hoá yếu tố C2, C3 và yếu tố B của hệ thống bổ thể. Hiển nhiên, các gen mã hoá khác cho các kháng nguyên quan trọng trong ghép chưa được nhận diện.
Hiệu quả của nhóm HLA-A,B rất quan trọng trong ghép mà người cho còn sống cùng huyết thống. Vai trò của hệ thống HLA-A,B còn ít rõ ràng trong ghép từ thận của tử thi so với vai trò của HLA-DR. Sự không hòa hợp trong hệ thống ABO là một chống chỉ định tuyệt đối trong ghép.
2. Hiện tượng đào thải trong ghép thận:
Thải ghép chia ra làm 2 cơ chế là:
- Thải ghép dịch thể: Do kháng thể kháng mô hiện diện sẵn trong cơ thể người nhận, sau một lần tiếp xúc với kháng nguyên
- Thải ghép tế bào: Phản ứng miễn dịch với mô ghép xảy ra khi có sự bất tương hợp giữa 2 hệ thống HLA và MHC của người cho và người nhận. Tác động giữa các điểm nối tiếp và polypeptide của T giúp đỡ làm khởi động đáp ứng miễn dịch. Trong lâm sàng ghép tạng, kháng nguyên loại A, B và DR quan trọng nhất. Các HLA này có giá trị quyết định trong chọn người cho và người nhận trong ghép tạng, vì có liên quan đến tỉ lệ thành công của phẫu thuật ghép. HLA loại II giữ vai trò trung tâm trong công việc khởi đầu phản ứng với mô ghép. Sự hiện diện của các kháng nguyên này kích hoạt T giúp đỡ (CD4 +), sự kích hoạt này khởi đầu cho chuỗi phản ứng thải ghép.

3. Tầm quan trọng của đánh giá độ phù hợp HLA trong ghép thận
Việc đánh giá độ phù hợp HLA giữa người hiến tặng và người bệnh nhận là rất quan trọng trong quá trình ghép thận. Độ phù hợp HLA giúp đảm bảo sự chấp nhận của hệ thống miễn dịch đối với tế bào mới của người hiến tặng giúp giảm nguy cơ phản ứng tức thời sau khi ghép thận. Nếu không đánh giá đúng độ phù hợp HLA, người bệnh nhận có thể phản ứng với tế bào mới và gây ra sự cố trong quá trình ghép thận. Đối với ghép thận hoặc các cơ quan tương đương, có 2 tiêu chí quan trọng cần đạt là: Cùng nhóm máu và Cùng phân nhóm HLA. Do đó, việc xét nghiệm HLA là rất quan trọng để đánh giá độ phù hợp giữa người hiến tặng và người bệnh nhận.
4. Cách thức đánh giá độ phù hợp HLA giữa người hiến tặng và người bệnh nhận
Để đánh giá độ phù hợp HLA giữa người hiến tặng và người bệnh nhận, các chuyên gia y tế sẽ tiến hành xét nghiệm HLA. Xét nghiệm này sẽ xác định các loại HLA của người hiến tặng và người bệnh nhận, từ đó đánh giá độ phù hợp giữa hai người. Độ phù hợp HLA được xác định bằng cách so sánh các loại HLA của người hiến tặng và người bệnh nhận. Nếu số lượng loại HLA phù hợp giữa hai người là cao, khả năng thành công của quá trình ghép thận sẽ cao hơn.
Tuy nhiên, đánh giá độ phù hợp HLA không chỉ dựa trên số lượng loại HLA phù hợp giữa hai người, mà còn phải xem xét đến độ trùng hợp của từng loại HLA. Điều này bởi vì một số loại HLA có tính đa dạng cao, có nghĩa là chúng có nhiều biến thể khác nhau. Do đó, nếu người hiến tặng và người bệnh nhận có cùng loại HLA nhưng có biến thể khác nhau, độ phù hợp HLA của hai người sẽ không cao.
Trong quá trình ghép thận, độ phù hợp HLA giữa người hiến tặng và người bệnh nhận là rất quan trọng. Việc đánh giá độ phù hợp HLA thông qua xét nghiệm HLA là một trong những phương pháp quan trọng để đảm bảo sự thành công của quá trình ghép thận. Việc có nguồn tin cậy về xét nghiệm HLA là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng kết quả xét nghiệm và giúp các chuyên gia y tế đưa ra quyết định đúng đắn về độ phù hợp HLA giữa người hiến tặng và người bệnh nhận.