Hội chứng mạch vành cấp: Cảnh báo, phòng ngừa, khuyến cáo Bộ Y tế

1. Bộ Y tế cảnh báo nguy cơ đột quỵ và tử vong do hội chứng mạch vành cấp

– Sự tắc nghẽn mạch thường là do cục máu đông và có thể xảy ra đột ngột và hoàn toàn. Nếu cục máu đông hình thành do vỡ mảng xơ vữa, một phần của cục máu đông có thể vỡ ra và làm tắc nghẽn một trong các động mạch vành gây ra Hội chứng mạch vành cấp (ACS) . Mặc dù ít phổ biến hơn, co thắt trong động mạch vành cũng có thể hạn chế lưu lượng máu. Bất kể nguyên nhân gây tắc nghẽn là gì, nó đều gây hại cho tim và cần phải cấp cứu y tế.   

–  Các triệu chứng của hội chứng động mạch vành cấp:

l  Đau hoặc khó chịu ở ngực, có thể liên quan đến áp lực, tức ngực.

l  Đau hoặc khó chịu ở một hoặc cả hai cánh tay, hàm, cổ, lưng hoặc dạ dày

l  Hụt hơi, khó thở

l  Cảm thấy chóng mặt hoặc lâng lâng

l  Buồn nôn

l  Đổ mồ hôi lạnh

– Khi phát hiện bản thân và những người xung quanh có các triệu chứng này, cần nhanh chóng gọi cấp cứu để được cứu chữa kịp thời. Vì hội chứng này tuy chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn (chưa đến nửa giờ đồng hồ) nhưng lại có thể tiến triển nhanh chóng và khiến bệnh nhân tử vong bất cứ lúc nào.

– Hội chứng mạch vành cấp tính giống như suy tim và đột quỵ, thường xảy ra ở những người có các yếu tố sau. Bao gồm:

l  Hút thuốc nhiều

l  Huyết áp cao

l  Cholesterol trong máu cao

l  Bệnh tiểu đường

l  Không hoạt động thể chất

l  Thừa cân hoặc béo phì

l  Gia đình có người mắc bệnh về tim mạch

l  Suy giảm chức năng tim mạch do lão hoá

2. Bộ Y tế công bố chương trình phòng ngừa hội chứng mạch vành cấp:

– Các bệnh về tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, và đó vẫn là một yếu tố góp phần đáng kể vào tỷ lệ mắc bệnh, tử vong và chi phí chăm sóc sức khoẻ. Hội chứng mạch vành cấp tính là một bệnh tim mạch nghiêm trọng do mảng xơ vữa, cục máu đông hoặc do co thắt động mạch vành gây cản trở việc cung cấp máu giàu oxy cho tim, dẫn đến thiếu máu cục bộ cơ tim.

– Để làm giảm tỷ lệ mắc Hội chứng mạch vành cấp, Bộ Y tế đã đề ra một số phương pháp phòng ngừa Hội chứng này:

l  Thay đổi lối sống: ưu tiên hàng đầu là chọn lối sống lành mạnh như không hút thuốc lá, không uống rượu bia, ngủ đủ giấc.

l  Hoạt động thể chất: vận động nhẹ nhàng từ 30 – 60 phút mỗi ngày tuỳ vào thể trạng sức khoẻ. Không chỉ giúp hạn chế mắc Hội chứng mạch vành hay các vấn đề về tim mạch khác mà còn nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch được ổn định, tăng tuổi thọ.

l  Kiểm tra tổng quát định kỳ để phát hiện kịp thời các vấn đề sức khoẻ. Thực hiện các thủ tục như đo huyết áp, kiểm tra nồng độ cholesterol máu, bệnh lý tiểu đường, cân nặng, chiều cao, khám hệ tiêu hoá,v.v.

l  Kiểm soát lượng đường nạp vào cơ thể: hạn chế ăn đồ ngọt đặt biệt là đường hoá học có trong thức ăn nhanh, hạn chế ăn quá nhiều tinh bột trong bữa ăn.

l  Giữ huyết áp ở mức ổn định : Huyết áp tối đa nếu rơi vào chỉ số lớn hơn 140mmHg ở tâm thu và lớn hơn 90 mmHg ở tâm trương. Huyết áp tối thiểu khi huyết áp tâm thu dưới 90mmHg và giảm 25mmHg so với mức thông thường.

l  Kiểm soát cân nặng ở mức cho phép: Cần duy trì cân nặng lý tưởng trong khoảng 18,5-25kg/m2 và giảm cân (nếu thừa cân) ít nhất 5kg ở những người có BMI >25.

l  Thay đổi chế độ ăn, bổ sung vào khẩu phần ăn các thực phẩm: Giàu chất xơ (rau củ quả, ngũ cốc, các loại đậu: giúp giảm cholesterol trong máu), giàu chất béo omega – 3 (cá hồi, cá trích : chất béo tốt giúp hạn chế các bệnh liên quan đến tim mạch), giàu chất chống oxy hoá (cải kale, bưởi, cà rốt,..: giúp bảo vệ tế bào), giàu kali, magiê, …

l  Bảo vệ sức khoẻ tinh thần: tập thể dục, thiền định, suy nghĩ tích cực lạc quan, tìm kiếm hoạt động vui chơi lành mạnh, có sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè: giúp cải thiện tâm trạng và giảm stress.

3. Bộ Y tế khuyến cáo tăng cường chăm sóc sức khoẻ tim mạch:

– Các bệnh tim mạch (CVD) là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, ước tính cướp đi sinh mạng của 17,9 triệu người mỗi năm. CVDs là một nhóm các rối loạn về tim và mạch máu, bao gồm bệnh mạch vành, bệnh mạch máu não, bệnh thấp tim và các tình trạng khác. Hơn bốn trong số năm ca tử vong CVD là do đau tim và đột quỵ, và một phần ba số ca tử vong này xảy ra sớm ở những người dưới 70 tuổi.

– Những người trong độ tuổi nghỉ hưu dễ mắc các bệnh về mạch máu và tim mạch hơn, tuy nhiên, trong những thập kỷ qua, những căn bệnh này đã trở nên “trẻ hóa” hơn đáng kể. Do đó, bệnh tim mạch vành thường được chẩn đoán lần đầu tiên ở những người ba mươi tuổi và từ bốn mươi tuổi, nó trở thành nguyên nhân gây tử vong sớm. Thống kê về tỷ lệ mắc bệnh cho thấy tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do các bệnh lý tim mạch ở nam giới cao gấp 1,5 lần so với nữ giới.

– Để phòng ngừa bệnh tim mạch và có sức khoẻ tim mạch tốt, cần tổ chức nhiều hoạt động có quy mô rộng lớn để phổ cập các kiến thức y học về tim mạch cho cộng đồng, nhằm nâng cao ý thức về việc chú trọng vào một lối sống sạch, bao gồm chế độ ăn, chế độ luyện tập, nghỉ ngơi đúng cách, duy trì chỉ số cân nặng an toàn, tránh các thói quen có hại như thức khuya, hút thuốc, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích cho đến việc kiểm tra định kì các chỉ số tim mạch, giữ tinh thần lạc quan tích cực để có được một hệ tim mạch khoẻ mạnh, từ đó chất lượng cuộc sống của cộng đồng được tăng cao.

Nguồn tham khảo:

– Bài Cardiovascular diseases (WHO)

– Acute Coronary Syndrome (Mayoclinic.org)

– Bài giảng Lâm sàng (Trường Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng)

0