8 nguyên tắc vàng bảo vệ thận
Bệnh thận là kẻ giết người thầm lặng, chẳng những thế còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chúng ta. Nhất là trong những ngày dịch “COVID-19” đầy lo âu này, chúng ta thường thấy xuất hiện trên mặt báo hàng ngày nhiều trường hợp tử vong do COVID-19 trên những người có bệnh nền là suy thận mạn hoặc chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng.
1. Bệnh thận có thường gặp không?
Nội dung bài viết
Hầu hết chúng ta đều nghĩ rằng bệnh thận là bệnh gì đó xa lạ, hiếm khi xảy ra với mình hoặc người thân. Thực tế cho thấy có khoảng 10% dân số thế giới mắc bệnh thận mạn, tương đương khoảng 850 triệu người, và có khoảng 2 triệu người đang được điều trị thay thế thận như chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng, ghép thận với những khoảng chi phí vô cùng tốn kém, là gánh nặng của những nhà quản lý bảo hiểm y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người bệnh và gia đình xung quanh.
Hàng ngày, thận giữ nhiệm vụ lọc và đào thải những chất cặn bã trong cơ thể, và giữ cho các yếu tố nước, điện giải, kiềm toan được quân bình. Nếu các chất thải này không được đào thải, người bệnh sẽ mệt mỏi, không làm việc nổi, thiếu máu, chán ăn, buồn nôn, mất ngủ, thậm chí hôn mê, co giật. Những triệu chứng này xảy ra ở giai đoạn cuối, còn những giai đoạn đầu khi mà chúng ta có thể đẩy lùi hoặc ít ra cũng làm chậm tiến triển bệnh thận thì hầu hết không có triệu chứng chỉ có thể phát hiện qua xét nghiệm máu, nước tiểu và siêu âm thận.
Vậy có cách nào để bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi bị bệnh thận không? Thật ra, nếu chúng ta tuân theo “8 nguyên tắc vàng bảo vệ thận” sau đây sẽ giúp chúng ta có được hai quả thận khoẻ mạnh, bền lâu.
2. Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần
Tập thể dục và có lối sống năng động giúp chúng ta có cân nặng lý tưởng, và nhờ đó làm giảm nguy cơ bệnh thận mạn. Chúng ta có thể có thể chạy bộ, đạp xe đạp, bơi lội, yoga… hoặc bất cứ môn thể thao nào làm đổ mồ hôi và tiêu hao bớt năng lượng dư thừa.
3. Ăn uống lành mạnh
Ăn uống lành mạnh giúp giảm huyết áp, phòng tránh bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch và các rối loạn khác liên quan đến bệnh thận mạn. Ăn uống lành mạnh bao gồm đầy đủ các loại thực phẩm đủ năng lượng, hạn chế muối, ăn nhiều rau trái, bớt chất bột đường, đạm. Lượng muối cần thiết mỗi ngày không nên quá 6 gram, tương đương một muỗng cà phê gạt ngang. Thực ra lượng muối chứa trong các thực phẩm mà chúng ta dùng hàng ngày đã đủ lượng này, không cần nêm hay chấm thêm. Để giảm bớt lượng muối, chúng ta cũng hạn chế các loại đồ hộp, các thực phẩm chế biến sẵn như lạp xưởng, xúc xích, khô, mắm… Nhiều người thường hay hỏi bác sĩ rằng ăn gì bổ thận, thực tế chưa thấy thực phẩm nào chứng minh được là bổ thận. Vì vậy, nên duy trì chế độ ăn hài hoà, đầy đủ dưỡng chất là khoa học nhất.
4. Kiểm tra thường xuyên và kiểm soát đường trong máu
Khoảng 50% người bệnh không hề biết mình mắc bệnh đái tháo đường nếu không xét nghiệm hoặc khi xảy ra biến chứng. Khoảng 50% bệnh nhân Đái tháo đường sẽ bị tổn thương thận, nếu không được điều trị tốt sẽ suy thận và thậm chí là suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo. Vì vậy, cần phải kiểm tra đường trong máu thường xuyên từ tuổi trung niên trở lên và nếu cao thì cần tư vấn và điều trị thích hợp để tránh xảy ra biến chứng.
5. Kiểm tra thường xuyên và kiểm soát tốt huyết áp
Khoảng phân nửa số người bệnh có huyết áp rất cao mà không hề có triệu chứng, và lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng thận. Vì thế, bạn cần kiểm tra huyết áp trong chương trình khám sức khoẻ hàng năm. Vấn đề này càng đặc biệt quan trọng đối với những người trên 40 tuổi. Tăng huyết áp nếu đi kèm Đái tháo đường, rối loạn lipid máu sẽ làm tổn thương thận nặng hơn hoặc người bệnh dễ mắc các biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…
Huyết áp bình thường thấp hơn 120/80 mmHg. Người bệnh được xem là tăng huyết áp nếu được đo hai lần ở hai ngày khác nhau có huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90 mmHg (theo WHO: Tổ chức Y tế thế giới). Nếu huyết áp của bạn thường xuyên cao hơn mức này, cần phải được tư vấn và điều trị ngay. Nếu tăng huyết áp xảy ra ở người trẻ cần đến Bác sĩ chuyên khoa để tìm nguyên nhân, đặc biệt cần phải lưu ý bệnh thận để điều trị sớm tránh gây tổn thương thận không hồi phục về sau.
6. Uống đủ nước
Lượng nước cần thiết phải uống mỗi ngày tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố: vận động, thời tiết, tình trạng sức khoẻ, có thai hoặc cho con bú. Nói chung, một người khoẻ mạnh, trong điều kiện thời tiết bình thường nên uống khoảng 8 ly nước mỗi ngày tương đương với hai lít nước. Khi bạn tập thể dục, hoạt động gắng sức, hoặc trời nắng nóng, đổ mồ hôi nhiều, bị nôn mửa, tiêu chảy cần phải uống nhiều hơn lượng nước bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn mắc bệnh thận, tim, gan cần hỏi bác sĩ lượng nước tối đa có thể uống mỗi ngày để tránh tình trạng sưng phù, khó thở…
7. Không hút thuốc lá
Hút thuốc lá có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, làm thận tổn thương và hoạt động kém hiệu quả. Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ ung thư thận lên gấp rưỡi so với người không hút thuốc lá.
8. Không tự ý sử dụng các thuốc kháng viêm, giảm đau, các thuốc không rõ nguồn gốc
Các thuốc giảm đau kháng viêm non-steroid chẳng hạn như ibuprofen, diclofenac, celecoxib… nếu dùng lâu dài có thể ảnh hưởng chức năng thận, thậm chí có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối. Vì vậy, chỉ nên dùng những thuốc này theo hướng dẫn của bác sĩ và trong thời gian ngắn mà thôi. Ngoài ra, những loại thuốc không rõ nguồn gốc, dù chỉ là cây cỏ, thực phẩm chức năng cũng cần chuyển hoá và đào thải qua thận. Vì vậy, trước khi dùng bất cứ loại sản phẩm nào cũng nên tham khảo ý kiến của nhà chuyên môn chứ không vội theo lời chỉ dẫn trên mạng internet hoặc bạn bè, hàng xóm…
9. Kiểm tra chức năng thận nếu có một trong các yếu tố nguy cơ sau đây: Đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, tiền sử gia đình mắc bệnh thận
Đái tháo đường, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến suy thận mạn, thường có triệu chứng thầm lặng, chỉ phát hiện ra nếu chúng ta xét nghiệm máu và nước tiểu. Tình trạng béo phì dẫn đến hội chứng chuyển hoá, là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến mạch máu thận, tiểu protein, tăng áp lực cầu thận và cuối cùng dẫn đến suy thận. Rất nhiều bệnh di truyền về thận như bệnh thận đa nang, bệnh thận xốp tuỷ, bệnh cầu thận, ống thận mô kẽ… nên cần tầm soát bệnh thận ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận.
Trên đây là 8 nguyên tắc vàng bảo vệ thận, thiết nghĩ cũng không quá khó khăn và tốn kém. Rất mong bạn đọc áp dụng cho cuộc sống thường ngày của mình để có hai quả thận khoẻ mạnh, cuộc sống tràn đầy năng lượng và hạnh phúc.
Theo ThS BS Huỳnh Ngọc Phương Thảo – Trưởng Khoa Nội Thận – Thận nhân tạo Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM
Trích nguồn: https://www.bvdaihoc.com.vn/Home/ViewDetail/3989
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của VinmecDr. Việc sao chép, sử dụng phải được VinmecDr chấp thuận trước bằng văn bản.
Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. VinmecDr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. VinmecDr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.
Đường link liên kết
VinmecDr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc VinmecDr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.