Cận lâm sàng tắc động mạch chi dưới cấp

Cận lâm sàng tắc động mạch chi dưới cấp

1.  Siêu âm Doppler mạch chi dưới

1.1. Giá trị phương pháp

Chẩn đoán nhanh vị trí tắc mạch
Có thể tiến hành ngay tại giường.
Phân biệt được tắc động mạch chi cấp do huyết khối từ xa hay huyết khối trên nền xơ vữa.
Đánh giá tưới máu chi đoạn xa.

1.2. Hình ảnh siêu âm của tắc động chi dưới cấp:

Siêu âm 2D: Hình ảnh huyết khối giảm âm lấp đầy lòng mạch, mức độ âm đồng nhất nếu huyết khối từ xa, không đồng nhất nếu huyết khối trên nền xơ vữa. Trên hình ảnh siêu âm động thấy biểu hiện rung lên của phần huyết khối tiếp giáp với lòng mạch còn thông phía trước.
Siêu âm Doppler: Mất tín hiệu Doppler màu và xung trên đoạn mạch có huyết khối lấp đầy. Phổ Doppler ngay trước vị trí tắc có dạng tăng sức cản và giảm tốc độ. Phổ Doppler sau vị trí tắc có dạng tĩnh mạch, hoặc không ghi được nếu không có tuần hoàn bàng hệ. Khi siêu âm động mạch chi dưới, cần đặc biệt lưu ý vị trí tại động mạch chủ bụng và động mạch khoeo xem có phình gây tình trạng huyết khối hay không.

2. Chụp động mạch chi dưới qua da hoặc chụp cắt lớp vi tính:
Giúp chẩn đoán xác định, cho phép dựng hình cây mạch máu để định hướng cho phẫu thuật và phân biệt tắc mạch do huyết khối từ xa hay huyết khối tại chỗ:
Tắc mạch do huyết khối từ xa cho thấy hình ảnh cắt cụt đột ngột, đầu tù tròn.

Huyết khối thường nằm ở vị trí phân nhánh (như động mạch đùi chung chỗ tách ra động mạch đùi nông và đùi sâu, động mạch khoeo, thân chày mác). Các mạch máu khác thường không có dấu hiệu xơ vữa, hẹp tắc. Không nhìn thấy tuần hoàn bàng hệ cấp máu cho đoạn xa. 

Tắc mạch do huyết khối tại chỗ thường thấy hình ảnh cắt cụt nhọn hoặc hình nón.

Xơ vữa động mạch lan tỏa với sự phát triển mạnh của tuần hoàn bàng hệ.
Xem thêm: Ngăn ngừa bệnh động mạch vành bằng cách nào?

3.Điện tâm đồ

Đánh giá có rung nhĩ hay không.
Nếu điện tâm đồ là nhịp xoang, mà tổn thương tắc động mạch chi dưới cấp do huyết khối từ xa, cần làm điện tâm đồ 24h sau khi phẫu thuật ổn định để loại trừ rung nhĩ cơn.

4. Kiểm tra máu

Xét nghiệm máu nhằm đánh giá các chức năng cơ bản, chuẩn bị phẫu thuật và đánh giá tình trạng nặng do tắc mạch cấp: Công thức máu, đông máu cơ bản, HIV, viêm gan B, C, sinh hoá máu cơ bản (điện giải đồ, men creatine phosphokinase, creatinin máu, CRP). 

Xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân: Một số bệnh nhân có thể cần làm thêm kháng thể kháng nhân, định lượng protein C, protein S, antithrombin III, beta2- glycoprotein, kháng thể kháng cardiolipin, để đánh giá tình trạng tăng đông. 

5. Vai trò cận lâm sàng

• Xác định vị trí và mức độ tắc động mạch:
  Các phương pháp cận lâm sàng như x-quang chi dưới, siêu âm Doppler mạch máu chi dưới, CT scan chi dưới và đo áp suất động mạch giúp xác định vị trí và mức độ tắc động mạch. Việc xác định vị trí chính xác và mức độ tắc động mạch là rất quan trọng để đưa ra phương án điều trị phù hợp và giảm thiểu các biến chứng.
• Đánh giá tính khả thi của các phương pháp điều trị:

Các phương pháp cận lâm sàng giúp đánh giá tính khả thi của các phương pháp điều trị như dùng thuốc giãn mạch, oxy hóa máu, đặt stent hay phẫu thuật. Việc đánh giá này giúp các bác sĩ chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất và giảm thiểu các rủi ro và biến chứng

• Giúp quyết định phẫu thuật nếu cần thiết:
  Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, phẫu thuật có thể là phương pháp cuối cùng để cứu sống bệnh nhân. Các phương pháp cận lâm sàng giúp đánh giá tính khả thi của phẫu thuật và giúp các bác sĩ quyết định liệu trình phẫu thuật có phù hợp với bệnh nhân hay không.

6. Kết luận

Tóm lại, cận lâm sàng là một bước quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị tắc động mạch chi dưới cấp tính. Nhờ các phương pháp cận lâm sàng như x-quang chi dưới, siêu âm Doppler mạch máu chi dưới, CT scan chi dưới để các bác sĩ có thể xác định vị trí và quy tắc động mạch, đánh giá khả tính khả thi của các phương pháp pháp điều trị và quyết định phẫu thuật nếu cần thiết.

Việc sử dụng đúng các phương pháp lâm sàng giúp đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị chính xác, từ đó giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm thiểu tử vong của bệnh nhân. Do đó, việc áp dụng các thăm dò cận lâm sàng tắc động mạch chi dưới cấp đúng cách là vô cùng quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị tắc động mạch chi dưới cấp tính.
Xem thêm: Các dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh động mạch vành

0