MỚI

Bệnh viêm xoang bị bỏ quên

Ngày xuất bản: 18/12/2022

Tác giả: TS.BS.CKII. HOÀNG LƯƠNG (Phó Tổng Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn)

I. Giới thiệu

  • Viêm họng mãn tính có thể do viêm mũi xoang, viêm amidan, hay do trào ngược dịch dạ dày thực quản. Đây là bệnh viêm họng dai dẳng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bởi suốt ngày người bệnh bị vướng cổ, đau rát cổ, phải khịt mũi, khạc đờm, ho khan, khàn tiếng.
  • Qua khám nội soi, chữa bệnh tại bệnh viện Tai mũi họng Sài Gòn, chúng tôi đã ghi nhận, nhiều trường hợp người bệnh bị viêm xoang sàng mãn tính nhưng chưa có triệu chứng nghẹt mũi, chảy dịch thường bị viêm họng mãn, được chẩn đoán viêm họng mãn, có nhiều bệnh nhân đã cắt amidan và điều trị trào ngược dịch dạ dày nhưng không khỏi. Chúng tôi gọi những bệnh nhân này là bệnh viêm xoang bị bỏ quên.
    1. Định nghĩa bệnh viêm xoang bị bỏ quên

    Viêm xoang sàng mãn tính, xuất tiết, các triệu chứng xảy ra chủ yếu ở họng, người bệnh chữa nghẹt mũi, chảy dịch ít, chủ yếu vướng cổ, khô cổ, đau rát cổ, ho khan, khạc đờm, khàn tiếng nhẹ, nên được điều trị viêm họng mãn, chúng tôi gọi là bệnh viêm xoang bị bỏ quên.

    1. Triệu chứng của viêm xoang mãn bị bỏ quên
    • Vướng cổ: Người bệnh thường có cảm giác vướng ở họng như có thức ăn dính vào, đến khám bệnh yêu cầu kiểm tra mảnh thức ăn như xương cá, vảy cá, vỏ tôm, rau.
    • Khô cổ: Người bệnh than phiền cổ họng thường khô, phải uống nước liên tục.
    • Đau rát cổ: Người bệnh than phiền vì cổ họng đau rát một hay hai bên thành họng vị trí sau amidan.
    • Ho khan: Nhiều vào ban ngày, tăng lên vào buổi chiều.
    • Khạc đờm, hắng giọng thường xuyên: Do dịch chảy vào thanh quản, đang nói, khi hát phải dừng lại vì vướng.
    • Khàn tiếng: Khàn tiếng nhẹ, khàn nhiều hơn vào buổi chiều, buổi tối.                                                                       II. Khảo sát lâm sàng

    Trong thời gian từ 01.6.2015 đến 30.6.2016 chúng tôi khảo sát 1018 bệnh nhân khám nội soi, chụp CT Scanner, rửa xoang bằng phương pháp Proetz liên tục 14 ngày, uống thuốc theo phác đồ, có một số ghi nhận dưới đây:

    • 610 (60%) bệnh nhân đã cắt amidan trước khi khám.
    • 285 (28%) bệnh nhân đã điều trị trào ngược dịch dạ dày tại chuyên khoa tiêu hóa.
    • 873 bệnh nhân thực hiện đầy đủ theo phác đồ điều trị viêm xoang bị bỏ quên (86%).
    1. Triệu chứng lâm sàng

    Tổng số      

    Vướng cổ

    Khô cổ

    Rát cổ

    Ho khan

    Khạc đàm

    Khàn tiếng

    1018 ca

    1018

    1018

    875

    519

    1018

    753

    100%

    100%

    100%

    86%

    51%

    100%

    74%

    1. Nội soi mũi xoang- thanh quản

    Phù nề niêm mạc cuốn giữa

    Khe mũi giữa chảy dịch nhầy

    Khe mũi trên chảy dịch nhầy

    Vòm mũi họng phủ dịch nhầy

    Thành sau họng nhiều nốt lympho

    Hạ họng thanh quản có dịch nhầy

    895 (88%)

    1018 (100%)

    946 (93%)

    1018 (100%)

    967 (95%)

    529 (52%)

    Như vậy các khe mũi, vòm mũi họng, hạ họng đều có hiện tượng chảy dịch từ các xoang xuống. Khàn tiếng chiếm trên 50% các trường hợp.

    2.1. Nội soi khe mũi:

    Nội soi các khe mũi: Các khe mũi chảy dịch nhầy lượng ít, trong, khi khám phải dùng ống nội soi nhỏ vào sâu khe mũi sẽ thấy dịch nhầy chảy ra từ khe mũi.

    Hình 1. Khe mũi có lớp dịch nhầy chảy xuống họng. Niêm mạc vòm xung huyết do bệnh nhân khạc đờm, khịt mũi.

    Nội soi NBI: Cho hình ảnh một lớp dịch nhầy bắt sáng, che phủ lớp niêm mạc khe mũi. Các dịch này chảy xuống họng gây viêm họng.

    Hình 2. Dưới nội soi NBI lớp dịch nhầy ở vòm mũi họng rõ ràng hơn.

    2.2. Nội soi hạ họng – thanh quản:

    Niêm mạc hạ họng thanh quản bình thường chiếm đa số (96%).

    Hình 3 : Niêm mạc hạ họng thanh quản màu hồng nhạt.

    Hình 4. Dưới nội soi NBI: Không thấy hiện tượng viêm trợt niêm mạc hạ họng. Dịch bám vào dây thanh hai bên.

    Hình ảnh niêm mạc hạ họng – Thanh quản do trào ngược: Niêm mạc vùng hạ họng – thanh quản – xoang lê thường có sự ăn mòn niêm mạc do axit dạ dày gây viêm trợt.

    Hình 5: Niêm mạc Hạ họng – thanh quản bị viêm trợt do trào ngược.

    Hình ảnh nội soi niêm mạc thực quản do trào ngược dịch dạ dày:

    Hình 6A: Hình ảnh niêm mạc thực quản trong bệnh trào ngược dịch dạ dày, chế độ soi thường; và 6B hình ảnh niêm mạc thực quản trong bệnh trào ngược dịch dạ dày ở chế độ nội soi NBI.

    2.3. Hình ảnh CT Scanner

    Hậu quả để lại sau thời gian viêm xoang mãn chưa được điều trị đúng, các xoang sàng thường bị tổn thương không hồi phục trước. Tùy theo mức độ viêm và cơ địa mỗi người, thường có hình ảnh CT tương ứng. Đa số trường hợp, các xoang sàng viêm, niêm mạc dày, có thể kèm theo mờ các xoang hàm một hay hai bên.

    Hình ảnh CT Scanner các xoang:

    Tổng số bệnh nhân chụp CT

    Mờ các xoang sàng hai bên, xoang hàm dày niêm mạc

    Mờ các xoang sàng hai bên

    Mờ một số xoang sàng

    873 ca (100%)

    123 (14%)

    471 (54%)

    279 (32%)

    Hình 7: CT Scanner viêm dày niêm mạc các xoang sàng hai bên.

    III. Điều trị bệnh viêm xoang bị bỏ quên

    1. Chẩn đoán
    • Khám lâm sàng người bệnh bị viêm họng mãn tính, các triệu chứng:Vướng cổ, đau cổ, rát cổ, khô cổ, ho khan, khạc đờm, khịt mũi, khàn tiếng nhẹ từng đợt.
    • Nội soi khe mũi bằng ống nội soi 2,7mm các khe mũi, vòm mũi họng, hạ họng thanh quản và kiểm tra bằng nội soi NBI.
    • Chụp CT xoang có hình ảnh hình ảnh bệnh lý, các xoang sàng niêm mạc dày một phần hay toàn bộ. Xoang hàm có thể có niêm mạc dày.
    1. Rửa xoang bằng phương pháp Proetz
    • 873 bệnh nhân được chẩn đoán viêm xoang bị bỏ quên (chủ yếu xoang sàng) được rửa xoang bằng phương pháp Proetz liên tục, ngày 01 lần, 14 ngày làm sạch trong các xoang ở người bệnh bị viêm xoang sàng mãn, nhưng niêm mạc còn tốt. Chúng tôi rửa xoang bằng phương pháp Proetz.
    • Xông thuốc nhằm đưa thuốc vào xoang sau khi rửa, thời gian khoảng 5 phút.
    1. Thuốc:
    • Kháng sinh 03 tuần (theo hướng dẫn).
    • Steroids: Nếu có phù nề niêm mạc, điều trị 01 tuần.
    • Kháng Histamin trong 3 tuần
    • Nước muối sinh lý xịt mũi 3 tuần.
    1. Phẫu thuật nội soi mũi xoang:

    Chỉ định phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng:

    • Viêm xoang mãn tính điều trị nội khoa 3 tuần không hiệu quả.
    • Phim CT Scanner có hình ảnh viêm xoang sàng, xoang hàm.
    • Bệnh nhân có bất thường về giải phẫu: Vẹo vách ngăn, quá phát cuốn giữa, Contacpoint.
    • Bệnh nhân đồng ý phẫu thuật.
    1. Phác đồ điều trị bệnh viêm xoang bị bỏ quên:            IV.Kết quả điều trị                                                                                                                                       1. Số liệu đã thực hiện khảo sát
    • Chúng tôi đánh giá hiệu quả điều trị nội ở 873 bệnh nhân, tham gia điều trị đầy đủ tại bệnh viện:Rửa xoang bằng phương pháp Proetz 14 ngày, xông thuốc, uống thuốc theo đơn 3 tuần, kết quả tốt, 750 bệnh nhân (86%) 
    • 873/1018 bệnh nhân thực hiện điều trị nội khoa đầy đủ theo phác đồ rửa xoang, uống thuốc theo phác đồ.
    • 750 (86%) Hết các triệu chứng vướng họng, đau rát cổ, khạc đờm, ho, hết khàn tiếng, sinh hoạt bình thường. Bệnh ổn định.
    • 123 (14%)bệnh nhân có giảm vướng họng, đau họng, rát cổ, vẫn khịt mũi. Các bệnh này có chỉ định phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng.
    1. Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng:

            Trong số 123 (14%) bệnh nhân có:

    • 94 (11%) bệnh nhân được phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng. Kết quả, sau mổ 02 tháng, người bệnh hết các triệu chứng viêm họng mãn tính.
    • 29 (3%) Không đồng ý phẫu thuật, trong thời gian nghiên cứu, chấp nhận điều trị khi bệnh tái phát.                          V. Bàn luận
    1. Viêm xoang sàng bị bỏ quên do không có triệu chứng nghẹt mũi, chảy dịch nhiều, chủ yếu vướng họng, đau rát cổ, khạc đờm, ho khan.

    Khảo sát 873 ca viêm xoang mãn không nghẹt mũi, không chảy dịch được khám chữa bệnh tại bệnh viện chúng tôi ghi nhận khi vào viện:

    • 528 (60%) bệnh nhân đã cắt amidan.
    • 244 (28%) bệnh nhân đã điều trị trào ngược dịch dạ dày.

    Các triệu chứng vướng họng, khô cổ, rát cổ, đau rát họng, khạc đờm, ho khan, khàn tiếng thường được chẩn đoán viêm họng mãn tính hay trào ngược dịch dạ dày.

    1. Rửa xoang phương pháp Proetz từ 10 – 14 ngày hiệu quả tốt cho điều trị viêm xoang sàng mãn bị bỏ quên

    750(86%)Hết các triệu chứng vướng họng, đau rát cổ, khạc đờm, ho, hết khàn tiếng, sinh hoạt bình thường. Bệnh ổn định.

    1. Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng, kết quả tốt

    94(11%)bệnh nhân được phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng. Kết quả, sau mổ 02 tháng, người bệnh hết các triệu chứng viêm họng mãn tính.
    VI. Kết luận

    • Viêm xoang sàng mãn tính xuất tiết dễ bị bỏ quên bởi các triệu chứng điển hình như nghẹt mũi, chảy dịch không xuất hiện, biểu hiện bệnh ở họng là vướng họng, khô cổ, rát cổ, khạc đờm, ho khan, khàn tiếng nhẹ.
    • Rửa xoang bằng phương pháp Proetz một đợt từ 7 – 14 ngày kết hợp điều trị thuốc 3 – 4 tuần, bệnh khỏi 86%.
    • Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng các bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật kết quả tốt 126 (12%).

    Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.

    Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.

    Đường link liên kết

    Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

facebook
89

Bài viết liên quan

Thuốc liên quan

Bình luận0

Đăng ký
Thông báo về
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
Xem tất cả bình luận

Bài viết cùng chuyên gia

tra-cuu-thuoc

THÔNG TIN THUỐC

TRA CỨU NGAY