Viêm quanh răng: nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

1. Nguyên nhân

• Bệnh nha chu: Là tình trạng mà vi khuẩn và mảng bám trên răng dần phát triển và gây ra viêm quanh răng.
• Răng hô: Răng hô xảy ra khi một số răng không được sắp xếp đúng vị trí, tạo ra khoảng trống hoặc khe hở giữa chúng. Khoảng trống này có thể là nơi mảng bám tích tụ và vi khuẩn phát triển, gây viêm quanh răng.
• Làm sạch răng và nướu không đúng cách: Nếu không làm sạch răng và nướu đúng cách, mảng bám có thể tích tụ và gây viêm nhiễm mô nướu. Việc sử dụng cọ răng và chỉ quẹt răng không đủ để loại bỏ mảng bám hoàn toàn, và việc không sử dụng chỉ quẹt răng đúng cách có thể làm tổn thương mô nướu.
• Tình trạng miệng khô: Không đủ nước bọt trong miệng có thể gây ra viêm quanh răng.
• Hormones: Sự thay đổi hormone trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nướu. Ví dụ, phụ nữ mang thai có nguy cơ cao hơn mắc viêm quanh răng do sự tăng sản hormone. Các hormone khác cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nướu, đặc biệt là trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
• Áp lực răng: Nếu răng bị chấn thương hoặc bị ép, nó có thể gây ra viêm quanh răng.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe chung mà còn là một nguyên nhân tiềm tàng gây viêm quanh răng. Thuốc lá chứa nhiều chất gây kích thích và gây tổn thương mô nướu, làm tăng nguy cơ viêm quanh răng.
• Các yếu tố khác: Các yếu tố khác như căng thẳng, sự suy yếu chung của cơ thể, cách ăn uống không lành mạnh, thiếu chất dinh dưỡng, đái tháo đường, bệnh sởi cúm, viêm khớp dạng thấp cũng có thể góp phần vào việc gây ra viêm quanh răng.

2. Triệu chứng

Bệnh này có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:

• Sưng, đỏ và nhức mạnh: Mô nướu xung quanh răng bị viêm sẽ trở nên sưng, đỏ và nhức mạnh. Đây là một trong những triệu chứng đáng chú ý nhất của viêm quanh răng.
• Chảy máu nướu: Khi chải răng hoặc ăn cứng, nướu có thể chảy máu. Đây là một dấu hiệu cho thấy nướu đang bị viêm và dễ tổn thương.
• Nướu bị rút lùi: Viêm quanh răng có thể dẫn đến việc nướu bị rút lùi, khiến phần gốc răng trở nên nổi lên và gây nhạy cảm.
• Hơi thở khó chịu: Mảng bám và vi khuẩn tích tụ trong miệng có thể gây mùi hôi miệng khó chịu. Khi viêm quanh răng xảy ra, mảng bám và vi khuẩn tăng lên, gây ra hơi thở không dễ chịu.
• Tình trạng răng lung lay: Viêm quanh răng có thể làm mất sự ổn định của răng trong xương, khiến chúng lung lay hoặc lỏng. Điều này có thể gây ra cảm giác răng bị lỏng hoặc di chuyển.
• Đau răng: Viêm quanh răng có thể gây ra đau răng, đặc biệt khi bệnh nhân chạm vào hoặc gặp áp lực lên vùng nướu viêm.
• Nướu cứng: Khi nướu bị viêm quanh răng, nó có thể trở nên cứng hơn bình thường. Điều này có thể gây ra sự khó chịu và khiến việc làm sạch răng trở nên khó khăn hơn.
• Mất răng: Nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả, viêm quanh răng có thể lan sang xương và mô liên kết xung quanh răng, gây ra tổn thương nghiêm trọng đến răng và xương hàm. Kết quả là, răng có thể bị mất.

3. Điều trị

• Vệ sinh răng miệng hàng ngày: Điều trị viêm quanh răng bắt đầu từ việc vệ sinh răng miệng hàng ngày đúng cách. Bệnh nhân nên đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, sử dụng bàn chải răng mềm và kem đánh răng chứa fluoride. Hãy chú ý đến kỹ thuật đánh răng và không bỏ sót vùng nướu xung quanh răng.
• Sử dụng chỉ quẹt răng và súc miệng chất kháng vi khuẩn: Sử dụng chỉ quẹt răng giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn từ vùng nướu và giữa răng. Súc miệng chất kháng vi khuẩn sau khi đánh răng cũng có thể giúp giảm vi khuẩn và làm dịu viêm nướu.
• Điều trị chuyên sâu: Đôi khi viêm quanh răng cần điều trị chuyên sâu bởi bác sĩ nha khoa. Điều trị chuyên sâu bao gồm làm sạch mảng bám và vi khuẩn từ dưới nướu và xử lý các tình trạng nhiễm trùng. Đây có thể là các quá trình như cạo mảng, rửa túi nướu hoặc phẫu thuật nướu.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống: Một phần quan trọng của điều trị viêm quanh răng là điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống. Hạn chế tiêu thụ thức ăn và đồ uống có đường, cắt giảm hút thuốc lá và kiểm soát căng thẳng có thể giúp giảm nguy cơ viêm nướu và tăng cường sức khỏe nướu.
• Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống viêm, thuốc chống nhiễm trùng hoặc thuốc chống đau để giảm triệu chứng viêm quanh răng. Thuốc được sử dụng thông qua miệng hoặc áp dụng trực tiếp lên nướu.
• Chỉnh răng và chỉnh nha: Trong trường hợp răng bị lung lay hoặc không ổn định do viêm quanh răng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp chỉnh răng hoặc chỉnh nha để tái thiết kế hàm răng và tái tạo sự ổn định.
• Phẫu thuật: Nếu viêm quanh răng đã tiến triển đến mức độ nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật để loại bỏ mô mềm và xương hư hỏng.

4. Cách phòng tránh

Viêm quanh răng có thể được ngăn ngừa bằng cách thực hiện các biện pháp phòng tránh sau đây:

• Đánh răng đúng cách: Hãy đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và trong ít nhất hai phút mỗi lần. Sử dụng bàn chải răng mềm và chất chống vi khuẩn để làm sạch mảng bám và vi khuẩn. Hãy chú ý đến việc chải sạch cả nướu và răng, bằng cách thực hiện các động tác chải nhẹ nhàng và từ từ.
• Sử dụng chỉ quẹt răng và súc miệng: Sử dụng chỉ quẹt răng hàng ngày để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn từ vùng nướu và giữa răng. Súc miệng với chất kháng vi khuẩn cũng giúp giảm vi khuẩn trong miệng và làm dịu viêm nướu.
• Hạn chế tiêu thụ đường và thức ăn có tác động xấu lên răng: Cố gắng giảm tiêu thụ đường và thức ăn có nhiều tinh bột, nhất là những loại thức ăn ngọt, những thức ăn có đường và bánh kẹo. Đồng thời, tránh nhai kẹo cao su và cắn các vật cứng như đá lạnh hay bút bi, vì điều này có thể gây tổn thương cho nướu và răng.
• Hạn chế hút thuốc lá và uống rượu: Thuốc lá và rượu có thể làm tăng nguy cơ viêm nướu và tác động xấu đến sức khỏe răng miệng. Hạn chế hút thuốc lá và uống rượu, hoặc tốt nhất là từ bỏ hoàn toàn để bảo vệ sức khỏe răng miệng.
• Đến khám nha khoa định kỳ: Điều quan trọng nhất là đi khám nha khoa định kỳ hai lần mỗi năm để kiểm tra và làm sạch răng chuyên nghiệp. Bác sĩ nha khoa sẽ kiểm tra tình trạng nướu và răng, làm sạch mảng bám và vi khuẩn, và cung cấp hướng dẫn vệ sinh răng miệng tốt nhất.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh ăn thức ăn cứng hoặc nhai khó, vì nó có thể gây ra tổn thương cho nướu và các mô mềm trong khoang miệng.

Tài liệu tham khảo:

• Theo James T. Ubertalli , DMD, Hingham, MA
• Viêm quanh răng tiến triển chậm: Những điều cần biết – Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Khánh Nam – Bác sĩ Răng Hàm Mặt, Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

0