Isoniazid: Công dụng và những điều cần lưu ý

Chỉ định dùng thuốc Isoniazid trong dự phòng bệnh lao:

- Người sinh sống trong gia đình có người bị lao và thường xuyên tiếp xúc với người đó, hoặc người mới mắc bệnh lao mà có test Mantoux dương tính và chưa tiêm phòng BCG trước đây.

- Những người có kết quả test Mantoux dương tính đang được điều trị bằng corticosteroid dài ngày, thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc độc hại với tế bào hay xạ trị

- Người nhiễm HIV có kết quả test Mantoux dương tính.

- Người nhiễm HIV có kết quả test Mantoux âm tính nhưng có tiếp xúc với người bị lao.

Chỉ định dùng thuốc Isoniazid điều trị bệnh lao

- Phối hợp với các thuốc chống lao như Rifampicin, pyrazinamid, streptomycin hoặc ethmbutol, tùy theo các phác đồ điều trị chuẩn theo quy định BYT.

- Nhiễm các chủng Mycobacteria không điển hình nhạy cảm. Tuy nhiên, cần xác định invitro nồng độ ức chế tối thiểu

Theo các nghiên cứu lâm sàng về tác dụng phụ của thuốc Isoniazid 50mg trên người bệnh chỉ cho thấy có 5% tổng số người dùng thuốc gặp phải. Thông thường là rối loạn chức năng gan ở những bệnh nhân lớn tuổi. Ngoài ra, ở các cơ quan trên cơ thể còn ghi nhận những tác dụng phụ khác là:

- Toàn thân: Uể oải, mệt mỏi, sốt, đau xương khớp

- Tiêu hóa: Chán ăn, buồn nôn, đi cầu phân lỏng, đau thượng vị, khô miệng

- Gan: Vàng da, vàng mắt, tăng transaminase

- Thần kinh: Viêm thần kinh ngoại biên, tê bì tay hoặc tê bì chân, co giật, thay đổi cảm xúc và tính khí

- Tuần hoàn: Giảm tiểu cầu, tăng bạch cầu ưa acid, thiếu máu, rối loạn đông máu

- Da: Mẫn ngứa, phát ban

Liều dùng dự phòng bệnh lao:

- Trẻ em: Uống thuốc với liều 5mg/kg/lần/24h, tối đa được dùng 300mg/24h. Ngày sử dụng một lần, duy trì từ 6-12 tháng.

- Người lớn: 5mg/24h, dùng hàng ngày 300mg/24h, ngày sử dụng 1 lần, duy trì từ 6-12 tháng.

Liều dùng trong điều trị bệnh lao

Ở người lớn

- Phối hợp Isoniazid với các thuốc chống lao khác (theo phác đồ của BYT). Liều dùng là 300mg isoniazid/ lần/ngày, dùng trong suốt thời gian điều trị bệnh lao, hoặc 10 mg/kg cân nặng. Liều dùng này được khuyến cáo dùng hàng ngày hoặc mỗi tuần dùng 2-3 lần.

Liều dùng thuốc Isoniazid ở trẻ em:

- Phối hợp với các thuốc chống lao khác (theo phác đồ của BYT). Liều dùng 10 mg/kg, 3 lần/tuần hoặc 15 mg/kg với 2 lần/tuần.

- Ở nhóm người bệnh có chức năng thận suy giảm, thời gian thải trừ isoniazid sẽ bị kéo dài, nhưng điều này lại ảnh hưởng nhiều đến nhóm người bệnh chuyển hóa chậm. Vì vậy trong trường hợp dùng thuốc Isoniazid 50mg cho người bệnh suy thận nặng, đặc biệt có độ thanh thải creatinin dưới 25 ml/phút và người bệnh thuộc dạng chuyển hóa chậm thì nhất thiết phải giảm liều.

- Người bị suy dinh dưỡng, người dễ mắc bệnh hệ thần kinh (ví dụ: đái tháo đường, nghiện rượu). Cần dùng phối hợp thêm pyridoxin ở những người này.

- Thận trọng khi dùng Isoniazid ở người bị porphyrin niệu.

- Trong thời gian điều trị isoniazid mà người bệnh có dùng rượu hoặc dùng phối hợp với rifampicin thì có nguy cơ tăng độc tính ở gan.