Xử trí thành công tình trạng nhiễm toan do đái tháo đường nặng ở bệnh nhân đái tháo đường type II bị dị ứng insulin: Nghiên cứu một trường hợp bệnh đã được đăng tải trên tạp chí BMC endocrine disorders. 2019, 19(1): 121

Ngày xuất bản: 04/05/2022

Nhóm tác giả: Anh Dat Nguyen 1 2, Chinh Quoc Luong 3 2, Hieu Chi Chu 4 5, Van Khoa Dieu Nguyen 6 7, Chi Van Nguyen 1 2, Tuan Anh Nguyen 8 9, Quan Huu Nguyen 1 2, Ton Duy Mai 1 2, Dinh Van Nguyen 4 5, Bay Quang Nguyen 6 7, Thong Huu Tran 1 2, Phuong Viet Dao 1 2, Dat Tuan Nguyen 1 2, Nguyet Nhu Nguyen 4 5, Son Ngoc Do 10 11.

Ngày công bố: 11/11/2019

Đơn vị công tác:

Bộ môn Hồi sức cấp cứu, Trường Đại học Y Hà Nội, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, 78 Giải Phóng, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Bộ môn Hồi sức cấp cứu, Trường Đại học Y Hà Nội, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. luongquocchinh@hotmail.com.
Bệnh viện Bạch Mai, 78 đường Giải Phóng, phường Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Bộ môn Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Trường Đại học Y Hà Nội, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, 78 Giải Phóng, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Bộ môn Nội, Đại học Y Hà Nội, Hà Nội, Việt Nam, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam.
Bộ môn Hồi sức cấp cứu, Trường Đại học Y Hà Nội, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. bsnguyenanhtuan@yahoo.com.vn.
Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, 78 Giải Phóng, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. bsnguyenanhtuan@yahoo.com.vn.
Bộ môn Hồi sức cấp cứu, Trường Đại học Y Hà Nội, 01 Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. sonngocdo@gmail.com.
Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, 78 Giải Phóng, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. sonngocdo@gmail.com.

Tổng quan

Nền tảng: Nhiễm toan ceton do đái tháo đường (Diabetic ketoacidosis – DKA) là một biến chứng cấp tính, chính, đe dọa tính mạng của bệnh đái tháo đường, cần được điều trị ngay lập tức. Phản ứng dị ứng với insulin rất hiếm, đặc biệt khi sử dụng insulin người tái tổ hợp. Biểu hiện lâm sàng của dị ứng insulin có thể bao gồm từ các triệu chứng cục bộ nhỏ đến phản ứng dị ứng toàn thân nghiêm trọng như phản vệ. Đã có một số ít báo cáo về việc điều trị DKA nặng ở bệnh nhân tiểu đường loại 2 bị dị ứng insulin. Ở đây, chúng tôi mô tả một bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 bị dị ứng với insulin, trong đó DKA nghiêm trọng được giải quyết sau khi bắt đầu truyền insulin người tái tổ hợp tĩnh mạch (IV) liên tục.

Mô tả ca bệnh: Bệnh nhân nam 58 tuổi mắc bệnh tiểu đường loại 2 bắt đầu sử dụng insulin tiêm dưới da (subcutaneous insulin administration – SIA) sau khi điều trị tiểu đường bằng đường uống thất bại. Các triệu chứng của phản ứng dị ứng phát triển, bao gồm mề đay xuất hiện trong vòng 10 phút sau khi tiêm và kéo dài hơn 24 giờ. Cả hai xét nghiệm chích da và xước da đều dương tính với các loại insulin khác nhau. Cách nhập viện 2 ngày, bệnh nhân ngừng SIA vì các triệu chứng dị ứng và sau đó bị suy nhược kèm đau bụng trên. Lúc nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng nhiễm toan chuyển hóa nặng với pH 6,984 và bicarbonat 2,5 mmol/lít. Mức đường huyết là 20,79 mmol/lít, BUN 4,01 mmol/lít, creatinin 128 μmol/lít, và ceton niệu 11,44 mmol/lít. Trong 24 giờ, nhiễm toan chuyển hóa không thể truyền dịch qua đường tĩnh mạch, thay thế bicarbonate và kali, cũng như chạy thận nhân tạo. Cuối cùng, anh ta được truyền insulin người tái tổ hợp đường tĩnh mạch (IV) liên tục với tốc độ 0,1 đơn vị/kg/giờ, kết hợp với lọc máu, và không quan sát thấy thêm phản ứng dị ứng nào. Vào ngày thứ 5, tình trạng nhiễm ceton huyết và toan chuyển hóa được chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh nhân đã chuyển từ truyền insulin đường tĩnh mạch sang SIA vào ngày 14. Bệnh nhân được xuất viện vào ngày 21 với điều trị SIA. Ba tháng sau, bệnh nhân đã kiểm soát đường huyết tốt nhưng vẫn có các triệu chứng dị ứng tại các vị trí tiêm insulin.

Kết luận: Ở bệnh nhân này, SIA gây ra phản ứng dị ứng, trái ngược với việc truyền insulin đường tĩnh mạch (IV) liên tục mà các triệu chứng dị ứng không xuất hiện. Truyền insulin người tái tổ hợp tĩnh mạch (IV) liên tục kết hợp với lọc máu có thể là một lựa chọn để điều trị DKA nặng ở bệnh nhân tiểu đường có dị ứng với insulin.