Xét nghiệm gen HRD và hướng dẫn đọc kết quả xét nghiệm

Người dịch: Võ Hằng Mai Anh, Chuyên viên Y tế – Di truyền phân tử, Trung tâm Y học tái tạo và Công nghệ cao

1. Xét nghiệm gen HRD bao gồm những gì?

Xét nghiệm gen HRD bao gồm 2 thành phần: Xét nghiệm gen BRCA và xét nghiệm đánh giá tính bất ổn định hệ gen. Đây là hai xét nghiệm có thể được thực hiện đồng thời nhằm đưa ra kết quả HRD (thiếu hụt cơ chế sửa chữa tái tổ hợp tương đồng). [17]
Mẫu khối u được thu thập và gửi tới phòng thí nghiệm nhằm xác định thiếu hụt cơ chế tái tổ hợp tương đồng (HRD). [17]
1.1) Xét nghiệm gen BRCA: Xét nghiệm gen BRCA tìm kiếm “nguyên nhân” gây ra thiếu hụt cơ chế sửa chữa tái tổ hợp tương đồng (Ví dụ: đột biến BRCA). [17,18]
1.2) Xét nghiệm đánh giá tính bất ổn định hệ gen: Xét nghiệm đánh giá tính bất ổn định hệ gen (Genomic instability testing) nhìn vào “hậu quả” của thiếu hụt cơ chế sửa chữa tái tổ hợp tương đồng, như là sự tích lũy các biến đổi di truyền, để tính điểm bất ổn định hệ gen. [17,18]

2. Kết quả xét nghiệm gen HRD cho bạn biết điều gì?

Xét nghiệm gen BRCA và xét nghiệm đánh giá tính bất ổn định hệ gen có thể trả thành hai bản báo cáo riêng. Ung thư của bạn là dương tính với HRD nếu một trong hai kết quả trên dương tính.
Kết quả HRD có thể thuộc ba nhóm sau:

Dương tính với HRD	Âm tính với HRD	Không rõ với HRD
Cho biết sự hiện diện của đột biến trên gen BRCA hoặc điểm bất ổn định hệ gen cao, hoặc cả hai.	Cho biết sự vắng mặt của đột biến trên gen BRCA và điểm bất ổn định hệ gen thấp.	Cho biết thí nghiệm gặp sự cố, hoặc kết quả không đồng bộ, hoặc kết quả bị thất lạc.

Nếu bạn có đột biến trên BRCA (Ví dụ: dương tính với xét nghiệm gen BRCA), cố vấn sức khỏe của bạn sẽ thảo luận thêm về việc thực hiện bổ sung một số xét nghiệm gen nhằm nắm được nguy cơ di truyền trong gia đình bạn. [16]

3. Tổng quan về các bước trong hành trình thực hiện xét nghiệm gen HRD

Xét nghiệm gen HRD bao gồm một nhóm các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực thực hiện từng bước trong quy trình xét nghiệm.

Bác sĩ phẫu thuật		Tiếp nhận giấy đồng thuận, thu thập mẫu mô để làm xét nghiệm và gửi tới nhà giải phẫu bệnh học/phòng thí nghiệm [21]
Nhà giải phẫu bệnh học/ Phòng thí nghiệm		Tiến hành xét nghiệm với mẫu khối u, đánh giá HRD, và gửi kết quả tới bác sĩ ung bướu [19,20]
Bác sĩ ung bướu		Sử dụng kết quả xét nghiệm gen HRD để đề xuất quyết định điều trị [19]
Bác sĩ di truyền		Tư vấn di truyền cho bệnh nhân mang đột biến gen BRCA và gia đình, cung cấp các thông tin sức khỏe di truyền

4. Thế nào là tư vấn di truyền và đồng thuận xét nghiệm

Tư vấn di truyền giúp bệnh nhân hiểu rõ ưu nhược điểm và ý nghĩa di truyền đằng sau kết quả thăm khám sức khỏe, từ đó định hướng xét nghiệm nào sẽ phù hợp nhất với bạn.
Tư vấn di truyền đảm bảo rằng bạn hiểu bản chất và mục đích của các xét nghiệm được chỉ định. Đồng thuận làm xét nghiệm gen thường được thêm vào trong quá trình tư vấn lâm sàng và có thể cần chữ ký của bạn trên phiếu đồng thuận hoặc bằng chứng ghi âm cho phép thực hiện xét nghiệm gen.
Trong những buổi tư vấn trước xét nghiệm, bác sĩ di truyền hoặc nhà tham vấn di truyền sẽ nêu ra mục tiêu của các buổi tham vấn và thảo luận cùng bạn bệnh sử của gia đình bạn. Sau khi thực hiện xét nghiệm, các buổi tư vấn sẽ tập trung vào các bước tiếp theo và làm thế nào để chăm sóc sức khỏe phù hợp với kết quả xét nghiệm của bạn.
Bạn sẽ được gợi ý tư vấn di truyền trước xét nghiệm. Nếu kết quả xét nghiệm gen HRD của bạn dương tính, bạn sẽ cần thêm các buổi tư vấn di truyền hậu xét nghiệm, tuy nhiên nếu có kết quả âm tính, bạn sẽ không cần phải làm như vậy. Bác sĩ ung bướu hoặc y tá sẽ có thể cung cấp thêm các thông tin về làm thế nào để đăng ký thêm các buổi tư vấn di truyền. Ngoài ra, bạn có thể liên lạc qua Khối Di truyền Y học Vinmec qua thông tin liên hệ như sau:
Hotline: 033 750 4234
Email: v.ditruyenyhoc@vinmec.com
Các nội dung được lưu ý trong quá trình tư vấn di truyền:

• Phạm vi và giới hạn xét nghiệm
• Thời gian trả kết quả
• Mục tiêu của xét nghiệm và vì sao đôi khi kết quả xét nghiệm gen gặp khó khăn trong việc phiên giải
• Kết quả xét nghiệm có thể có và ảnh hưởng đối với gia đình và sức khỏe của bạn trong tương lai

Tài liệu tham khảo
[1] Lord CJ and Ashworth A. Nature. 2012;481:287–294;
[2] O’Connor MJ. Mol Cell. 2015;60:547–560;
[3] Konstantinopoulos PA, et al. Cancer Discov. 2015;5(11):1137–1154;
[4] National Cancer Institute. Available at: https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/genetics/ brca-fact-sheet. Accessed September 2022;
[5] den Brok W, et al. JCO Precis Onc. 2017;1:1–13;
[6] Ray-Coquard I, et al. N Engl J Med. 2019;381(25):2416- 2428;
[7] Gonzalez-Martin A, et al. N Engl J Med. 2019;381:2391–2402;
[8] González-Martín A, et al. Presented at ESGO 2019. 2-5 November. Athens, Greece. Abstract #4627;
[9] Cancer.Net®. The Genetics of Cancer. Available at: https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/ cancer-basics/genetics/genetics-cancer. Accessed September 2022;
[10] National Cancer Institute. NCI Dictionaries. Mutation. Available at: https:// www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/mutation Accessed September 2022;
[11] Cancer.Net®. Genetic Testing for Cancer Risk. Available at: https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/cancer-basics/genetics/genetic-testing-cancer-risk. Accessed September 2022;
[12] Chaturvedi DA, et al. Generic guidelines: Pan-pathology specimen handling towards optimal morphological and genomic analysis (prepared for the Manchester cancer pathway). 2017.
[13] Ray-Coquard I, et al. Presented at ESMO Annual Congress 2019. 27 September–1 October. Barcelona, Spain. Presentation LBA2_PR;
[14] Ngoi NYL and Tan DSP. ESMO Open. 2021;6(3):100144;
[15] Moore K, et al. N Engl J Med. 2018;379(26):2495–2505;
[16] Sundar S, et al. Int J Gynecol Cancer. 2021;31(2):272-278;
[17] Myriad myChoice® HRD Technical Specifications. Available at: https://myriad-web.s3.amazonaws.com/myChoice/downloads/ myChoiceHRDTechSpecs.pdf. Accessed September 2022;
[18] Pellegrino B, et al. ESMO Open. 2019;4(2):e000480;
[19] Hoskins PJ and Gotlieb WH. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):493-506;
[20] Sundin T. Med Lab Manag. 2019;8(11):6;
[21] Hennessy BT, et al. J Clin Oncol. 2010;28(22):3570-3576;
[22] Patient.info. Available at: https://patient.info/doctor/genetic-counselling-a-guide-for-gps.Accessed September 2022;
[23] The Royal College of Pathologists. Available at: https://www.rcpath.org/uploads/assets/d3956d4a-319e-47ca-8ece8a122949e701/Consent-and-confidentiality-ingenomic-medicine-July-2019.pdf. Accessed September 2022;
[24] Jacobs C, et al. Eur J Hum Genet. 2019;27(4):511-524;
[25] Genetic Alliance; The New York-Mid-Atlantic Consortium for Genetic and Newborn Screening Services. Washington (DC): Genetic Alliance; 2009 Jul 8. CHAPTER 5, GENETIC COUNSELING. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK115552/. Accessed September 2022;
[26] MedlinePlus. Epithelial cells in Urine. Available at: https://medlineplus.gov/lab-tests/epithelial-cells-in-urine/. Accessed September 2022;
[27] Cancer Research UK. Epithelial ovarian cancer. Available at: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/types/epithelial-ovarian-cancers/epithelial#:~:text=Epithelial%20 ovarian%20cancer%20is%20the,types%20of%20epithelial%20ovarian%20cancer. Accessed September 2022;
[28] Yao Y and Dai W. J Carcinog Mutagen. 2014;5:1000165.
Nguồn tài liệu: AstraZeneca
Xem thêm các bài viết trong Chương trình hợp tác giữa Khối Di Truyền Y Học Vinmec và Astra Zeneca 
Xét nghiệm tìm đột biến trên gen BRCA có cần thiết? 

0