Bản tin Dược lâm sàng: Ưu tiên sử dụng thuốc giảm đau NSAIDS dùng tại chỗ cho cơn đau cấp do chấn thương cơ xương, số 02.2021
Chấn thương liên quan đến hệ cơ, xương như căng cơ, bong gân, chấn thương mô mềm, gãy xương không cần phẫu thuật… là một trong những vấn đề thường gặp. Thông thường, nếu không điều trị, các triệu chứng sẽ cải thiện sau hai đến ba tuần, tuy nhiên, giảm đau tốt sẽ giúp người bệnh sớm quay lại các hoạt động thường ngày.
Ngày càng có nhiều bằng chứng ủng hộ lựa chọn thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) dùng tại chỗ để kiểm soát cơn đau cấp do chấn thương cơ xương. Năm 2020, Hiệp hội Bác sĩ Nội khoa Hoa Kỳ (ACP) và Hiệp hội Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ (AAFP) khuyến cáo NSAIDs dùng tại chỗ là liệu pháp đầu tay trong quản lý đau cấp do chấn thương cơ xương, không bao gồm đau lưng1 dựa trên bằng chứng:
Về hiệu quả giảm đau:
- Giảm đau trong vòng 2 giờ: so với giả dược, NSAIDs dùng tại chỗ, NSAIDs đường uống, paracetamol đường uống đơn độc hoặc phối hợp với diclofenac làm giảm trung bình khoảng 1 cm trong trên thang điểm đau VAS 10 cm. Khác biệt trung bình điều chỉnh – WMD (95% khoảng tin cậy – CI) lần lượt là: -1,02 cm (-1,64 đến -0,39); -0,93 cm (-1,49 đến -0,37); -1,03 cm (-1,82 đến -0,24 cm); -1,11 cm (-2,00 đến -0,21). Paracetamol phối hợp với opioid đường uống không cho thấy hiệu quả giảm đau trong vòng 2 giờ tốt hơn giả dược, khác biệt trung bình điều chỉnh là -0,52 cm (95% CI -1,47 đến 0,43)1,2.
- Giảm đau tại 1 – 7 ngày: so với giả dược, NSAIDs dùng tại chỗ, NSAIDs đường uống, paracetamol đơn độc và paracetamol phối hợp với opioid làm giảm trung bình khoảng 1 cm, WMD (95% CI) lần lượt: -1,08 cm (-1,40 đến -0,75 cm); -0,99 cm (-1,46 đến -0,52 cm); -1,07 cm (-1,89 đến -0,24 cm); -1,71 cm (-2,97 đến -0,46 cm) 1,2.
- NSAIDs dùng tại chỗ là can thiệp duy nhất giúp cho thấy khác biệt có ý nghĩa về hài lòng của người bệnh so với giả dược (OR 5,2; 95% CI 2,03 – 13,33), các lựa chọn còn lại đều khác biệt không có ý nghĩa so với giả dược1,2.
- Chưa có nghiên cứu đối đầu so sánh về hiệu quả giảm đau của các NSAIDs dùng tại chỗ để kết luận thuốc nào hiệu quả hơn. Tuy nhiên, kết quả tổng quan hệ thống của Derry và cộng sự năm 2015, cho thấy số người bệnh cần điều trị để đạt được một người giảm đau ít nhất 50% với diclofenac dạng Emulgel là thấp nhất: 1,8 (95% CI 1,5 – 2,1); tiếp đó là ketoprofen dạng gel 2,5 (95% CI 2,0 – 3,4) và ibuprofen dạng gel 3,9 (95% CI 2,7 – 6,7)3.
Về tính an toàn:
+ Biến cố bất lợi tại chỗ:
- NSAIDs dùng tại chỗ có thể gây ra đỏ da, ngứa vùng bôi; tuy nhiên thường nhẹ và thoáng qua, không có sự khác biệt so với giả dược (4,3% so với 4,6%; RR=0,98; 95% CI 0,80-1,20)3 + Biến cố bất lợi trên tiêu hóa và thần kinh:
- Các biến cố bất lợi ghi nhận trong các nghiên cứu: trên tiêu hóa bao gồm: đau bụng, chảy máu, táo bón, tiêu chảy, khô miệng, viêm dạ dày, đau tức thượng vị, buồn nôn, nôn; trên thần kinh bao gồm: kích động, lo lắng, nhìn mờ, hoa mắt, đau đầu, lơ mơ, lú lẫn, dị cảm… NSAIDs dùng tại chỗ không làm tăng biến cố bất lợi trên tiêu hóa (OR 1,44; 95% CI 0,65 – 2,01) hay thần kinh (1,18; 95% CI 0,51 – 2,74). NSAIDs đường uống làm tăng có ý nghĩa biến cố bất lợi trên tiêu hóa (OR 1,77; 95% CI 1,33 – 2,35). Paracetamol đơn độc không làm tăng biến cố bất lợi trên tiêu hóa (OR 0,50; 95% CI 0,06 – 4,38); kết hợp opioid làm tăng cả biến cố bất lợi trên tiêu hóa (OR 5,63; 95% CI 2,84 – 11,16) và thần kinh (OR 3,53; 95% CI 1,92 – 6,49) so với giả dược1,2.
Kết luận:
- NSAIDs dùng tại chỗ là lựa chọn đầu tay trong quản lý đau cấp tính do chấn thương cơ xương, không bao gồm đau lưng; sau đó là NSAIDs và paracetamol đường uống.
- Các chế phẩm chứa opioid không được ưu tiên do nguy cơ gặp các tác dụng không mong muốn trên tiêu hóa và thần kinh.
Tài liệu tham khảo
- Qaseem, A., et al. (2020). Annals of Internal Medicine, 173(9), 739-748.
- Busse, J. W., et al. (2020). Annals of Internal Medicine, 173(9), 730-738.
- Derry, S., Moore, et al. (2015). Cochrane Database of Systematic Reviews, (6).
Bài viết liên quan
Tương tác thuốc liên quan
Bình luận0
Bài viết cùng chuyên gia
