Tác giả: Nguyễn Vĩnh Toàn, Trần Hữu Tuấn
Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành: 25/12/2017

1. Định nghĩa

Thủ thuật nhằm đưa xương chính mũi về vị trí cũ, dựng lại vách ngăn cho thẳng.

2. Chỉ định – chống chỉ định:

2.1. Chỉ định nắn chỉnh tháp mũi sau chấn thương:

• Xương chính mũi và vách ngăn bị vỡ sau chấn thương.

2.2. Chống chỉ định nắn chỉnh tháp mũi sau chấn thương:

• Gãy xương chính mũi đi kèm chấn thương sọ não phải tạm thời ngừng xử lý để giải quyết sọ não và chấn thương trước, sau đó mới chỉnh lại xương chính mũi bị gãy.

3. Chuẩn bị

3.1. Phương tiện 

• 1 cặp khuỷu.
• 1 bay to và đủ cứng, kìm nâng sống mũi cuốn (Asch-Walsham).
• 1 soi mũi.
• 2 chén đựng thuốc sát trùng và thuốc tê.
• Khăn, bấc nhét mũi có tẩm dầu.
• Gạc có tẩm bột thạch cao hoặc nhựa bột (nhựa nhanh cứng).
• Ống hút và máy hút.

3.2. Người bệnh

• Chụp phim Blondeau, Hirtz, mũi nghiêng (tia mềm hơn).
• Người bệnh có choáng: chống choáng cho người bệnh trước.
• Thông thường xử lý chấn thương gãy xương chính mũi là gây tê tại chỗ. Tẩm một đoạn bấc có thấm dung dịch thuốc tê niêm mạc và co mạch và đặt vào mũi. Tiêm thuốc tê tại chỗ vào vách hõm mũi hai bên. tê niêm mạc và co mạch và đặt vào mũi. Tiêm thuốc tê tại chỗ vào vách hõm mũi hai bên. 

3.3. Bác sĩ chuyên khoa

• Bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng.
• Phẫu thuật viên đeo đèn Clar, người phụ đứng đối diện với phẫu thuật viên, người phụ thứ 2 giữ đầu.

3.4. Hồ sơ bệnh án:

Theo quy định của Bộ Y tế.

4. Các bước tiến hành

Có thể gây tê tại chỗ hoặc gây mê

• Đối với gãy kín.
  • Đặt bấc có thấm thuốc tê tại chỗ và co mạch ở ngách trên, sau 10 phút rút ra. Tiêm thuốc tê tại chỗ vào vách ngăn mũi hai bên.               
  • Rút bấc ra, tay trái giữ banh mũi, tay phải dùng bay đưa lên sát ngách trên rồi từ từ đưa xương bị gãy về vị trí cũ.
  • Nhét một bấc có thấm dầu parafin lên sát ngách trên để đỡ cho xương khỏi sập lại.
  • Nếu bên kia cũng gãy thì tiếp tục làm như trên. Trong khi nhét bấc phải chỉnh lại vách ngăn cho cân đối.
  • Làm một máng bằng bột thạch cao và gạc ra phía ngoài (hoặc nhựa) theo khuôn của mũi để đỡ khung cho mũi. Nẹp bột này được giữ 1 tuần rồi bỏ ra, rút bấc mũi sau 2 ngày.
• Nếu xương chính gãy hở.
  • Phải xếp lại xương gãy về vị trí cũ.
  • Độn gạc giữ phía bên trong mũi.
  • Khâu phục hồi các bình diện rách: niêm mạc, cơ, da.
  • Đặt bột khung (hoặc nhựa nhanh cứng).

5. Theo dõi

• Dùng kháng sinh toàn thân, nhỏ mũi bằng argyrol 3%.
• Nếu gãy hở, bẩn cần tiêm S.A.T.
• Làm thuốc mũi: hút dịch, khí dung mũi, luôn không để cho dính.

6. Tai biến và xử trí

• Chảy máu: nhét lại bấc cho chặt.
• Xương không liền tốt, can xấu: đập can, nắn lại.
• Ngạt do dính trong hốc mũi: chăm sóc tốt, tách dính.
• Viêm xoang do ứ đọng.

Tài liệu tham khảo

1. Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành Tai Mũi Họng – Bộ Y Tế; Nhà xuất bản Y học; Hà Nội 2015.

Ghi chú:

• Văn bản được sửa đổi lần đầu.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.
Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.
Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0