Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn kỹ thuật điều trị bằng dòng điện
Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn kỹ thuật điều trị bằng dòng điện áp dụng cho Bác sĩ, Kỹ thuật viên khoa Phục hồi chức năng tại các bệnh viện.
Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành: 15/06/2020
1. Định nghĩa điều trị bằng dòng điện
Nội dung bài viết
- Dòng điện một chiều đều (hay còn gọi là dòng Galvanic) là dòng điện có chiều chuyển động của các điện tử và cường độ dòng điện không thay đổi.
- Dòng Galvanic do nhà vật lý học người Ý tên là Galvani (1737 – 1798) đề xuất.
2. Chỉ định/ chống chỉ định điều trị bằng dòng điện
2.1. Chỉ định
- Giảm đau do các nguyên nhân thần kinh, chấn thương, viêm khớp mạn tính.
- Tăng cường tuần hoàn, dinh dưỡng tại chỗ hay toàn thân.
- Chống viêm, nhất là các viêm mạn tính (viêm khớp, viêm rễ thần kinh…).
- Điều trị sẹo lồi, chống xơ dính, giảm co thắt cơ trơn, cơ vân.
- Đưa ion thuốc vào cơ thể, lấy ra các ion có hại (các thuốc đưa vào theo chỉ định, lấy ion canxi ra khi tiêm canxi clorua bị ra ngoài tĩnh mạch).
2.2. Chống chỉ định
- Các tổn thương trên da vùng đặt điện cực: Viêm loét da, eczema, nấm da…
- Các u lành và u ác tính.
- Xơ mỡ động mạch ở giai đoạn nặng, suy tim nặng, người đang mang máy tạo nhịp tim, dị ứng với dòng điện một chiều, dị ứng với thuốc sử dụng làm điện di.
- Người bệnh tâm thần kích động, trẻ em (vì không kiểm soát được).
- Điều trị ở vùng da mất cảm giác.
3. Chuẩn bị
- Cán bộ thực hiện quy trình kỹ thuật: Kỹ thuật viên vật lý trị liệu – phục hồi chức năng
- Thiết bị, dụng cụ
- Máy điện phân, điện cực, đệm điện cực.
- Dung dịch điện phân, thuốc (nếu cần).
- Dây cố định điện cực.
- Ga, gối được trải phẳng, khăn đắp cho người bệnh.
- Địa điểm thực hiện
- Phòng điện trị liệu/vật lý trị liệu.
- Người bệnh
- Được thông báo giải thích rõ ràng mục đích của kỹ thuật điều trị.
- Giải thích cho người bệnh biết cảm giác khi điều trị để người bệnh an tâm phối hợp.
- Yêu cầu người bệnh đi vệ sinh (nếu cần) trước khi điều trị.
- Hồ sơ bệnh án
- Phiếu điều trị vật lý.
- Phiếu đăng ký gói dịch vụ (nếu có).

4. Các bước tiến hành
4.1. Kiểm tra hồ sơ
- Đúng tên, tuổi.
- Đúng chỉ định
4.2. Kiểm tra người bệnh
- Toàn trạng đảm bảo an toàn khi tiến hành kỹ thuật.
- Tâm lý ổn định, yên tâm điều trị.
4.3. Thực hiện kỹ thuật
- Để người bệnh nằm trên giường hoặc ngồi trên ghế gỗ, bộc lộ vùng điều trị.
- Kiểm tra máy, dây dẫn, nguồn điện.
- Tư thế kỹ thuật viên: đứng hoặc ngồi cạnh người bệnh.
- Đặt hai điện cực, đệm điện cực (tẩm thuốc nếu có), cố định điện cực.
- Bật máy, chọn dòng Galvanic.
- Giải thích cảm giác cho người bệnh: lâm râm như kiến bò, không đau rát khó chịu.
- Đặt thời gian và điều chỉnh cường độ điều trị thích hợp.
- Hỏi cảm giác người bệnh.
- Cứ ba phút hỏi cảm giác người bệnh lại để tăng hoặc giảm cường độ.
- Hết giờ từ từ vặn cường độ về 0 và tắt máy.
- Tháo điện cực, đệm điện cực, lau khô vùng điều trị.
- Tư vấn và dặn dò người bệnh những lưu ý cần thiết.
- Hẹn giờ cho ngày điều trị hôm sau.
- Hướng dẫn và giúp đỡ người bệnh ra về.
5. Tai biến/biến chứng điều trị bằng dòng điện
- Bỏng, dị ứng dòng điện, dị ứng thuốc.
- Đau rát, khó chịu tại chỗ.
- Điện giật
Xử trí
- Dừng điều trị, cắt nguồn điện, rửa sạch vị trí tổn thương bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch.
- Báo cáo Bác sĩ khám và cho y lệnh xử trí.
Bảng đánh giá thực hiện quy trình kỹ thuật điều trị bằng dòng điện một chiều (Tại đây)
Tài liệu tham khảo/ Tài liệu liên quan
- Hướng dẫn Quy trình kỹ thuật bệnh viện (2005), Nhà xuất bản Y học – Bộ y tế.
- Nguyễn Xuân Nghiên, Cao Minh Châu, Trần Văn Chương, Vũ Thị Bích Hạnh và CS (2010), “Vật lý trị liệu Phục hồi chức năng” Sách chuyên khảo dùng cho cán bộ ngành Phục hồi chức năng, Nhà xuất bản Y học.
- Trường đại học kỹ thuật y tế Hải Dương, “Bảng đánh giá quy trình kỹ thuật điều trị phục hồi chức năng”.
- Bộ môn Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng Học viện Quân y (2003), “Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng” Giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học, NXB Quân đội nhân dân.
- Nhiều tác giả, 2005 “Các tác nhân Vật lý thường dùng trong Vật lý trị liệu”, Nhà xuất bản Y học.
- Lê Quang Khanh, Cao Thị Bích Thủy, Cao Hoàng Tâm Phúc (2010), “Các phương thức điều trị bằng vật lý”, Nhà xuất bản Giáo dục.
- Quy trình kỹ thuật chuyên ngành Phục hồi chức năng Ban hành kèm theo Quyết định số 54/QĐ-BYT ngày 06/01/2014 của Bộ Y tế
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.