Quy trình cấp cứu chấn thương mắt
Hướng dẫn lâm sàng quy trình cấp cứu chấn thương mắt áp dụng cho Bác sĩ, Điều dưỡng khoa Hồi sức cấp cứu và các phòng khoa liên quan.
Người thẩm định: Nguyễn Đăng Tuân
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành lần đầu: 09/06/2020
Ngày hiệu chỉnh: 03/06/2020
1. Các tiêu chí cần đạt
Nội dung bài viết
- Thời gian cấp cứu tình từ thời điểm tiếp nhận
- Thực hiện xong đánh giá lâm sàng ban đầu (primary survey): 10 phút
- Nhận định tổn thương và định hướng xử trí cấp cứu (secondary survey): 60 phút
- Các tiêu chí điều trị đặc hiệu theo tổn thương
- Kháng sinh, huyết thanh chống uốn ván (nếu có chấn thương xuyên thủng nhãn cầu): 3 giờ.
- Chuyển khám/hội chẩn chuyên khoa mắt với các vết thương xuyên thấu mắt: 1h
2. Báo cáo cho lãnh đạo chuyên môn các trường hợp:
- Bệnh nhân chấn thương mắt có nguy cơ phải loại bỏ mắt.
- Cần chuyển viện vì thiếu chuyên khoa hoặc thiếu nhân lực (trừ trường hợp bệnh viện đã có kế hoạch chủ động từ trước vì không có chuyên khoa).
- Kế hoạch chuyển viện nhưng có nguy cơ tử vong trên đường vận chuyển (khi có các tổn thương nặng phối hợp).
- Bệnh nhân được quan tâm đặc biệt
3. Các cảnh báo, bẫy chẩn đoán và xử trí
- Bỏ sót tổn thương nếu không khám, đánh giá đầy đủ, chi tiết theo đúng trình tự và quy trình khám, không bộc lộ đầy đủ khi khám.
- Quá chú ý vào tổn thương nổi bật ấn tượng bên ngoài mà không quan tâm đầy đủ đến toàn trạng và các tổn thương sâu của bệnh nhân.
- Chấn thương gây đụng dập nhãn cầu do vật tù hoặc tia xung kích.

4. Phản ứng cấp cứu
- Các dấu hiệu lâm sàng cần thiết ngay
- Đánh giá ABCDE (primary survey và secondary survey).
- Hoàn cảnh và cơ chế chấn thương:
- Đâm xuyên do vật hoặc kim khí
- Chấn thương do vật tù, tia xung kích.
- Rơi độ cao
- Tai nạn giao thông: cụ thể phương tiện, tốc độ
- Súc vật tấn công
- Bỏng hóa chất
- Giờ xảy ra chấn thương
- Các yêu cầu cận lâm sàng và thăm dò cấp cứu (để phát hiện các tổn thương phối hợp).
- Chẩn đoán phân biệt cấp cứu: tổn thương mắt không do chấn thương.
- Xử trí cấp cứu
- Các xử trí khẩn cấp ngay để ổn định bệnh nhân
- Theo nguyên tắc ABCDE kết hợp xử lý nhanh tạm thời các tổn thương gây rối loạn chức năng sống nếu có.
- Giảm đau đủ
- Kháng sinh, huyết thanh chống uốn ván nếu có vết thương xuyên thủng mắt.
- Các xử trí cấp cứu đặc hiệu
- Dị vật kết giác mạc (bụi, mạt sắt): rửa mắt bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9% để loại bỏ dị vật.
- Bỏng mắt: rửa mắt bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9%, rửa càng nhiều càng tốt từ 5 – 10 phút, trừ trường hợp bỏng vôi sống phải lấy hết vôi ra trước khi tiến hành rửa mắt.
- Vết thương xuyên thủng trong mắt kèm dịch nhầy nhớt, lẫn máu: băng mắt ngay và không rửa mắt bằng nước và tuyệt đối không được tự ý lấy những vật lạ như đất, đá, cây… cắm trong mắt ra.
- Các xử trí khẩn cấp ngay để ổn định bệnh nhân
- Tiếp cận cấp cứu các chuyên khoa liên quan; thần kinh, chấn thương trong các trường hợp có tổn thương phối hợp
5. Xử trí chuyên sâu và các điều trị tiếp theo, sau khi ổn định bệnh nhân:
- Khám chuyên khoa mắt và xử trí theo các hướng dẫn chuyên khoa.
6. Pathway xử trí chấn thương mắt
Tài liệu tham khảo
- Matthew F Gardiner, MD: Approach to eye injuries in the emergency department; https://www.uptodate.com/contents/approach-to-eye-injuries-in-the-emergency- department?topicRef=104455&source=see_link
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.
Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.
Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.