Một quy trình PCR mới dành riêng cho alen để phát hiện alen HLA-C * 03: 02, một dấu hiệu di truyền dược lý, ở người Kinh Việt Nam.

Ngày xuất bản: 24/05/2022

Nhóm tác giả: Tran Thu Ha Pham , Quang Binh Tran , Chonlaphat Sukasem , Van Dinh Nguyen , Chi Hieu Chu , Thi Quynh Nga Do , Ngoc Phuong Mai Tran , Thanh Huong Phung.

Đơn vị công tác:

Đại học Dược Hà Nội, Hà Nội, Việt Nam.
Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Hà Nội, Việt Nam.
Bộ phận Hệ gen Dược lý và Y học cá nhân, Khoa Y, Bệnh viện Ramathibodi, Đại học Mahidol, Bangkok, Thái Lan.
Phòng thí nghiệm về Hệ gen Dược lý, Trung tâm Y khoa Somdech Phra Debaratana (SDMC), Bệnh viện Ramathibodi, Bangkok, Thái Lan.
Nhóm nghiên cứu phản ứng da thể nặng do thuốc trên người Thái (THAI-SCAR), Bangkok, Thái Lan.
Bộ phận Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Khoa Nội, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, Hệ thống Y tế Vinmec, Hà Nội, Việt Nam.
Cao đẳng Khoa học Sức khoẻ, Đại học VinUni, Hà Nội, Việt Nam.
Trung tâm Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, Việt Nam.
Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Hà Nội, Việt Nam.

Tổng quan

Tóm tắt: Allopurinol, một loại thuốc chống tăng axit uric máu phổ biến, được biết đến là chất gây ra các phản ứng có hại nghiêm trọng của thuốc trên da (SCARs). Một trong những yếu tố nguy cơ được xác định rõ nhất của SCARs do allopurinol là sự hiện diện của các alen đa hình của gen kháng nguyên bạch cầu ở người (HLA), như là gen HLA-B*58:01 và HLA-C*03:02. Không có thử nghiệm thương mại hay đề cương nghiên cứu nội bộ nào được công bố để phát hiện đặc hiệu alen HLA-C*03:02. Trong bài báo này, lần đầu tiên chúng tôi đã thiết lập phương pháp PCR đặc hiệu cho alen (allele-specific – AS) để phát hiện người mang alen HLA-C*03:02, và đồng thời, xác định hợp tử (zygosities).

Phương pháp: Một đề cương nghiên cứu phương pháp PCR đặc hiệu cho alen (AS-PCR) hai bước, áp dụng bốn bộ mồi, đã được thiết kế nhằm khuếch đại đặc hiệu và phân biệt alen HLA-C*03:02 với 17 loại alen HLA-C khác được tìm thấy ở người Việt Nam. Đề cương nghiên cứu được xác thực bằng phương pháp PCR giải trình tự trên máy (SBT) của 100 mẫu có kiểu gen chưa xác định.

Kết quả: Đề cương nghiên cứu phương pháp PCR có thể phát hiện alen HLA-C*03:02 và xác định hợp tử (zygosities). Kết quả của đề cương nghiên cứu này rất nhất quán với những mẫu của SBT (ĸ = 0.98, p < 0.001). Liên quan đến việc phát hiện đặc hiệu alen HLA-C*03:02, đề cương nghiên cứu phương pháp PCR có độ nhạy 100% % (95% CI: 91.61-100%) và độ đặc hiệu 98.3% (95% CI: 90.9-99.7%). Đề cương nghiên cứu đã được áp dụng để xác định sự phân bổ alen HLA-C*03:02 trong 810 người Kinh Việt Nam không có liên quan, 14.2% trong tổng số là những người mang alen HLA-C*03:02, tần suất alen là 7.5%.

Kết luận: Đã thiết lập một đề cương nghiên cứu phương pháp AS-PCR mới với độ nhạy 100% trong việc phát hiện alen HLA-C*03:02. Đề cương có thể được sử dụng để cá thể hoá điều trị với allopurinol nhằm giảm thiểu nguy cơ SCARs ở người Việt Nam cũng như là những người châu Á khác có đặc điểm gen tương tự.