Hướng dẫn thực hiện quy trình tiêm huyết tương giàu tiểu cầu trong điều trị đau tại Vinmec
Nội dung bài viết
Hướng dẫn thực hiện quy trình tiêm huyết tương giàu tiểu cầu trong điều trị đau tại Vinmec áp dụng cho phòng khám đa khoa gây mê giảm đau, khoa Chấn thương chỉnh hình tại các bệnh viện
Người thẩm định: Philippe Macaire Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành lần đầu: 25/06/2019 Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020
1. Mục đích
Nội dung bài viết
- Đảm bảo các bác sĩ và các khoa phòng liên quan hiểu được về PRP và phương pháp tiêm PRP cho các bệnh lý cơ xương khớp
- Cung cấp tiêu chuẩn để có thể nhân rộng trong các bệnh viện cùng hệ thống.
2. Phạm vi áp dụng
- Tất cả các bác sĩ và các khoa phòng liên quan
- Bác sĩ điều trị đau bằng phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu tại phòng khám đau
- Điều dưỡng phòng khám đau
- Cán bộ nhân viên hành chính quản lý thiết bị y tế khoa phòng.
3. Định nghĩa
- Huyết tương giàu tiểu cầu được định nghĩa là phần huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao hơn hẳn so với các tế bào huyết tương sinh học được tìm thấy trong tế bào máu. Một vài tác giả thậm chí còn tìm thấy liều lượng tiểu cầu cao gấp 5 lần trong huyết tương này khi so sánh với tế bào máu thông thường.
4. Nguồn gốc
- Bệnh lý cơ xương khớp cấp và mãn tính gây ra bởi tổn thương của gân, cơ, dây chằng và xương từ trước đến nay vẫn được điều trị theo một phác đồ trị liệu tiêu chuẩn mà chưa quan tâm đến nguồn gốc của bệnh. Phương pháp tiêm PRP hiện nay đã được coi như một Phương pháp điều trị thay thế có thể áp dụng cho rất nhiều tình trạng xương khớp khác nhau. Phương pháp này có thể được áp dụng cho các bệnh lý sau đây:
- Bệnh lý gân mãn tính: Viêm mỏm lồi cầu trong, ngoài (thường gặp ở người chơi tennis), Viêm mỏm lồi cầu giữa (Hay gặp ở người chơi golf), hội chứng de quervain. (Viêm gân dạng ngón cái dài và duỗi ngón cái ngắn), hội chứng chóp xoay, viêm gân gót và điểm bán gân
- Viêm cơ gang dạng như viêm cơ gang bàn chân
- Sử dụng PRP cũng được áp dụng đối với các đội ngũ y tế thể thao, đối với các trường hợp tổn thương mãn tính như: Rách cơ bắp mãn tính, đứt dây chằng giữa khớp gối và bong gân.
- Hiệu quả của việc áp dụng liệu pháp PRP đã được chứng minh nhờ con số thử nghiệm lâm sàng ngày càng tăng lên với kết quả tích cực ngày càng cao.
- Nghiên cứu lâm sàng đã cho thấy, sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu giúp rút ngắn thời gian lành bệnh, tăng độ dẻo dai của xương, hỗ trợ xương lành lại trong thời gian ngắn hơn, giảm tỷ lệ nhiễm trùng vết thương và giảm tỉ lệ sưng và đau liên quan đến phẫu thuật.
- Việc áp dụng tiêm PRP đem lại 3 lợi ích chính:
Có thể bạn quan tâm:
- Quy trình nội soi cắt đại tràng phải
- Quy trình phẫu thuật longo
- Sử dụng Morphin để giảm đau sau mổ ở trẻ em
5. Tiêu chuẩn thực hành Phương pháp tiêm PRP tại Vinmec
5.1. Tiêu chuẩn sắp đặt
- Đảm bảo quy trình khép kín: Lấy máu, quay máy ly tâm và tiêm ở trong cùng 1 phòng để giảm thiểu rủi ro nhầm lẫn mẫu phẩm giữa các người bệnh.
5.2. Tiêu chuẩn về công cụ dụng cụ
- Máy ly tâm được thiết lập tự động (Vận tốc 360G trong 8 phút) có điều chỉnh tăng giảm tốc để ngăn chặn việc xáo trộn các tiểu cầu. Tổng thời gian chạy máy là 12 phút. Chỉ được chạy máy từng lần 1
- Vật tư tiêu hao: Bộ kít phải được chứng nhận CE để đạt được nồng độ tiểu cầu theo tiêu chuẩn là từ 2 – 6 lần nồng độ tiểu cầu trong máu thông thường, tách được bạch cầu và đặt được nồng độ tiểu cầu mong muốn cho kỹ thuật tiêm PRP.
5.3. Tiêu chuẩn về chuẩn bị
- Điều dưỡng phải được đào tạo bài bản
- Máu phải được lấy trực tiếp từ bộ kít
- Chỉ thực hiện 1 người bệnh trong cùng 1 khoảng thời gian
5.4. Tiêu chuẩn mũi tiêm
- Mũi tiêm được thực hiện trực tiếp vào phần tổn thương của cơ xương khớp, trong quá trình tiêm phải thực hiện dưới hướng dẫn của máy siêu âm bởi bác sĩ đã được đào tạo bài bản về cách đọc hình ảnh siêu âm. Chẳng hạn phải nắm được cách xác định cấu trúc giải phẫu, một điều vô cùng quan trọng để ngăn chặn tổn thương, sự cố gây tổn thương thần kinh ngoại vi.
- Tuân thủ phác đồ và thứ tự tiêm theo các bài nghiên cứu
- Thực hiện Time-out trước khi phẫu thuật
5.5. Một liệu trình điều trị sẽ bao gồm 3 mũi tiêm
- Sau mũi tiêm đầu tiên, người bệnh có thể tập các bài tập phục hồi chức năng nhẹ nhàng. Mũi tiêm thứ hai thường được thực hiện 7 đến 10 ngày sau mũi thứ nhất.
- Sau mũi thứ hai, người bệnh nên bắt đầu tập các bài tập vật lý trị liệu và phục hồi chức năng với cường độ cao hơn (Nhưng không nên tập các bài tập nặng).
- Sau mũi thứ ba, cường độ tập nên tăng lên và tập nặng thêm, trong vòng một đến hai tuần sau mũi tiêm thứ 3, người bệnh phải tập thật kiên trì và tăng dần mức độ nặng của bài tập, và duy trì như vậy trong khoảng 3 tuần đến 1 tháng sau mũi tiêm cuối.
- Sẽ mất khoảng 2 tháng để người bệnh có thể hoàn toàn phục hồi
- Thể tích của Huyết tương giàu tiểu cầu cho mỗi mũi tiêm thông thường là 3 đến 4 ml cho mỗi mũi tiêm.
- Tuy nhiên có thể linh hoạt về liều lượng tùy theo từng vị trí tiêm cụ thể.
5.6. Tiêu chuẩn theo dõi người bệnh sau tiêm
- Người bệnh: Phải gọi điện theo dõi người bệnh vào ngày đầu tiên sau khi tiêm
- Kiểm tra mức độ lành của tổn thương bằng máy siêu âm
- Phải kết hợp với chương trình vật lý trị liệu
6. Tiêu chuẩn chất lượng
- Tiêu chuẩn giảm đau phải được lưu lại bằng văn bản: Mũi tiêm sẽ đau trong vòng 4 đến 6 tiếng. Ngày đầu tiên sau khi tiêm, mức độ đau phải giảm hơn 50% (Bằng chứng của việc các tế bào tiểu cầu đã có tác dụng). Người bệnh có thể sẽ bị đau lại 5 – 10 ngày sau mũi tiêm đầu tiên, sau 20 – 30 ngày sau mũi đau thứ 2.
- Tuy nhiên, mức độ đau sẽ thấp dần hơn.
- Dùng các thang điểm: Visa, tegner or nirschl để đánh giá điểm đau
- Các tiêu chuẩn này sẽ:
- Tối ưu hóa thời gian thực hiện thủ thuật cho người bệnh, tổng bằng 30 phút
- Loại bỏ rủi ro nhầm lẫn các mẫu máu
- Ngăn chặn rủi ro nhiễm khuẩn do không phải qua quá trình vận chuyển, không phải dùng ống Pipet
7. Quy trình vận hành tại Phòng khám đau khi thực hiện tiêm PRP và các bước thực hiện thủ thuật
- Đánh giá người bệnh bởi bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật cho dù người bệnh được chỉ định thực hiện thủ thuật bởi một chuyên gia khác:
- Bác sĩ chấn thương chỉnh hình
- Bác sĩ nội cơ xương khớp
- Y tế thể thao
- Nguồn bên ngoài
- Giải thích cho người bệnh từng bước thực hiện thủ thuật và quy trình thực hiện thủ thuật kèm với chương trình vật lý trị liệu.
- Khi người bệnh đến Phòng bệnh thực hiện thủ thuật phải cho người bệnh ký đồng ý thực hiện thủ thuật và bắt đầu đặt tư thế cho người bệnh.
- Trong phòng thủ thuật: Chuẩn bị bộ kit đặt tiêu chuẩn CE bởi điều dưỡng đã được đào tạo.
- Trong phòng thủ thuật điều dưỡng đã được đào tạo sẽ thực hiện lấy 20ml máu.
- Mẫu phẩm thu được sẽ tiến hành điều chế bằng máy lý tâm mà không cần phải vận chuyển đi đâu.
- Quay máy trong vòng 8 phút tốc độ 360G bằng máy ly tâm dành riêng cho PRP
- Trong thời gian máy quay người bệnh ở trong phòng thủ thuật, điều dưỡng sẽ đặt người bệnh và chuẩn bị máy siêu âm.
- Sau khi quay máy xong, sẽ tách chiết được 3-4 ml huyết tương giàu tiểu cầu, sẽ được dùng ngay theo quy trình khép kín của bác sĩ trong cùng phòng thủ thuật.
- Thực hiện Time – out
- Chuẩn bị thủ thuật như thông thường (Sát trùng da, tiêm gây tê tại chỗ….)
- Tiến hành tiêm dưới hướng dẫn của máy siêu âm
- Băng vết tiêm
- Hoàn thành thủ thuật
- Cho người bệnh xuất viện sau 10 phút
- Có báo cáo thủ thuật
- Hẹn khám lần tái khám
- Thông báo về chương trình vật lý trị liệu nếu được chỉ định.
8. Chỉ định
Tại các Phòng khám ngoại chấn thương và chăm sóc cơ bản ở Hoa Kỳ, mỗi năm trung bình có khoảng 100 triệu lượt khám cho các bệnh lý xơ xương khớp thông thường. Và huyết tương giàu tiểu cầu đã được các bác sĩ ngoại chấn thương, chăm sóc cơ bản, nội cơ xương khớp, bác sĩ điều trị đau và các chuyên gia y tế thể thao xem như một Phương pháp chữa trị mới cho các bệnh lý về gân, cơ bắp hay xương khớp. Con số sử dụng Phương pháp tiêm dưới hướng dẫn của máy siêu âm cho các bệnh lý mãn tính, viêm cơ gang, cách viêm dây chằng mãn tính hay tổn thương cơ bắp cũng tăng lên một cách đáng kể. Theo thống kê của Pubmed tới tháng 10 năm 2018, số lượng bài nghiên cứu về PRP gia tăng một cách ấn tượng
- Bài báo liên quan: Năm 2007 = 160 bài – 10 năm 2018 = 10169 bài
- Các bài nghiên cứu cải tiến = 1137 bài
- Các bài phân tích = 57 bài
Cứ mỗi một năm lại có thêm nhiều chỉ định chữa trị được bằng Phương pháp này mới được trình bày và công nhận tại các hội thảo quốc tế. Những bệnh lý có thể áp dụng phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu:
- Bệnh lý gan và viêm gân: Viêm gân gót
- Viêm mỏm lồi cầu (Khuỷu tay của người chơi gôn và chơi tennis)
- Viêm gang bàn chân
- Tạo hình dây chằng và viêm gân gối (1 bên đối với chấn thương của người chơi: bóng đá, bóng rổ, bóng ném)
- Hội chứng chóp xoay vai
- Chấn thương do chơi thể thao
- Tổn thương và chèn ép dây thần kinh
- Viêm xương khớp giai đoạn đầu
Tuy nhiên, tiêm PRP không phải một liệu pháp tách biệt cho vấn để điều trị đau mà bắt buộc phải được kết hợp với chương trình vật lý trị liệu cường độ cao, để giúp người bệnh “xây dựng lại” cơ thể của mình và ngăn chặn việc đau tái phát. Tài liệu tham khảo
- Dohan Ehrenfest DM1, Bielecki T, Jimbo R, Barbé G, Del Corso M, Inchingolo F, Sammartino G. Do the Does fibrin architecture and leukocyte content influence the growth factor release of platelet concentrates? An evidence-based answer comparing a pure platelet-rich plasma (P-PRP) gel and a leukocyte- and platelet-rich fibrin (L-PRF). Curr Pharm Biotechnol. 2012 Jun;13(7):1145-52.
- Zheng C, Zhu Q, Liu X, Huang X, He C, Jiang L, Quan D, Zhou X, Zhu Z. Effect of platelet-rich plasma (PRP) concentration on proliferation, neurotrophic function and migration of Schwann cells in vitro. J Tissue Eng Regen Med. 2016 May;10(5):428-36.
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó
