Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống) điều trị táo bón

Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành: 14/05/2020

1. Mục đích

• Cung cấp thông tin về chỉ định, chống chỉ định, và hướng dẫn kỹ thuật cho bác sĩ, kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).
• Bảo đảm an toàn và đạt hiệu quả điều trị cho khách hàng sử dụng dịch vụ xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).

2. Đại cương

Táo bón là một triệu chứng bệnh của đường tiêu hóa mà không phải là một bệnh. Táo bón được định nghĩa là rối loạn cảm giác đại tiện: Phân trở nên rắn, mỗi lần đại tiện cần có sự trợ giúp, số lần đại tiện dưới 3 lần một tuần. Táo bón có thể là một triệu chứng cơ năng, nhưng cũng có thể là triệu chứng của tổn thương thực thể cần được khám và thăm dò để xác định nguyên nhân gây bệnh.

2.1. Nguyên nhân

• Nguyên nhân ngoài bộ máy tiêu hóa:
  • Yếu tố tâm lý, thói quen: Lười đi ngoài, lười rặn, trầm cảm, lạm dụng tình dục.
  • Do nghề nghiệp: Ngồi lâu, ít vận động, nhiễm độc chì,…
  • Dinh dưỡng: Ăn ít chất xơ, thiếu nước kéo dài, ăn nhiều thức ăn gây táo (ổi, hồng xiêm,…).
  • Do dùng một số nhóm thuốc: Chống trầm cảm, hủy thần kinh, kháng cholinergic, morphine, sắt,…
  • Nguyên nhân thần kinh: Tổn thương rễ, bệnh Parkinson, bệnh xơ cứng rải rác, tai biến mạch não, hội chứng màng não,…
  • Rối loạn các chất điện giải: Tăng calci huyết, hạ kali huyết,…
  • Rối loạn nội tiết: Đái đường, bệnh cường giáp, suy giáp.
  • Bệnh toàn thân: Sốt kéo dài, nằm bất động kéo dài.
• Nguyên nhân tại bộ máy tiêu hóa:
  • Bệnh lý đại tràng: To đại tràng, viêm đại tràng mạn tính, bệnh đại tràng chức năng, u đại tràng, dính đại tràng sau mổ.
  • Các tổn thương ở hậu môn: Trĩ, nứt kẽ hậu môn.
  • Nguyên nhân do chèn ép đại tràng: Các khối u trong ổ bụng chèn ép đại tràng, phụ nữ có thai.

2.2. Triệu chứng

• Cơ năng: Đại tiện khó khăn, phân rắn, có thể lẫn máu tươi, số lần đại tiện giảm thời gian đại tiện kéo dài. Táo bón có thể kèm theo đau bụng, ăn không ngon, ngủ kém,…
• Khám thấy:
  • Bụng chướng hơi.
  • Khối phân rắn thường ở hố chậu trái.
  • Thăm trực tràng: Phân rắn, thường có máu, có thể thấy một số tổn thương phối hợp (búi trĩ, rò hậu môn, sa trực tràng,…).
• Triệu chứng khác: Sụt cân, thiếu máu, chảy máu hậu môn,…

3. Chỉ định, chống chỉ định 

3.1. Chỉ định

• Táo bón do các nguyên nhân ngoài bộ máy tiêu hóa: Do tâm lý, do ăn uống, do thần kinh, do rối loạn điện giải,…

3.2. Chống chỉ định

• Táo bón do bệnh lý tại bộ máy tiêu hóa: Do chèn ép, do bệnh lý đại tràng,…
• Phụ nữ có thai.

4. Trình tự thực hiện

4.1. Chuẩn bị

• Người thực hiện: Kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt, bác sĩ Y Học Cổ Truyền.
• Phương tiện:
  • Giường bệnh.
  • Phương tiện cấp cứu, theo dõi bệnh nhân khi cần thiết.
• Người bệnh:
  • Thay trang phục điều trị theo quy định.
  • Giải thích cho NB về quy trình, tác dụng của phương pháp, lưu ý trong điều trị.
  • Tư thế người bệnh phù hợp với phương pháp điều trị.

4.2. Các bước thực hiện quy trình kỹ thuật

4.3. Theo dõi

• Đau: Quá trình trị liệu có thể làm NB đau tại chỗ do KTV dùng lực nhiều, KTV cần thăm dò ngưỡng chịu đau của NB và giải thích cho NB yên tâm điều trị.

4.4. Tư vấn, giáo dục sức khỏe trước và sau khi thực hiện kỹ thuật

• Tư vấn cho NB chế độ sinh hoạt, phòng bệnh tại nhà.

Tài liệu tham khảo 

• Bệnh viện Bạch Mai, “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh nội khoa”, Táo bón, Nhà xuất bản y học, 2017, 560-562.
• Đại học y Hà Nội, “Triệu chứng học Nội khoa tập II”, Táo bón, Nhà xuất bản y học, 2017, 105-107.
• Chu Quốc Trường, Phan Như Long, “Bấm huyệt chữa bệnh tập 1”, Bấm huyệt phòng trị một số bệnh thường gặp, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, 1987, 42-64.

Từ viết tắt:

• TĐCS: Tác động cột sống
• NB: Người bệnh
• KTV: Kỹ thuật viên

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0