Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống) điều trị tắc tia sữa

Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành: 14/05/2020 

1. Mục đích 

• Cung cấp thông tin về chỉ định, chống chỉ định, và hướng dẫn kỹ thuật cho bác sĩ, kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).
• Đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả điều trị cho khách hàng sử dụng dịch vụ xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).

2. Đại cương 

Tắc tia sữa là tình trạng hệ thống ống tuyến sữa bị tắc do vậy sữa không chảy ra được. Hiện tượng này thường xảy ra ở các sản phụ trong những ngày đầu sau sinh và trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ. Tắc tia sữa là bệnh lành tính nhưng cần điều trị kịp thời tránh tình trạng tiến triển gây viêm tuyến vú, áp xe tuyến vú. Ngoài ra, tắc tia sữa còn làm cho quá trình tạo sữa bị ảnh hưởng, dần dần người mẹ sẽ mất sữa, phải nuôi trẻ bằng sữa ngoài.

2.1. Nguyên nhân

• Nguyên nhân cơ học:
  • Thoát sữa kém: Người mẹ không cho trẻ bú sớm và thường xuyên. Sữa tiết ra trong những ngày đầu sau sinh là sữa non do vậy thường đặc và sánh, nếu không cho trẻ bú sớm để giải phóng sẽ ứ đọng lại gây tắc tuyến sữa.
  • Chấn thương: Không vắt hết sữa thừa sau khi trẻ bú hoặc vắt sữa không đúng cách, mẹ mặc áo ngực quá chật, chấn thương va đập trực tiếp vào ngực,…
  • Những nguyên nhân trên có thể gây chèn ép làm nghẽn tắc lòng ống dẫn sữa, trong khi đó sữa vẫn tiếp tục được tạo ra nên đặc và đông kết lại không thể thoát ra ngoài được.
• Nhiễm khuẩn:
  • Tại chỗ: Do sản phụ vệ sinh đầu vú kém trong thời gian cho con bú.
  • Nơi khác đến: Có thể do vi khuẩn từ nơi khác theo đường máu đến.
  • Khi bị nhiễm khuẩn làm hệ thống ống dẫn sữa bị viêm chít hẹp gây cản trở làm sữa không thoát ra ngoài.
• Sản phụ bị căng thẳng tinh thần trong thời kỳ cho con bú hoặc chế độ dinh dưỡng cho người mẹ chưa hợp lý,… cũng làm tăng nguy cơ tắc tia sữa.

2.2. Triệu chứng

Tắc tia sữa thường tiến triển từ từ tăng dần, đôi khi cũng xuất hiện nhanh và rõ rệt.

• Cơ năng: Sản phụ thường cảm thấy một hoặc hai bầu vú căng, tức và đau hơn, tình trạng này tiến triển ngày một tăng lên. Sữa không chảy ra được khi cho trẻ bú hoặc khi hút, nặn.
• Thực thể: Khám thấy có những khối tròn bề mặt gồ ghề, mật độ cứng với nhiều kích thước khác nhau, khi chạm vào thấy cứng và rất đau.
• Triệu chứng khác: Sản phụ có thể xuất hiện các biểu hiện khác như: Mệt mỏi, nhức đầu, sốt cao,…

3. Chỉ định, chống chỉ định xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống) điều trị tắc tia sữa

3.1. Chỉ định

Tắc tia sữa giai đoạn sớm: NB chưa có triệu chứng áp xe.

3.2. Chống chỉ định

Tắc tia sữa đã chuyển sang giai đoạn áp xe.

4. Trình tự thực hiện 

4.1. Chuẩn bị

• Người thực hiện: Kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt, bác sĩ Y Học Cổ Truyền.
• Phương tiện:
  • Giường bệnh.
  • Ghế trị liệu.
  • Phương tiện cấp cứu, theo dõi bệnh nhân khi cần thiết.
• Người bệnh:
  • Thay trang phục điều trị theo quy định.
  • Giải thích cho NB về quy trình, tác dụng của phương pháp, lưu ý trong điều trị.
  • Tư thế người bệnh phù hợp với phương pháp điều trị.

4.2. Các bước thực hiện quy trình kỹ thuật

4.3. Theo dõi

• Đau: Quá trình trị liệu có thể làm NB đau do KTV dùng lực nhiều, KTV cần thăm dò ngưỡng chịu đau của NB và giải thích cho NB yên tâm điều trị.
• Triệu chứng viêm tiến triển: Tắc tia sữa có thể tiến triển thành ổ áp xe ở vú, vì vậy phải theo dõi phát hiện sớm các triệu chứng của áp xe để kịp thời xử trí cho NB.

4.4. Tư vấn, giáo dục sức khỏe trước và sau khi thực hiện kỹ thuật

• Tư vấn cho NB chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và vệ sinh, phòng bệnh tại nhà trong, sau quá trình điều trị.

Tài liệu tham khảo

• Quy trình điều trị “Tắc tia sữa”, Khoa Phục hồi Chức năng, Bệnh Viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
• Đại học y Hà Nội, “Bài giảng y học cổ truyền tập 2”, Ít sữa và thiếu sữa; viêm tuyến vú, Nhà xuất bản y học, 2005, 265-267.

Từ viết tắt:

• TĐCS: Tác động cột sống
• NB: Người bệnh
• KTV: Kỹ thuật viên

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0