Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn xoa bóp bấm huyệt điều trị hội chứng tiền đình (tác động cột sống)

Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm  Ngày hiệu chỉnh: 12/05/2020

1. Mục đích 

• Cung cấp thông tin về chỉ định, chống chỉ định, và hướng dẫn kỹ thuật cho bác sĩ, kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).
• Bảo đảm an toàn và đạt hiệu quả điều trị cho khách hàng sử dụng dịch vụ xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống).

2. Đại cương

Hội chứng tiền đình gồm hai hội chứng: “Hội chứng tiền đình trung ương” và “Hội chứng tiền đình ngoại vi”, do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên, biểu hiện thường gặp nhất là chóng mặt, mất thăng bằng làm người bệnh lo lắng, sợ hãi, gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống của người bệnh.

2.1. Nguyên nhân

• Do tuần hoàn: Thiểu năng sống nền
• Do tai: Hội chứng Meniere, viêm tai giữa, viêm dây thần kinh tiền đình cấp, Herpes zoster của dây thần kinh số VIII, viêm tai trong, u tai giữa, u tai trong, tắc ống tai ngoài, tắc vòi Eustache,…
• Do thần kinh: U cầu não, u góc cầu tiểu não, xơ não tủy rải rác, vỡ sọ, viêm não, động kinh thái dương,…
• Do nhiễm độc: Rượu, streptomycin, opium,…
• Nguyên nhân khác: Say tàu xe, do tâm lý, sỏi nhĩ, nhìn đôi,…

2.2. Triệu chứng

• Chóng mặt: Là triệu chứng hay gặp nhất, NB có cảm giác mọi đồ vật xung quanh họ quay tròn, thường cảm giác quay rất mạnh làm NB rất khó chịu. Chóng mặt từng cơn hoặc thành chu kỳ, xen kẽ là khoảng thời gian bình thường.
• Rung giật nhãn cầu: Hội chứng tiền đình ngoại vi rung giật nhãn cầu thường xuyên có định hướng (cùng hướng với chóng mặt), hội chứng tiền đình trung ương có thể có hoặc không có rung giật nhãn cầu, khi có thường rung giật nhãn cầu dọc, vô định đa hướng, bản chất rung giật nhãn cầu ở hai mắt có thể khác nhau.
• Rối loạn thăng bằng, NB không thể tự đứng được, kèm theo NB có các dấu hiệu: Romberg, bước đi hình sao.
• Rối loạn thần kinh tự chủ như: Buồn nôn, vã mồ hôi, cảm giác sợ ngã,…
• Ù tai, giảm thính lực, có thể điếc.
• Ngoài ra người bệnh có thể có triệu chứng tổn thương thân não hoặc tiểu não như: Rối loạn cảm giác – vận động, tăng phản xạ, nói khó hoặc thất điều,…

3. Chỉ định, chống chỉ định xoa bóp bấm huyệt điều trị hội chứng tiền đình

3.1. Chỉ định

Hội chứng tiền đình do các nguyên nhân: 

• Thiểu năng sống nền.
• Do tâm lý, say tàu xe.
• Do ngộ độc: Rượu, thuốc,… cần kết hợp uống thuốc điều trị nguyên nhân.

3.2. Chống chỉ định

Hội chứng tiền đình do tổn thương thực thể: Viêm tai giữa, viêm dây thần kinh tiền đình cấp, Herpes zoster của dây thần kinh số VIII, viêm tai trong, u tai giữa, u tai trong, tắc ống tai ngoài, u cầu não, u góc cầu tiểu não, xơ não tủy rải rác, vỡ sọ, viêm não,…

4. Trình tự thực hiện xoa bóp bấm huyệt điều trị hội chứng tiền đình

4.1. Chuẩn bị

• Người thực hiện: Kỹ thuật viên xoa bóp bấm huyệt, bác sĩ Y Học Cổ Truyền.
• Phương tiện:
  • Giường bệnh.
  • Ghế trị liệu.
  • Phương tiện cấp cứu, theo dõi bệnh nhân khi cần thiết.

• Người bệnh
  • Thay trang phục điều trị theo quy định.
  • Giải thích cho NB về quy trình, tác dụng của phương pháp, lưu ý trong điều trị.
  • Tư thế người bệnh phù hợp với phương pháp điều trị.

4.2. Các bước thực hiện quy trình kỹ thuật

4.3. Theo dõi

• Đau: Quá trình trị liệu có thể làm NB đau do KTV dùng lực nhiều, KTV cần thăm dò ngưỡng chịu đau của NB và giải thích cho NB yên tâm điều trị.
• Huyết áp: Xoa bóp bấm huyệt (tác động cột sống) vùng cổ, gáy có thể làm NB tăng/ hoặc giảm huyết áp. KTV cần chú ý theo dõi triệu chứng bệnh lý huyết áp của NB (nếu có) để xử trí kịp thời.

4.4. Tư vấn, giáo dục sức khỏe trước và sau khi thực hiện kỹ thuật

Tư vấn cho NB chế độ sinh hoạt, phòng bệnh tại nhà trong, sau quá trình điều trị. Tài liệu tham khảo 

• Bộ y tế, “Triệu chứng học thần kinh”, Hội chứng tiền đình, Nhà xuất bản y học, 2010, 124-127.
• Nguyễn Văn Chương “Thực hành lâm sàng thần kinh học tập II”, Chóng mặt, Nhà xuất bản y học, 2016, 68-77.
• Đại học y Hà Nội, “Bài giảng y học cổ truyền tập 2”, Xoa bóp, Nhà xuất bản y học, 2005, 491-509.

Từ viết tắt:

• TĐCS: Tác động cột sống
• NB: Người bệnh
• KTV: Kỹ thuật viên

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0