Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn xét nghiệm nuôi cấy kiểm tra bề mặt

Người thẩm định: Đoàn Mai Phương
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành: 16/05/2022

1. Mục đích

Đánh giá sự hiện diện của các vi sinh vật có khả năng gây nhiễm trùng bệnh viện trên các bề mặt chăm sóc y tế.

2. Phạm vi

Quy trình này áp dụng cho nhân viên phòng Vi sinh, Khoa Xét nghiệm, Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

3. Trách nhiệm

• Nhân viên khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn phụ trách lấy mẫu.
• Nhân viên phòng Vi sinh chịu trách nhiệm thực hiện quy trình.
• Trưởng phòng Vi sinh chịu trách nhiệm giám sát và kiểm tra chất lượng.

4. Định nghĩa và từ viết tắt

Không áp dụng.

5. Nguyên lý

Vi sinh vật được đánh giá về số lượng và chất lượng bằng phương pháp nuôi cấy kinh điển. Vi sinh vật được định danh dựa vào đặc điểm nuôi cấy, một số tính chất chuyển hóa, các đặc điểm về hình thái học và có thể kết hợp với tính chất kháng nguyên.

6. Loại mẫu sử dụng

Mẫu các bề mặt chăm sóc y tế.

7. Trang thiết bị và vật tư

7.1. Thiết bị

• Tủ ấm thường 37 độ C.
• Kính hiển vi.
• Tủ an toàn sinh học.
• Máy định danh.

7.2. Vật liệu

• Dụng cụ:
  • Đèn cồn.
  • Que cấy.
• Hóa chất:
  • Canh thang BHI.
  • Thạch máu: Melab, Việt Nam.
  • Thạch TSA lồi: Liofilchem, Ý.

8. Chuẩn bị bệnh nhân

Không áp dụng.

9. Quy trình xét nghiệm nuôi cấy kiểm tra bề mặt

9.1. Thời điểm lấy mẫu

Sau khử khuẩn 60 phút tiến hành lấy mẫu các bề mặt chăm sóc y tế.

9.2. Phương pháp lấy mẫu

Có 2 cách lấy mẫu:

• Cách 1: Dùng 1 que tăm bông vô khuẩn đã được làm ướt bằng nước muối sinh lý 0,9% quệt mạnh vào mỗi bề mặt cần kiểm tra và trong thời gian 10 giây. Cho tăm bông vào ống canh thang thường BHI, hơ qua ngọn lửa đèn cồn. Đậy nút ống.
• Cách 2: Áp mặt đĩa thạch TSA lồi vào bề mặt cần kiểm tra.

9.3. Nuôi cấy và ủ ấm

• Canh thang, thạch TSA lồi: 35-37 độ C, 24-48 tiếng, khí trường thông thường.
• Sau 16-18h ủ ấm canh thang cấy chuyển sang đĩa thạch máu, ủ 35-37 độ C, 24-48h, khí trường 5 – 7% CO2.

9.4. Đọc kết quả xét nghiệm nuôi cấy kiểm tra bề mặt

• Đánh giá độ đục của canh thang.
• Nếu canh thang đục thì nhuộm Gram để nhận định hình thể từng loại vi khuẩn.
• Thạch máu: Nhận định khuẩn lạc. Phân lập và định danh vi sinh vật gây bệnh đến mức độ chi/ loài.
• Thạch lồi: Đếm số lượng khuẩn lạc, nhuộm Gram, nhận định tính chất, phân lập và định danh vi sinh vật gây bệnh.

10. Kiểm tra chất lượng

• Bệnh phẩm được lấy theo quy trình Vi sinh.
• Các loại môi trường phải đảm bảo chất lượng và hạn sử dụng.
• Các trang thiết bị phải trong tình trạng hoạt động tốt.

11. An toàn

• Áp dụng các biện pháp an toàn chung khi xử lý mẫu và thực hiện xét nghiệm theo Chương trình an toàn phòng xét nghiệm.
• Thực hiện bảo hộ cá nhân đầy đủ khi tiếp xúc với các bệnh phẩm và tránh nhiễm chéo và không lây nhiễm cho nhân viên y tế.
• Trong trường hợp đánh đổ bệnh phẩm, phải cẩn thận làm sạch nơi bị đổ cùng với chất sát khuẩn để đảm bảo an toàn sinh học.

12. Dải tuyến tính

Không áp dụng.

13. Diễn giải và báo cáo kết quả xét nghiệm nuôi cấy kiểm tra bề mặt

• Dương tính: Có vi sinh vật trên bề mặt. Phân lập và định danh được vi khuẩn gây bệnh. Trả kết quả tên vi khuẩn đến mức độ chi và/ hoặc loài.
• Âm tính: Không tìm thấy hoặc không phân lập được vi sinh vật.

14. Các yếu tố ảnh hưởng

• Lấy mẫu cần tiến hành càng nhanh càng tốt để hạn chế tối đa sự ô nhiễm từ môi trường không khí. Mẫu bề mặt lấy, vận chuyển và bảo quản không đúng quy định có thể đưa đến kết quả âm tính hoặc dương tính giả.
• Nếu kết quả xét nghiệm dương tính thì xem xét quy trình khử trùng bề mặt, chất lượng dung dịch sát trùng,… để đưa ra những khuyến cáo thích hợp.

15. Lưu hồ sơ

• Điền đầy đủ thông tin vào Sổ Kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện.
• Điền đầy đủ thông tin trả kết quả vào Biểu mẫu Kết quả giám sát mẫu bề mặt.

16. Tài liệu liên quan

• Sổ Kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện
• Biểu mẫu Kết quả giám sát mẫu bề mặt

17. Tài liệu tham khảo

• Quyết định số 26/QĐ-BYT ngày 03/01/2013 về việc ban hành tài liệu “Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành Vi sinh Y học”

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của VinmecDr. Việc sao chép, sử dụng phải được VinmecDr chấp thuận trước bằng văn bản.
Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. VinmecDr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. VinmecDr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.
Đường link liên kết VinmecDr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc VinmecDr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0