Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn tiêm corticosteroid nội khớp và phần mềm quanh khớp

Người thẩm định: Nguyễn Tường Vân 

Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm 

Ngày phát hành: 27/06/2020

1. Chỉ định

• Tiêm nội khớp: Chỉ định đối với các khớp tổn thương thuộc các bệnh lý như: Bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh Gout, giả Gout, bệnh vảy nến, bệnh thoái hóa khớp có phản ứng viêm, viêm màng hoạt dịch khớp không đặc hiệu, viêm túi thanh dịch,…
• Tiêm phần mềm quanh khớp: Chỉ định đối với các trường hợp viêm gân, dây chằng (ví dụ: Bệnh ngón tay lò xo, viêm cân gan chân, hội chứng De Quervain, viêm quanh khớp vai, hội chứng ống cổ tay,…)

2. Chống chỉ định 

2.1. Chống chỉ định tuyệt đối

• Các bệnh lý nhiễm khuẩn hoặc có nguy cơ nhiễm khuẩn: Viêm khớp nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết, suy giảm miễn dịch, lao khớp
• Nhiễm khuẩn da tại vị trí khớp hoặc cạnh khớp có chỉ định tiêm
• Khớp nhân tạo
• Chấn thương có chảy máu nội khớp hoặc gãy xương
• Dị ứng với các thành phần thuốc tiêm (Lidocain hoặc Corticoid)

2.2. Chống chỉ định tương đối

• Có các bệnh lý rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc chống đông: tình trạng đông máu được kiểm soát
• Đái tháo đường
• Loét dạ dày tá tràng

3. Dụng cụ, thiết bị, vật tư, thuốc

• Dụng cụ, vật tư
  • Y phục cho bác sĩ, điều dưỡng: mũ, khẩu trang, găng tay vô khuẩn
  • Bộ dụng cụ thay băng vô khuẩn (bao gồm khay, panh)
  • Bơm tiêm vô khuẩn loại 3ml, 5ml.
  • Kim tiêm các cỡ: 18 đến 25
  • Gạc tiệt trùng
  • Khăn lỗ vô khuẩn
  • Băng dính vô khuẩn
  • Bút đánh dấu
  • Máy siêu ấm đầu dò linear (Nếu tiêm dưới hướng dẫn siêu âm)
• Thuốc
  • Lidocain 2% ống 2ml (01 ống)
  • Depomedrol 40mg hoặc Diprospan (4mg Betamethasone sodium phosphate và 10mg Betamethasone dipropionate)
• Cồn iod (betadin), cồn 70 độ
• Hộp thuốc chống sốc

4. Địa điểm

Phòng thủ thuật vô trùng 

5. Kỹ thuật thực hiện 

5.1. Chuẩn bị bệnh nhân

• Bệnh nhân đã được khám, có chỉ định và loại trừ các chống chỉ định tiêm corticosteroid tại khớp hoặc phần mềm quanh khớp, đo mạch, huyết áp, khám toàn trạng trước khi làm thủ thuật
• Giải thích cho người bệnh yên tâm về các ích lợi và nguy cơ của thủ thuật trước khi làm thủ thuật.
• Cho bệnh nhân ký giấy “Yêu cầu sử dụng dịch vụ” và “Đồng ý sử dụng dịch vụ”

5.2. Các bước cụ thể

• Đưa bệnh nhân vào phòng thủ thuật, hướng dẫn tư thế thích hợp để thực hiện thủ thuật, bộc lộ vùng cần tiêm
• BS xác định và đánh dấu điểm cần tiêm. (Nếu tiêm dưới hướng dẫn của siêu âm thì siêu âm xác định điểm cần tiêm)
• Bác sĩ và điều dưỡng đội mũ, đeo khẩu trang, rửa tay, đi găng vô khuẩn
• Sát trùng vùng cần tiêm 3 lần bằng betadin và cồn 70 độ
• Trải khăn lỗ vô khuẩn
• Lấy thuốc 1ml Depomedrol (Diprospan), 1ml Lidocain 2% hoặc ít hơn tùy vào vị trí, khớp cần tiêm
• Tiến hành thủ thuật tiêm
• Sau khi kết thúc thủ thuật, sát trùng lại điểm tiêm và băng bằng băng dính vô khuẩn.
• Dặn dò bệnh nhân giữ khô trong vòng 24 giờ, theo dõi các biến chứng có thể xảy ra
• Để bệnh nhân nằm lưu 20 phút để theo dõi: Toàn trạng, tình trạng dị ứng, chảy máu tại chỗ tiêm
• Thu dọn dụng cụ, phân loại rác theo quy định 

5.3. Ghi chép hồ sơ bệnh án

• Ngày giờ thực hiện kỹ thuật
• Tình trạng bệnh nhân trong và sau khi làm thủ thuật

6. Tai biến/ biến chứng 

• Sốc phản vệ với thuốc tê Lidocain: Xử trí theo quy trình chống sốc.
• Chảy máu trong ổ khớp hoặc tại nơi tiêm: Theo dõi mức độ chảy máu, băng ép khớp và vùng tiêm.
• Viêm khớp vi tinh thể: Đau sau khi tiêm (thường xuất hiện sau trong vòng 24 – 48 h sau tiêm).
• Nhiễm khuẩn: Theo dõi tình trạng nhiễm khuẩn tại khớp và toàn thân (theo dõi sau đó): Tình trạng sưng đau nóng đỏ tại vị trí tiêm không thuyên giảm sau 48h, sốt, rét run,…). Cần dặn bệnh nhân các triệu chứng nêu trên để nếu có thì tái khám và xử lý.
• Một số biến chứng muộn hiếm gặp: Teo da, mất sắc tố da, đứt gân, tổn thương thần kinh.

Tài liệu tham khảo 

• Hướng dẫn qui trình kỹ thuật bệnh viện, tập II. Nhà xuất bản Y học 2001(406-407.
• J-Y Dallot, A Bordeloup Guide prastique des gestes medicaux 1990 (317-412).
• Todd W. Thomsen, San Shen, Robert W. Shaffer, Gary. S Setnik. Arthocentesis of the knee. The New England Journal of Medicine. May 11 2006, 354:e19.
• Jess D Salinas, Jr, MD; Chief Editor: Consuelo T Lorenzo, MD. Corticosteroid Injections of Joints and Soft Tissues. Oct 31, 2017
• W Neal Roberts, Jr, MD. Howard W Hauptman, MD. Joint aspiration or injection in adults: Technique and indications. This topic last updated: Oct 13, 2017.
• W Neal Roberts, Jr, MD; Howard W Hauptman, MD. Joint aspiration or injection in adults: Complications. Mar 15, 2017

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.

Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.

Đường link liên kết

Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr đựợc liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0