Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn siêu âm tim qua thực quản
Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn siêu âm tim qua thực quản áp dụng cho bác sĩ, điều dưỡng chuyên khoa tim mạch tại các bệnh viện
Người thẩm định: Bùi Đức Phú Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020
1. Mục đích
Nội dung bài viết
- Thăm dò hình thái, cấu trúc của tim và các đại động mạch mà bằng siêu âm tim qua thành ngực không quan sát được hoặc không rõ.
- Xác định các luồng shunt bất thường.
- Định hướng, tiên lượng trước, trong và sau các phẫu thuật tim.
2. Định nghĩa siêu âm tim qua thực quản
Siêu âm tim qua thực quản (SATQTQ) là một thủ thuật giúp chẩn đoán tương tự như siêu âm tim,dùng một dụng cụ với đầu dò nội soi dài và nhỏ được gọi là đầu dò siêu âm qua thực quản (TEE). Đầu dò TEE sẽ được đưa vào họng xuống thực quản. Những bức hình nhận được sẽ khu trú vào các cấu trúc, các tổn thương mà siêu âm qua thành ngực không rõ hoặc không thực hiện được, do thực quản ở ngay sát tim, sóng siêu âm không bị cản nên hình ảnh nét hơn nhiều.
3. Chỉ định – chống chỉ định siêu âm tim qua thực quản
3.1. Chỉ định:
- Đối với NB mà siêu âm qua thành ngực (SATQTN) cho hình ảnh không rõ:
- Béo phì, có bệnh phổi mạn tính, mới mổ xương ức, thượng vị, bệnh nhân thở máy,…
- Tìm huyết khối nhĩ, tiểu nhĩ (trước mổ tim kín, hẹp 2 lá, sốc điện).
- Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn: van tự nhiên, van nhân tạo.
- Bóc tách ĐMC.
- Đánh giá xem xét các chỉ định thủ thuật, phẫu thuật (bít dù thông liên nhĩ, nong van hai lá hẹp, clip kẹp van hai lá hở, thay van động mạch chủ qua da, phẫu thuật sửa van hai lá …)
- Bệnh tim bẩm sinh: các cấu trúc phía sau, hẹp eo ĐMC, thông liên nhĩ
- SATQTQ trong phẫu thuật, thủ thuật can thiệp:
- Theo dõi chức năng thất trái trong lúc mổ tim.
- Lượng định tưới máu cơ tim.
- Phát hiện hở van.
- Phát hiện bọt khí trong lòng mạch, xảy ra do thực hiện thủ thuật ngoại.
- Khảo sát kết quả phẫu thuật: sửa van, đóng shunt.
- Xác định vị trí vào và ra của bóc tách ĐMC.
- Phối hợp trong can thiệp và phẫu thuật tim: Clip kẹp van hai lá, thay van động mạch chủ qua da, bít tiểu nhĩ, sửa van tim, thay van tim,…
- SATQTQ trong phòng hồi sức:
- Trong phòng thông tim.
- Xác định vị trí của ống thông khi cần chọc xuyên vách tim (VLN, VLT).
- Nong van bằng bóng.
- Hủy ổ ngoại vị hoặc đường dẫn truyền bằng điện.
3.2. Chống chỉ định
- Bệnh lý thực quản: Nuốt nghẹn, túi thừa thực quản, loét, u thực quản, dò thực quản, mối phẫu thuật.
- Giãn tĩnh mạch thực quản – sau xạ trị trung thất.
- Bất thường cột sống cổ, cổ ngắn.

4. Nhân lực
- 01 Bác sĩ được đào tạo về siêu âm tim nói chung và SATQTQ nói riêng.
- Khi cần thiết phải tiền mê: BS gây mê.
- 01 Điều dưỡng được đào tạo về trợ giúp SATQTQ.
5. Quy trình thực hiện siêu âm tim qua thực quản
Xem bảng tại đây Từ viết tắt:
- BS: Bác sĩ
- ĐD: Điều dưỡng
- NB: Người bệnh
- SATQTQ: Siêu âm tim qua thực quản
- TEE: Transesophageal echocardiography
- VLN, VLT: Vách liên nhĩ, vách liên thất
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.