Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn rã đông mẫu máu cuống rốn phục vụ ghép

Tác giả: Ngân hàng mô Vinmec 
Người thẩm định: Hội đồng khoa học Viện Ứng dụng Y học tái tạo 
Người phê duyệt: Viện trưởng Viện ứng dụng Y học tái tạo 
Ngày phát hành: 01/04/2021 

1. Mục đích 

Đơn vị tế bào gốc từ máu cuống rốn (MCR) được lưu trữ ở nhiệt độ âm sâu (< -150 độ C) và được giải đông phục vụ cho ghép điều trị bệnh.

2. Nguyên lý 

Sản phẩm sau tan đông an toàn về mặt sinh học, đủ tiêu chuẩn về số lượng tế bào và tạo điều kiện tốt nhất cho việc mọc mảnh ghép

3. Định nghĩa và các khái niệm liên quan 

• Máu cuống rốn: Là lượng máu còn lại trên dây rốn và bánh nhau khi em bé ra đời.
• Sản phẩm máu cuống rốn: Là lượng máu còn lại sau khi ly tâm và loại bỏ các thành phần không cần thiết được lưu trong điều kiện nhiệt độ âm sâu

4. Thiết bị/ vật tư tiêu hao/ hóa chất 

4.1. Thiết bị

Ghi chú: Trong trường hợp cấp thiết, có thể thay thế các vật tư trên bằng các sản phẩm có tính chất và độ an toàn tương tự

4.2. Vật tư tiêu hao

Ghi chú: Trong trường hợp cấp thiết, có thể thay thế các vật tư trên bằng các sản phẩm có tính chất và độ an toàn tương tự 

4.3. Hóa chất

Ghi chú: Trong trường hợp cấp thiết, có thể thay thế các hóa chất trên bằng các sản phẩm có tính chất và độ an toàn tương tự 

5. Yêu cầu về mẫu 

•  Mẫu máu cuống rốn nguyên vẹn được lưu trữ trong hệ thống lưu trữ;  
• Mẫu có đầy đủ hồ sơ xử lý, lưu trữ;  
• Mẫu có đầy đủ thông tin và chỉ định được phép giải đông phục vụ ghép/kiểm tra chất lượng. 

6. An toàn 

• Người thực hiện quy trình này có nghĩa vụ phải đọc, hiểu và ký tên vào tài liệu đào tạo thực hiện quy trình này;  
• Thực hiện chính xác các quy định và quy trình về việc xử lý tràn đổ theo Sổ tay an toàn, mã số VNCV5.2-STAT và văn bản VMEC.III.4.3.1.2.11.003/V0 của Bệnh viện Vinmec;  
• Nhân viên mới thực hiện quy trình dưới sự hướng dẫn và quan sát của các chuyên viên hướng dẫn trước khi thực hiện một mình bên trong phòng thí nghiệm;  
• Đảm bảo các quy trình phải được thực hiện đúng, chính xác và đầy đủ.

7. Quy trình rã đông mẫu máu cuống rốn phục vụ ghép

7.1. Loại mẫu  

Đơn vị MCR đang được lưu trữ trong hệ thống Cryoplus hoặc BioArchive. Mẫu MCR theo chỉ định từ bác sĩ lâm sàng, có phiếu yêu cầu từ khách hàng, và phê duyệt từ ban giám đốc ngân hàng mô Vinmec.

7.2. Tiếp nhận mẫu  

• Thực hiện theo đúng quy trình tiếp nhận mẫu với một số tiêu chuẩn sau;  
• Mẫu còn nguyên vẹn, không vỡ, rò rỉ, được dán PID/SID đầy đủ thông tin, rõ ràng;  
• Các thông tin giao, nhận mẫu, yêu cầu dịch vụ cần đầy đủ, chính xác. 

7.3. Chuẩn bị thực hiện quy trình  

• Lên kế hoạch và thống nhất với bác sĩ lâm sàng về thời gian truyền cho người bệnh trước khi tiến hành quy trình ít nhất 1 ngày (trừ trường hợp cấp cứu). Xác nhận lại thông tin với bác sĩ lâm sàng vào đầu ngày truyền. Bố trí thời gian bắt đầu hợp lý để kịp với đội ngũ lâm sàng;  
• Chuẩn bị bể ổn nhiệt và dung dịch rửa/ hoàn nguyên tế bào ít nhất 1h và không quá 24h trước khi tiến hành giải đông. Dung dịch rửa/ hoàn nguyên được bảo quản trong tủ lạnh (2 – 8 độ C);  
• Chuẩn bị 2 gel mát đã được để sẵn trong tủ lạnh.

7.4. Lấy mẫu tự động trong hệ thống BioArchive  

• Bước 1. Kiểm tra chỉ định hoặc yêu cầu lấy mẫu về thông tin khách hàng, ngày tháng năm sinh, mã số lưu mẫu; 
• Bước 2. Kiểm tra mẫu đang được lưu trong hệ thống nào; 
• Bước 3. Đăng nhập tài khoản đã được phân quyền lấy mẫu ra khỏi hệ thống; 
• Bước 4. Đặt bộ lấy mẫu (có gắn sẵn Sleeve) vào cổng 1 hoặc 2 đang trống trên hệ thống BioArchive; 
• Bước 5. Bấm chọn biểu tượng lấy mẫu ra khỏi hệ thống BioArchive  Retrieve; 
• Bước 6. Nhập mã số của mẫu cần lấy bằng đầu đọc mã vạch hoặc nhập bằng tay. Ấn OK để bắt đầu lấy mẫu; 
• Bước 7. Sau khi thực hiện xong quá trình lấy mẫu, đèn LED trên bộ lấy mẫu sáng màu xanh lá, màn hình máy tính SMS hiện thông báo Full. Lấy bộ lấy mẫu ra khỏi máy BioArchive; 
• Bước 8. Đưa mẫu đợi ở pha hơi 5-10 phút trước khi đưa ra khỏi bể lưu trữ; 
• Bước 9. Người thực hiện đi găng chuyên dụng, dùng dụng cụ chuyên dụng để mở khung chứa mẫu MCR lưu trữ; 
• Bước 10. Kiểm tra tính toàn vẹn của mẫu. Mẫu còn nguyên vẹn, không vỡ, rò rỉ, được dán mã số lưu trữ trên túi của mẫu, rõ ràng. 

7.5. Các bước tiến hành giải đông

7.5.1. Giải đông mẫu

• Tháo đơn vị MCR khỏi canister và khỏi overwrap, đặt trong túi zipper vô khuẩn, loại không khí và đóng chặt lại (thực hiện nhanh không quá 1 phút);  
• Đặt túi zipper vào máy giải đông hoặc bình giải đông tạo sóng trong khoảng 2-3 phút hoặc chuyển mẫu vào khoang chứa mẫu của máy giải đông tự động, chạy chương trình phù hợp (38 độ C trong 5 phút với thể tích 25mL) (Hình 1);

Hình 1: Giải đông mẫu MCR

• Khi túi sản phẩm tan đông gần hết (còn “lạo xạo” đá), chuyển mẫu ra ngoài bể ổn nhiệt;  
• Sát khuẩn bên ngoài túi zipper bằng dung dịch cồn 70 độ. Sau đó lau khô bằng gạc vô khuẩn trong tủ an toàn sinh học.

7.5.2. Xử lý mẫu cho các trường hợp không cần rửa DMSO:

• Với các trường hợp yêu cầu ghép trực tiếp qua đường tĩnh mạch và không cần rửa loại DMSO, bước giải đông phải được tiến hành trên phòng bệnh;  
• Đoạn dây kiểm tra mẫu máu cuống rốn được lấy để kiểm tra tỉ lệ tế bào sống, số lượng tế bào và thực hiện xét nghiệm cấy khuẩn 1 tuần trước khi tiến hành giải đông;  
• Sau khi mẫu đã gần tan đông sẽ được lau sát khuẩn bên ngoài, đặc biệt tại các cổng lấy mẫu, sau đó chuyển ngay cho bác sĩ/ điều dưỡng để truyền cho người bệnh qua bộ dây truyền máu có bầu lọc;  
• Bác sĩ/điều dưỡng hút 0,5 – 1ml mẫu bằng bơm tiêm và chuyển vào chai cấy vi khuẩn.

7.5.3. Xử lý mẫu cho các trường hợp cần rửa DMSO:

• Pha dung dịch rửa tế bào bao gồm Human Albumin 5% và dung dịch Dextran 40 (hoặc dung dịch nước muối sinh lý) theo tỉ lệ 1:1 bằng bơm tiêm có kim vô khuẩn. Dung dịch được đựng trong ống/ túi chuyên dụng và vô khuẩn. Trộn, lắc đều ống/ túi 10 lần. Dán nhãn “Dung dịch rửa” và mã số của đơn vị MCR. Dung dịch được bảo quản trong tủ lạnh ở 2 – 8 độ C;  
• Dùng 2 bơm tiêm 20ml, hút 5ml dung dịch rửa vào mỗi bơm; dùng 2 bơm tiêm 50ml, hút 20 ml dung dịch rửa vào mỗi bơm;  
• Chuẩn bị ống/ túi vô khuẩn có chứa sẵn 100 ml dung dịch rửa. Tất cả bơm tiêm và túi chứa dung dịch rửa đều được bảo quản ở 2-8°C;  Đặt 1 tấm toan thấm vô khuẩn bên trên gel đông đá trong tủ ATSH;  
• Sau khi đơn vị máu cuống rốn được giải đông bằng bể ổn nhiệt, vệ sinh bên ngoài bằng dung dịch sát khuẩn và chuyển vào tủ ATSH;  
• Chuyển đơn vị MCR ra khỏi túi zipper và đặt lên trên tấm gel mát. Dùng kéo vô khuẩn cắt phần cổng lấy mẫu;  
• Sát khuẩn bên ngoài cổng lấy mẫu của đơn vị MCR bằng cồn;  
• Dùng bơm tiêm có sẵn 5 ml dung dịch rửa, bơm từ từ dung dịch vào trong phần nhỏ của túi lưu trữ; dùng bơm tiêm có sẵn 20 ml dung dịch rửa, bơm từ từ dung dịch vào trong phần lớn của túi lưu trữ, đồng thời không rút bơm tiêm ra khỏi đơn vị MCR. Đặt tấm gel mát thứ 2 lên trên đơn vị MCR, để yên 5 phút;  
• Dùng bơm tiêm trộn đều dung dịch và tế bào, sau đó hút toàn bộ dung dịch và chuyển sang ống/túi ly tâm có sẵn 100 ml dung dịch rửa;  
• Tiếp tục dùng 2 bơm tiêm có sẵn 5 và 20 ml dung dịch rửa, bơm và tráng lại túi chứa mẫu cuống rốn, sau đó chuyển sang ống/ túi ly tâm, trộn đều bằng pipet;  
• Ly tâm ống/ túi chứa tế bào ở 400g (1200 vòng/ phút), 10 phút, 10°C, không phanh;  
• Sau khi ly tâm, nhẹ nhàng dùng pipet aid hút toàn bộ dịch nổi (loại DMSO);  
• Hoàn nguyên phần tế bào trong 10 đến 50 ml dung dịch rửa (theo yêu cầu bác sĩ lâm sàng) đã pha bao gồm Human Albumin 5% và dung dịch Dextran 40 (hoặc dung dịch nước muối sinh lý) theo tỉ lệ 1:1; 
• Chuyển toàn bộ tế bào sang bơm tiêm 50ml mới hoặc túi máu rỗng vô khuẩn;  
• Rút mẫu để thực hiện xét nghiệm đếm tế bào, xác định tỉ lệ tế bào sống và cấy máu;  
• Dùng gel mát 4 độ C kẹp túi/ ống sản phẩm, đặt trong hộp vận chuyển chuyên dụng;  
• Chuyển mẫu lên phòng ghép nơi có người bệnh đang chờ sẵn; Lưu ý: Tế bào nên được truyền trong vòng 2 giờ sau khi giải đông; 

8. Kiểm soát chất lượng  

• Mẫu được truyền cho người bệnh trong vòng 2 giờ sau khi giải đông;  
• Nhiệt độ bể ống nhiệt giải đông đảm bảo 37 độ C;  
• Mẫu dịch rửa tế bào âm tính với xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn;  
• Tỉ lệ tế bào sống sau giải đông đạt > 50% hoặc trên 70% so với tỷ lệ sống trước khi lưu trữ.  
• Trường hợp có sự cố xảy ra không đạt theo yêu cầu, mẫu bệnh phẩm sẽ được hội đồng lâm sàng hoặc bác sĩ điều trị trực tiếp cho bệnh nhân quyết định có truyền cho bệnh nhân hay không.

9. Xử lý mẫu và chất thải  

• Tuân thủ đầy đủ theo quy định quản lý và xử lý chất thải của bệnh viện;  
• Tiến hành vệ sinh các thiết bị và bề mặt xét nghiệm bằng cồn 70 độ.

10. Biểu mẫu/ bảng kiểm/ phụ lục  

• Bảng kiểm;  
• Sổ theo dõi dịch vụ;  
• Phiếu bàn giao mẫu. 

Bảng kiểm đánh giá mức độ tuân thủ quy trình giải đông đơn vị tế bào gốc phục vụ ghép  Tài liệu tham khảo/ Tài liệu liên quan 

• Donna M Regan, MT (ASCP) SBB St. Louis Cord Blood Bank.@ SSM Cardinal Glennon Children’s Medical Center. Cord Blood: Thawing & Infusion –Practical Methods. 
• Instructions for preparing a cord blood unit for patient infution, version 2016, Lifecord Cord blood bank. 
• Roya Pasha, Heidi Elmoazzen, Nicolas Pineault. Development and testing of a stepwise thaw and dilute protocol for cryopreserved umbilical cord blood units. Transplantation and cellular engineering, Volume 57, July 2017. 
• Lucilla Lecchi, Silvia Giovanelli, Barbara Gagliardi, Ilaria Pezzali, Ilaria Ratti, Maurizio Marconi. An update on methods for cryopreservation and thawing of hemopoietic stem cells. Transfusion and Apheresis Science 54 (2016) 324–336. 
• Ellen Areman, Kathy Loper. AABB Cellular therapy: Principles, methods, and regulation. 2nd edition, 2016 

Từ viết tắt:  

• QLCL: Phòng Quản lý chất lượng  
• MCR: Máu cuống rốn  
• HLA: Human Leukocyte Antigen  
• ATSH: An toàn sinh học

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.
Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.
Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr đựợc liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó

0