Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn cấp cứu xuất huyết não

Người thẩm định: Nguyễn Đăng Tuân Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành lần đầu: 11/07/2013 Ngày hiệu chỉnh: 03/06/2020
Tình trạng xuất huyết não thường diễn ra khá bất ngờ và đột ngột. Trong trường hợp nếu không được cấp cứu xuất huyết não kịp thời, người bệnh có thể rơi vào tình trạng nguy hiểm tới tính mạng.

1. Mục đích của chuyên môn cấp cứu xuất huyết não

Thống nhất quy trình cấp cứu xuất huyết não tại hệ thống y tế Vinmec.

2. Đối tượng áp dụng bắt buộc 

Bác sĩ và điều dưỡng khoa Hồi sức cấp cứu.

3. Đối tượng liên quan (cần nắm thông tin và phối hợp thực hiện)

Tất cả các nhân viên y tế trong hệ thống.

4. Quy định chung cấp cứu xuất huyết não

4.1. Các tiêu chí cần đạt

Cần hành động nhanh để không bỏ sót nhồi máu não có chỉ định tiêu sợi huyết.

• Thời gian cấp cứu tình từ thời điểm tiếp nhận:
  • Thực hiện xong đánh giá lâm sàng ban đầu: Trong vòng 10 phút.
  • Thông báo cho đội đột quỵ: Trong 15 phút và hoàn thành đánh giá thần kinh trong 25 phút sau khi người bệnh đến Cấp cứu.
  • Thực hiện xong các XN, thăm dò cần cho cấp cứu.
• CT sọ não (hoặc MRI): Trong 25 phút. Hoàn thành đọc kết quả trong vòng 45 phút.
• Các xét nghiệm máu: Kết quả càng sớm càng tốt kết cả các xét nghiệm đông máu cơ bản, không quá 45 phút.
• Các tiêu chí xử trí đặc hiệu theo bệnh lý:
  • Kiểm soát HA nếu có THA cấp cứu: đưa HA về giới hạn an toàn trong vòng 3h.
  • Kiểm soát rối loạn đông máu (nếu có): đưa các chỉ số đông máu về giới hạn an toàn trong vòng 3 – 6 giờ.
  • Có kế hoạch phù hợp triển khai kịp thời nếu có chỉ định phẫu thuật, can thiệp mạch não.

4.2. Quy định và cách thức báo cáo, hội chẩn các trường hợp

• Trường hợp phức tạp: có rối loạn đông máu kèm theo, đang dùng thuốc chống đông hoặc có bệnh lý kết hợp cần dùng chống đông
• Có chỉ định phẫu thuật, can thiệp cấp cứu nhưng khó khăn hoặc không có khả năng triển khai.
• Chuyển viện: Báo càng sớm càng tốt, trước khi chuyển.
• Người bệnh được quan tâm đặc biệt.

4.3. Các cảnh báo, bẫy chẩn đoán và xử trí

• Bỏ sót xuất huyết dưới nhện kín đáo.
• Xuất huyết não do chấn thương sọ não.
• Xuất huyết thứ phát trên ổ nhồi máu não.

4.3.1. Phản ứng cấp cứu

4.3.1.1. Các dấu hiệu lâm sàng cần thiết ngay

• Rối loạn ý thức.
• Hội chứng tăng áp lực nội sọ.
• Dấu hiệu thần kinh khu trú.
• Co giật.
• Hội chứng tiểu não, hội chứng tiền đình trung ương.
• Hội chứng màng não.

4.3.1.2. Các yêu cầu cận lâm sàng và thăm dò cấp cứu

• Xét nghiệm: Đường máu, điện giải đồ, men tim, công thức máu, nhóm máu, đông máu cơ bản.
• Điện tim.
• Chụp cắt lớp vi tính không tiêm thuốc cản quang hoặc cộng hưởng từ: Đánh giá khối máu tụ, đánh giá mức độ tăng áp lực nội sọ, đánh giá mạch não, đánh giá tưới máu não.

4.3.1.3. Chẩn đoán phân biệt cấp cứu Nhồi máu não, hôn mê do tăng, giảm đường huyết, ngộ độc thuốc, xuất huyết não do chấn thương sọ não. 4.3.1.4. Xử trí cấp cứu

• Cách xử trí khẩn cấp ngay để ổn định người bệnh:
  • Đảm bảo chức năng sống A-B-C.
  • Kiểm soát HA theo mục tiêu.
• Xử trí cấp cứu đặc hiệu:
  • Cân nhắc phẫu thuật cấp cứu và Hội chẩn bác sĩ chuyên khoa.
  • Các chỉ định phẫu thuật:
    • Chảy máu tiểu não có hiệu ứng choán chỗ gây: Giãn não thất, mất cân đối não thất IV; Chèn ép thân não; Suy giảm ý thức (nhưng không chờ đến khi người bệnh bị hôn mê nếu họ có đủ các tiêu chuẩn trên).
    • Với chảy máu nhu mô não trên lều cân nhắc phẫu thuật với: Ổ máu tụ sát bề mặt vỏ não (khoảng cách dưới 1 cm); Thể tích > 30mL kèm hiệu ứng choán chỗ và rối loạn ý thức.

4.3.2. Xử trí chuyên sâu và điều trị tiếp theo, sau khi ổn định người bệnh

• Kiểm soát huyết áp.
• Điều trị TALNS: Cân nhắc liệu pháp kiểm soát thân nhiệt theo đích, dẫn lưu não thất cấp cứu, mở sọ.
• Phẫu thuật lấy huyết khối cấp cứu nếu có chỉ định.
• Kế hoạch thăm dò và can thiệp mạch não cấp cứu.

4.3.3. Pathway (hướng dẫn xử trí đột quỵ não)

Tài liệu tham khảo

• Spontaneous intracerebral hemorrhage: Pathogenesis, clinical features and diagnosis. Topic 1133 version 22.0; 2019 Uptodate
• Spontaneous intracerebral hemorrhage: Treament and prognosis. Topic 1084 version 28.0; 2019 Uptodate
• Stroke, Todd J. Crocco and Joshua N. Goldstein. Chapter 101. Rosens Emmergency Medicine- Vol 18th Edition

Từ viết tắt:

• HSCC: Hồi sức cấp cứu.
• BS: Bác sĩ.
• ĐD: Điều dưỡng.
• XN: Xét nghiệm.
• CT: Chấn thương.
• HA: Huyết áp.
• THA: Tăng huyết áp.
• TALNS: Tăng áp lực nội sọ.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0