Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn can thiệp chọc hút áp xe vú dưới hướng dẫn siêu âm

• Sắp xếp lịch làm can thiệp cho người bệnh.  
• Hoàn thiện HSBA: Kiểm tra đánh giá ban đầu, thăm khám, kết quả cận lâm sàng, chỉ định can thiệp, bảng kiểm…  
• Giải thích cho người bệnh/ người đại diện về mục đích, nguy cơ, thời gian làm can thiệp. Giải thích để người bệnh/ người đại diện ký phiếu cam kết phẫu thuật/ thủ thuật/ điều trị có nguy cơ cao.  
• Khám gây mê, giảm đau trước can thiệp (nếu cần).

• Nhân viên Lễ tân, Hành chính 
• BS điều trị/ BS can thiệp/ ĐD, KTV hỗ trợ, phụ can thiệp

• Phòng can thiệp: 
  • Xe tiêm, bàn bày dụng cụ, dụng cụ chống sốc, giường, cáng. 
  • Lipofundin MCT/ LCT E 20% chai 100ml (nhũ dịch Lipid điều trị ngộ độc thuốc tê). 
  • Thuốc/ vật tư tiêu hao, dụng cụ thực hiện can thiệp.  
• Thiết bị: 
  • Máy siêu âm với đầu dò phẳng có tần số cao (từ 10MHz trở lên), giấy in, máy in ảnh, hệ thống lưu trữ hình ảnh.
  • Monitor đo lường dấu hiệu sinh tồn. 

• Phòng can thiệp: gọn gàng, sạch sẽ, đảm bảo vô khuẩn, các vật dụng trong phòng đầy đủ.
• Chuẩn bị đủ bộ dụng cụ làm can thiệp, thuốc, vật tư tiêu hao.  
• Trang thiết bị luôn ở trạng thái sẵn sàng để sử dụng.

• Định danh người bệnh.  
• Người bệnh thay áo choàng bệnh viện và được hướng dẫn vào phòng can thiệp để tiến hành can thiệp.  
• Kiểm tra các chức năng sinh tồn.

• Lựa chọn đường vào: 
  • Siêu âm tổn thương, xác định vị trí chọc kim. 
  • Sát khuẩn vị trí can thiệp bằng hỗn hợp dung dịch Chlorhexidine 2% và Alcohol 70% ( Bactiseptic Orange) ít nhất 3 lần. 
  • Trải toan 
  • Bọc đầu dò siêu âm bằng túi nylon vô trùng. 
  • Gây tê tại chỗ: Lidocain 2%, từ 5- 10 ml, liều tối đa 4,5 mg/kg: Gây tê trong da và dưới da, dọc theo đường đi dự kiến của kim chọc.  
• Tiếp cận tổn thương: 
  • Chọc kim luồn qua da vào trung tâm ổ áp xe. 
  • Tiến hành hút dịch, mủ qua kim luồn, chạc 3 (dây dẫn) bằng xi-lanh dưới hướng dẫn siêu âm. Hút tối đa dịch mủ. 
  • Đánh giá tình trạng vỏ ổ áp xe và khả năng có rò mủ ra mô vú lành hay không (đặc biệt là khi ổ áp xe mới hóa mủ một phần) để quyết định bơm rửa. Bơm rửa bằng nước muối sinh lý từ 2 – 3 lần, bơm rửa bằng Betadine từ 2 – 3 lần, (cách pha Betadine: Lấy Betadine 10% pha với dung dịch nước muối sinh lý với tỉ lệ 1:1 về thể tích). Khi bơm rửa cần thao tác chậm và quan sát trên hình ảnh siêu âm nếu có dấu hiệu thoát dịch ra mô vú xung quanh thì dừng lại và hút tối đa lượng dịch đã bơm vào.  
• Kết thúc can thiệp: 
  • Rút kim luồn. 
  • Lau rửa sạch vùng can thiệp.
  • Siêu âm kiểm tra lại tình trạng chảy máu tại vị trí hút dịch. 
  • Băng vị trí chọc. 
  • Hoàn thiện các biểu mẫu tóm tắt can thiệp và phiếu xét nghiệm.

• Người bệnh được gây tê giảm đau tốt.  
• Ổ áp xe được hút, bơm rửa kỹ.  
• Nhu mô vú lành tính bị xâm phạm tối thiểu.  
• Mẫu bệnh phẩm đi nuôi cấy được chứa trong ống đựng bệnh phẩm vi sinh, dán nhãn.

• Chuyển người bệnh sang phòng theo dõi/ hồi tỉnh theo dõi trong vòng 30 phút về: dấu hiệu sinh tồn, mức độ đau, vị trí can thiệp.  
• Sau theo dõi, khi tình trạng người bệnh ổn định: Hướng dẫn người bệnh cách theo dõi tại nhà, cách chăm sóc vị trí can thiệp trước khi cho người bệnh ra về.  
• Kiểm tra lại sau đợt điều trị hoặc khi có bất thường, người bệnh được khám lâm sàng và siêu âm. 

Dị ứng thuốc gây tê: biểu hiện dị ứng, mẩn ngứa, khó thở, huyết động không ổn đỉnh, có thể gặp sốc phản vệ => dừng thủ thuật, xử trí theo phác đồ cấp cứu sốc phản vệ.

BS/ ĐD/ KTV phòng can thiệp và các khoa phòng khác có liên quan.

• Xử trí kịp thời các biến chứng theo “Quy định cấp cứu nội viện” và “Quy định nhận biết và xử lý những thay đổi cấp tính của người bệnh”.  
• Thực hiện theo “Hướng dẫn xử trí nghi ngờ ngộ độc thuốc tê” thuộc “Bộ hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn – Quy trình chung”.

• Biểu hiện hệ thần kinh trung ương: Lơ mơ, lú lẫn, kích động 
• Biểu hiện tim mạch: Rối loạn dẫn truyền và nhịp tim, huyết áp tụt kẹt.

=> Xử trí theo phác đồ ngộ độc thuốc tê