Hướng dẫn thực hiện quy trình chụp số hóa xóa nền động mạch phổi

Ngày xuất bản: 30/07/2022

Hướng dẫn thực hiện quy trình chụp số hóa xóa nền động mạch phổi áp dụng cho các khoa chẩn đoán hình ảnh trong toàn hệ thống Vinmec.

Người thẩm định: Trần Hải Đăng
Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
Ngày phát hành: 10/06/2020
Ngày hiệu chỉnh: 20/04/2022

1. Đại cương

Nội dung bài viết

Chụp động mạch phổi là chụp có thuốc đối quang i-ốt để hiện hình được toàn bộ động mạch phổi: phễu, thân chung và động mạch phổi hai bên. Chụp động mạch phổi ngoài giúp chẩn đoán hình thái còn cho phép đánh giá huyết động học bằng việc đo các thông số như áp lực máu, độ bão hòa oxy…

chụp số hóa xóa nền động mạch phổi

Hình ảnh chụp số hóa xóa nền động mạch phổi

2. Chỉ định và chống chỉ định chụp số hóa xóa nền động mạch phổi

2.1. Chỉ định

Các bệnh bẩm sinh và mắc phải của hệ mạch phổi : hẹp tắc động mạch phổi, teo hay giãn động mạch phổi, thông động tĩnh mạch phổi, đảo chiều vị trí.
Chấn thương vùng ngực nghi tổn thương mạch phổi
Các khối u ở phổi, trung thất nghi có xâm lấn mạch máu
Chụp mạch phổi để chuẩn bị ghép
Chụp mạch để phục vụ cho điện quang can thiệp

2.2. Chống chỉ định

Không có chống chỉ định tuyệt đối
Chống chỉ định tương đối trong trường hợp có rối loạn đông máu, suy thận, có tiền sử dị ứng rõ ràng với thuốc đối quang i-ốt, phụ nữ có thai.

3. Các bước thực hiện

TT	Các bước thực hiện	Nội dung công việc	Người thực hiện	Tiêu chuẩn
1	Chuẩn bị bệnh nhân	Bác sĩ điều trị/ Bác sĩ thực hiện can thiệp hoàn thiện HSBA (thăm khám, kết quả cận lâm sàng, chỉ định can thiệp, cam kết làm can thiệp,…). Giải thích cho bệnh nhân/gia đình về các nguy cơ, lợi ích của phương pháp đồng thời cho ký cam kết thực hiện can thiệp. Khám gây mê trước can thiệp (nếu cần)	Bác sĩ điều trị/ Bác sĩ làm can thiệp.	Các giấy tờ phải được thực hiện đầy đủ và ký trước khi đưa người bệnh xuống phòng can thiệp.
2	Thông báo cho lễ tân khoa CĐHA	Lễ tân/điều dưỡng, bác sĩ điều trị/bác sĩ làm can thiệp thông báo cho lễ tân khoa CĐHA về: Tên, tuổi, chẩn đoán, tình trạng người bệnh, nên can thiệp, bác sỹ thực hiện can thiệp (nếu các bác sĩ từ khoa lâm sàng) để sắp xếp lịch làm can thiệp.	Lễ tân/Điều dưỡng, Bác sĩ làm can thiệp.	Sắp xếp thời gian phù hợp theo thứ tự rồi báo cho lễ tân/điều dưỡng, bác sĩ điều trị/bác sĩ làm can thiệp.
3	Tiếp nhận thông tin và thông báo lịch làm can thiệp	Lễ tân khoa chẩn đoán hình ảnh tiếp nhận thông tin và phản hồi với lễ tân/điều dưỡng, KTV/bác sĩ làm can thiệp về thời gian làm can thiệp. Sau đó báo cho điều dưỡng phòng can thiệp để nắm được lịch.	Lễ tân/Điều dưỡng, KTV, Bác sĩ làm can thiệp.
4	Chuẩn bị dụng cụ	Chuẩn bị thuốc/vật tư tiêu hao, dụng cụ thực hiện can thiệp.	Điều dưỡng, KTV phòng can thiệp khoa CĐHA	Chuẩn bị đủ bộ dụng cụ làm can thiệp, thuốc, vật tư tiêu hao. Kiểm tra máy móc thiết bị hỗ trợ và luôn ở trạng thái sẵn sàng để sử dụng
5	Phòng can thiệp chuẩn bị	Phòng can thiệp khoa CĐHA chuẩn bị máy móc thiết bị hỗ trợ phù hợp, kiểm tra etrolley sẵn sàng sử dụng.	Điều dưỡng, KTV phòng can thiệp khoa CĐHA
6	Bàn giao và tiếp nhận bệnh nhân	Điều dưỡng nội trú/phòng khám chuẩn bị bệnh nhân và HSBA đầy đủ phù hợp với can thiệp. Vận chuyển bệnh nhân xuống phòng can thiệp theo lịch hẹn. Điều dưỡng phòng can thiệp khoa chẩn đoán hình ảnh tiếp nhận HSBA và bệnh nhân. Hướng dẫn bệnh nhân thay quần áo (nếu cần), chuyển bệnh nhân vào phòng can thiệp để tiến hành làm can thiệp.	Điều dưỡng khoa nội trú/khoa phòng khám; Điều dưỡng, KTV phòng can thiệp khoa CĐHA.	Tất cả hồ sơ giấy tờ phải phù hợp với từng loại can thiệp, đầy đủ chữ ký của người bệnh, bác sĩ điều trị, bác sĩ làm can thiệp.
7	Tiến hành can thiệp	Bác sĩ làm can thiệp tiến hành can thiệp với sự trợ giúp của Điều dưỡng, KTV phòng can thiệp khoa CĐHA. Đường vào: Thường đường vào từ tĩnh mạch đùi (thường bên phải). Tiến hành kỹ thuật Đưa dây dẫn và ống thông chụp mạch qua bộ mở đường vào tĩnh mạch đùi, qua tĩnh mạch chủ dưới tới tâm nhĩ phải rồi vào tâm thất phải. Tùy từng yêu cầu chẩn đoán của từng động mạch phổi mà đặt đầu ống thông ở vị trí thích hợp như phễu động mạch phổi, thân chung động mạch phổi, hoặc từng bên động mạch phổi phải và trái để chụp. Bơm thuốc đối quang i-ốt vào mạch bằng máy bơm với áp 1ực cao 500 PSI, thể tích và tốc độ bơm tùy thuộc vị trí đặt đầu ống thông (đặt ở phễu động mạch phổi thì thể tích bơm khoảng 30m1 với tốc độ 10m1/ giây). Ghi hình và chụp phim: chụp seri với máy số hóa xóa nền, tập trung vào từng trường phổi, ghi hình các thì động mạch, nhu mô và thì tĩnh mạch. Rút ống thông ra khỏi lòng mạch sau khi đã chụp đạt yêu cầu, ép bằng tay 15 phút để cầm máu sau đó băng ép trong 6 giờ.	Bác sĩ làm can thiệp, Điều dưỡng, KTV phòng can thiệp khoa CĐHA.	Hình ảnh hiển thị rõ các cấu trúc giải phẫu của động mạch phổi từ thân chung đến động mạch phổi phải, động mạch phổi trái và các động mạch phân thùy phổi. Phát hiện được tổn thương nếu có.
8	Sau can thiệp	Bệnh nhân nằm tại giường bệnh, bất động chân bên chọc mạch ít nhất 6 giờ và theo dõi chảy máu nơi chọc mạch. Theo dõi mạch, huyết áp, nhiệt độ. Dùng thuốc giảm đau. Truyền dịch. Dùng kháng sinh dự phòng tránh nhiễm trùng. Nếu sau khi thực hiện can thiệp mà tình trạng bệnh nhân nặng, cần hỗ trợ từ khoa Cấp cứu, ICU: liên hệ với ICU chuẩn bị chỗ để chuyển người bệnh sang. Bàn giao người bệnh cho ICU Nếu sau khi thực hiện can thiệp mà tình trạng người bệnh ổn định điều dưỡng phòng can thiệp liên hệ với lễ tân/điều dưỡng phòng khám/nội trú chuyển người bệnh về khu nội trú tiếp tục điều trị.	Bác sĩ làm can thiệp, Điều dưỡng phòng can thiệp/ Điều dưỡng nội trú/phòng khám.	Bác sĩ làm can thiệp đánh giá tình trạng người bệnh mà quyết định theo dõi, chuyển về nơi điều trị phù hợp.

Tài liệu tham khảo

Bộ Y tế: Hướng dẫn quy trình kỹ thuật, khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành CĐHA, 2015
Vinmec: Quy trình phối hợp thực hiện can thiệp tại khoa CĐHA

Từ viết tắt:

CĐHA: Chẩn đoán hình ảnh.
HSBA: Hồ sơ bệnh án.
ICU: Khoa hồi sức tích cực
UCTTC: U cơ trơn tử cung

Ghi chú:

Đây là văn bản phát hành lần đầu.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.