Hướng dẫn thực hiện quy định đảm bảo vệ sinh trong hoạt động quàn ướp thi hài
Hướng dẫn thực hiện quy định đảm bảo vệ sinh trong hoạt động quàn ướp thi hài áp dụng cho khối điều dưỡng, khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, nhân viên nhà đại thể, Housekeeping
Người thẩm định: Trương Ngọc Hải, Phùng Nam Lâm Người phê duyệt: Bùi Đức Phú Ngày phát hành: 17/12/2020 Ngày hiệu chỉnh: 12/2020
Mục đích chính là đảm bảo hoạt động quàn ướp thi hài được diễn ra an toàn, theo đúng yêu cầu y tế và đảm bảo các nguyên tắc phòng chống nhiễm khuẩn. Các trường hợp thi hài được quàn ướp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec phải thực hiện theo quy định này nhằm đảm bảo vệ sinh không ảnh hưởng đến sức khỏe nhân viên, người bệnh, khách thăm bệnh viện và không làm ô nhiễm môi trường.
1. Quy định vận chuyển thi hài trong bệnh viện
Nội dung bài viết
- Thi hài phải được vận chuyển ra khỏi buồng bệnh ngay sau khi đã được xác nhận tử vong và Điều dưỡng thực hiện các công việc theo đúng “ Quy trình giải quyết các vấn đề liên quan đến người bệnh tử vong” của bệnh viện VINMEC.
- Nhân viên nhà Đại thể phải đưa cáng lên khoa và phối hợp với điều dưỡng để chuyển thi hài trên xe cáng xuống nhà đại thể. Khi vận chuyển, thi hài phải được phủ kín bằng drap vải.
- Đối với người bệnh tử vong do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly: phải phun hóa chất khử khuẩn (ví dụ: Cloramin B nồng độ 5%, hoặc Surfanios 0,25%) lên toàn bộ thi hài, sau đó bọc kín thi hài bằng vật liệu không thấm nước, dán nhãn cách ly cảnh báo bên ngoài túi trước khi vận chuyển ra khỏi buồng bệnh. Người bệnh mắc vi khuẩn đa kháng tử vong được coi như người bệnh cách ly đường tiếp xúc.
- Người vận chuyển thi hài phải mang phương tiện phòng hộ phù hợp khi vận chuyển thi hài. Sử dụng thang máy để vận chuyển theo quy định.
- Tắm rửa cho thi hài: Trường hợp đặc biệt, gia đình yêu cầu tắm rửa cho thi hài bằng nước và xà phòng (ví dụ: người bệnh Đạo Hồi tử vong tại bệnh viện), nhân viên đại thể và điều dưỡng vận chuyển người bệnh tử vong xuống phòng khử nhiễm, khoa Cấp cứu theo cầu thang quy định của bệnh viện. Nhân viên nhà đại thể tắm cho thi hài bằng nước sạch và xà phòng trước khi đưa xuống nhà đại thể.
- Chú ý: Đối với người bệnh mắc truyền nhiễm hoặc người bệnh cách ly (trừ các bệnh mới nổi/tái nổi đặc biệt nguy hiểm): Cũng áp dụng như trên, nhưng nhân viên bệnh viện phải chú ý mang phương tiện phòng hộ cá nhân phù hợp và áp dụng các biện pháp khử khuẩn buồng/ phòng, vật dụng (khử khuẩn từ phòng bệnh, xe cáng, cầu thang vận chuyển (nếu cần), vệ sinh phòng tắm cho thi hài,v.v).
- Nhân viên HK phối hợp thực hiện làm vệ sinh khoa, phòng, xe/ cáng, v.v.
2. Lưu giữ thi hài tại nhà đại thể
- Thi hài phải được bảo quản lạnh ở nhiệt độ dưới 4 độ C. Nhân viên nhà đại thể ghi rõ vị trí buồng lạnh lưu giữ thi hài trong sổ theo dõi.
- Thời gian quàn ướp thi hài:
- Đối với người bệnh tử vong do nguyên nhân thông thường: không quá 7 ngày, kể từ khi tử vong.
- Đối với người bệnh tử vong do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly (Phụ lục đính kèm): thời gian quàn ướp thi hài không quá 24 giờ kể từ khi tử vong.

3. Khâm liệm thi hài trước khi vận chuyển đi mai táng
Người thực hiện: Nhân viên nhà Đại thể
- Đối với người bệnh tử vong do nguyên nhân thông thường
- Thời gian khâm liệm thi hài: Không quá 7 ngày đối với trường hợp thi hài được bảo quản lạnh ở nhiệt độ dưới 4 độ C, kể từ khi tử vong;
- Quan tài phải được trát kín bằng các vật liệu như: keo, sơn ta, đất sét để bảo đảm không rò rỉ;
- Khi khâm liệm, dùng bông để nút kín các hốc tự nhiên của thi hài và cho vào quan tài một số vật liệu có khả năng thấm nước, hút mùi như: chè khô, bông thấm nước, bỏng ngô, gạo rang, giấy bản.
- Đối với người bệnh tử vong do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly:
- Phải khâm liệm trong vòng 6 giờ, kể từ khi tử vong;
- Quan tài phải được trát kín bằng các vật liệu như: keo, sơn ta, đất sét để bảo đảm không rò rỉ;
- Khi khâm liệm, dùng bông tẩm dung dịch Cloramin B nồng độ 5% để nút kín các hốc tự nhiên của thi hài sau đó phun dung dịch Cloramin B nồng độ 5% lên toàn bộ thi hài hoặc dùng vải liệm được tẩm dung dịch Cloramin B nồng độ 5% để quấn kín toàn bộ thi hài;
- Thi hài phải được bọc kín bằng vật liệu không thấm nước trước khi cho vào quan tài.
- Cho vào quan tài một số vật liệu có khả năng thấm nước, hút mùi như: chè khô, bông thấm nước, bỏng ngô, gạo rang, giấy bản và phải đóng kín ngay sau khi khâm liệm.
4. Vệ sinh phương tiện vận chuyển thi hài, buồng bệnh, nhà đại thể
- Vệ sinh buồng bệnh và thiết bị đã sử dụng cho người bệnh tử vong:
- Đối với người bệnh tử vong do bệnh không truyền nhiễm: Việc vệ sinh do bộ phận Housekeeping thực hiện: Theo quy trình và quy định vệ sinh môi trường bệnh viện.
- Đối với người bệnh tử vong do mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A việc vệ sinh do nhân viên nhà
- Đại thể thực hiện: Phun hóa chất khử khuẩn (Cloramin 5%, hoặc Surfanios 0,25% hoặc Anios spray) vào buồng bệnh, các bề mặt trước khi làm sạch theo quy trình.
- Vệ sinh phương tiện vận chuyển, vật dụng tiếp xúc với thi hài do bộ phận Housekeeping thực hiện:
- Vệ sinh các bề mặt bằng hóa chất khử khuẩn theo đúng “Quy định vệ sinh bề mặt môi trường bệnh viện” sau mỗi lần sử dụng.
- Vệ sinh nhà đại thể: Vệ sinh sàn và các bề mặt bằng hóa chất khử khuẩn theo đúng “ Quy định vệ sinh bề mặt môi trường bệnh viện” sau mỗi ca làm việc.
- Tổng vệ sinh hàng tuần do bộ phận Housekeeping thực hiện.
- Đối với trường hợp người bệnh tử vong do mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A, việc vệ sinh do nhân viên nhà Đại thể thực hiện: phun hóa chất khử khuẩn (Cloramin 5%/ Surfanios 0,25% hoặc Anios spray) lên các bề mặt trước khi làm sạch.
5. Yêu cầu vệ sinh đối với nhân viên
- Nhân viên vệ sinh và người trực tiếp tham gia vận chuyển, quàn ướp, khâm liệm người bệnh tử vong do mắc các bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B (trong danh mục các bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải cách ly theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế) phải:
- Sử dụng các trang bị bảo hộ cá nhân: áo choàng, mũ, kính mắt, khẩu trang, ủng, găng tay trong suốt quá trình thực hiện công việc;
- Vệ sinh tay và vệ sinh cá nhân sau khi công việc kết thúc.
- Nhân viên vệ sinh và người trực tiếp tham gia khâm liệm, quàn ướp, vận chuyển người bệnh tử vong do các nguyên nhân thông thường:
- Sử dụng các trang bị bảo hộ cá nhân như khẩu trang, găng tay, quần áo bảo hộ trong suốt quá trình thực hiện công việc.
- Vệ sinh tay sau khi kết thúc công việc theo đúng “Hướng dẫn thực hành vệ sinh tay” của bệnh viện.
Phụ lục: Các bệnh truyền nhiễm nhóm A và nhóm B Tài liệu tham khảo
- Bộ Y tế, thông tư số 02/2009/TT-BYT về “Hướng dẫn vệ sinh trong hoạt động mai táng và hỏa táng”.
- Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, Luật “Phòng, chống bệnh truyền nhiễm” số 03/2007/QH12.
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của VinmecDr. Việc sao chép, sử dụng phải được VinmecDr chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. VinmecDr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. VinmecDr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết VinmecDr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc VinmecDr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.