Sau khi phẫu thuật, trẻ sẽ cần được sử dụng túi hậu môn nhân tạo để chứa phân dẫn lưu ra ngoài ra thành bụng. Để việc chăm sóc trẻ được thuận tiện, điều dưỡng cũng như bố mẹ cần nắm được cách thay túi hậu môn nhân tạo, đồng thời biết cách chăm sóc bé với hậu môn nhân tạo. 

Người thẩm định: Ngô Đức Thọ Người phê duyệt: Ngô Đức Thọ Ngày phát hành: 02/03/2020 Ngày hiệu chỉnh: 04/03/2022

1. Mục đích

• Giúp cho điều dưỡng biết cách chăm sóc người bệnh sau mổ đặt túi hậu môn nhân tạo (HMNT).
• Tư vấn cho người nhà/ người bệnh biết cách chăm sóc HMNT tại nhà.

2. Định nghĩa

• Hậu môn nhân tạo là chỗ mở của hồi tràng hay đại tràng trên thành bụng để đưa phân ra ngoài thay thế hậu môn thật.

3. Đặc điểm của HMNT

• Có màu hồng hoặc đỏ, ẩm ướt và mềm.
• HMNT có thể bị chảy máu chút ít khi bị va chạm, nhưng rất dễ chảy máu. Điều này là bình thường vì HMNT có nhiều mạch máu nuôi.
• HMNT không có cảm giác đau khi chạm vào vì không có dây thần kinh.

Hậu môn nhân tạo cần được vệ sinh cẩn thận

4. Phân loại

– HMNT được chia làm 2 loại:

• HMNT tạm thời: Chỉ sử dụng trong thời gian nhất định giúp thoát phân ra ngoài trong thời gian tạm thời (3 – 6 tháng) do bệnh hay do chấn thương để đoạn ruột phía dưới được nghỉ ngơi, lành chỗ khâu nối ruột. Sau đó HMNT sẽ được đóng và tái lập lại lưu thông phân bình thường qua hậu môn thật.
• HMNT vĩnh viễn: Là trường hợp đưa đại tràng ra da và người bệnh đại tiện qua hậu môn nhân tạo suốt đời, thường gặp ở bệnh lý ung thư đại – trực tràng, kỹ thuật làm loại hậu môn này có tên là phẫu thuật Hartmann.

5. Các loại túi HMNT được sử dụng

5.1. Bộ chăm sóc HMNT cho trẻ sơ sinh

• Thời gian sử dụng đế dán: 1- 2 ngày
• Nếu chất thải lỏng: Dùng nút van để xả
• Nếu chất thải trở nên đặc: Cắt bỏ đáy túi và sử dụng kẹp
• Có thể sử dụng bộ chăm sóc này cho tất cả các loại HMNT (Đại tràng, hồi tràng, niệu quản)

5.2. Bộ chăm sóc HMNT một mảnh cho trẻ nhũ nhi

• Đây là loại bộ chăm sóc mà đế dán và túi dính liền với nhau
• Được sử dụng khi bé lớn lên, khoảng trên 4 tháng tuổi
• Thời gian sử dụng đế dán: 1- 2 ngày
• Có 2 loại: Bộ chứa phân và bộ chứa nước tiểu

5.3. Bộ chăm sóc hai mảnh cho bé nhũ nhi/trẻ em

• Đây là loại bộ chăm sóc bao gồm đế dán và túi chứa chất thải tách rời
• Được sử dụng khi trẻ lớn, quấy phá nhiều, nên cần phải có đế dán dính chắc chắn
• Thời gian sử dụng đế dán: Trung bình 3-5 ngày, tối đa 7 ngày.

5.4. Các dụng cụ hỗ trợ

– Bột hút ẩm – chống loét:

• Dùng để hút ẩm vùng da bị tổn thương, giúp làm khô và giữ độ PH như da
• Cách dùng: Cho bột vào nơi có vùng da bị tổn thương, phủi sạch lớp bột dư thừa, sau đó dán đế vào. Ngưng sử dụng khi da lành.

– Kem chống xì:

• Là chất bột nhão, không phải keo dán.
• Sử dụng xung quanh HMNT để tránh rò rỉ hoặc để lấp đầy những khoảng trống, kẽ hở trên da. Cách dùng: Cho một vòng kem xung quanh rìa trong của đế bảo vệ, chờ 1-2 phút để chất cồn trong kem bay hơi, sau đó dán vào HMNT.

– Vòng chống loét bằng:

• Sử dụng trong những trường hợp da bị viêm tấy hoặc thay thế kem chống xì.
• Vòng chống loét lồi tròn/ lồi ovan: Sử dụng cho HMNT bị thụt vào trong có hình tròn/ oval. Thời gian sử dụng trung bình 3-5 ngày, tối đa 7 ngày.

– Đế dán riêng biệt:

• Sử dụng cho trẻ sơ sinh nhưng HMNT quá lớn hoặc HMNT hồi tràng ra quá nhiều dịch.

– Miếng quét bảo vệ da:

• Sử dụng để phòng ngừa loét da xung quanh hậu môn.
• Cách dùng: Quét theo chiều xung quanh vùng cần bảo vệ, đợi cho khô, sau đó quét lớp thứ 2, tiếp theo lớp thứ 3 (Tối đa 4 lớp). Nên quét lặp lại ít nhất mỗi 2 ngày.

– Miếng quét tẩy chất keo:

• Dùng để tháo băng keo/đế dán

Các dụng cụ túi hậu môn nhân tạo hỗ trợ tối đa cho việc sử dụng

6. Quy trình thực hiện

Chữ viết tắt

• HMNT: Hậu môn nhân tạo
• NB: Người bệnh
• HSBA: Hồ sơ bệnh án

Ghi chú

• Văn bản được sửa đổi lần thứ 01, thay thế văn bản “Hướng dẫn thay túi hậu môn nhân tạo cho trẻ” mã VMEC.IV.2.4.2.10.005/V0 phát hành ngày 21/08/2017

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0