MỚI

Hướng dẫn chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng

Ngày xuất bản: 15/06/2022

Hướng dẫn chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng áp dụng cho các khoa Chẩn đoán hình ảnh trong toàn hệ thống Vinmec

  • Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
  • Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
  • Ngày phát hành: 10/06/2020                Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Mục đích

  • Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chụp x-quang khớp gối cho kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
  • Đảm bảo thống nhất quy trình chụp x-quang khớp gối trong toàn bệnh viện.

2. Đối tượng thực hiện chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng

  • Bác sĩ và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
  • Các khoa phòng/bộ phận liên quan trong bệnh viện.

3. Định nghĩa chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng

  • Chụp x-quang xương khớp là sử dụng một liều lượng rất nhỏ của bức xạ ion hóa để tạo ra hình ảnh của bất cứ xương nào trong cơ thể. Nó thường được sử dụng để chẩn đoán gãy xương hoặc sai khớp. Chụp x-quang xương khớp là cách nhanh nhất và dễ dàng nhất cho bác sĩ để xem và đánh giá gãy xương, các tổn thương và các bất thường ở khớp.

4. Quy định chung

4.1. Chỉ định

chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng
Chỉ định chụp x-quang khớp gối thẳng nghiêng để xác nhận tình trạng gãy xương hoặc sai khớp gối

4.2. Chống chỉ định

  • Không có chống chỉ định tuyệt đối.
  • Chống chỉ định tương đối cho phụ nữ có thai.
  • Người bệnh không phối hợp được.

5. Các bước thực hiện

5.1. Chuẩn bị dụng cụ

  • Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng.
  • Tấm cảm biến kỹ thuật số.
  • Lưới chống mờ: Không

5.2. Chuẩn bị người bệnh

  • Một kỹ thuật chụp X quang khớp gối không yêu cầu chuẩn bị đặc biệt.
  • Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
  • Yêu cầu người bệnh có thể tháo bỏ một phần hoặc toàn bộ quần áo và mặc áo choàng bệnh viện trong quá trình chụp.
  • Đối với người bệnh nữ (Trong lứa tuổi sinh đẻ – bình thường từ 15-44 tuổi) được hỏi khả năng có thai.
  • Nhiều kiểm tra hình ảnh X quang không thực hiện trong khi mang thai, để bào thai không bị phơi nhiễm bức xạ.
  • Nếu chụp X quang cho phụ nữ mang thai là cần thiết, sẽ chụp với liều bức xạ ảnh hưởng ít nhất tới em bé.
  • Người bệnh được giải thích về cách thức thực hiện trước khi chụp để phối hợp

6. Kỹ thuật

Các bướcThực hiệnYêu cầu
1.Hằng số phát tia
  • 70 kVp
  • 16 mAs
Phù hợp với thể trạng người bệnh
2. Khoảng cách bóng phát tia tới phim100cm 
3. Tư thế người bệnh
  • Tư thế thẳng
  • Người bệnh nằm ngửa hoặc ngồi trên bàn chụp, chân cần chụp duỗi thẳng, bàn chân xoay nhẹ vào trong.
  • Điều chỉnh khe khớp vào khoảng trung tâm phim. Thường ta xác định khe khớp gối là bờ dưới trước của xương bánh chè. Điều chỉnh cẳng chân sao cho bình diện đường liên mắt cá song song với mặt phim.
  • Tư thế nghiêng
  • Người bệnh nằm nghiêng về chân đau trên bàn chụp. Chân bên không chụp có lên đưa ra trước hoặc ra sau tối đa. Chân bên chụp gập lại 1 góc 300-450.
  • Điều chỉnh mặt ngoài cẳng chân sát phim sao cho gờ trước xương chày song song với mặt phim.
  • Điều chỉnh cho xương bánh chè nằm ngay trung tâm phim, bình diện nối 2 lồi cầu thẳng góc với phim
  • Ghi chú: Sát khuẩn tay trước và sau khi tiếp xúc người bệnh.
Ở tư thế nghiêng, đầu gối bên chụp cần gập nhẹ hoặc để theo tư thế cơ năng nếu bệnh nhân đau hoặc cứng khớp. Đối với bệnh nhân chấn thương nặng hoặc bó bột không nằm nghiêng được thì có thể chụp tư thế ngửa, đặt phim phía trong và nâng cao đầu gối lên, tia trung tâm đi ngang từ ngoài vào.
4. Tia trung tâm
  • Tư thế thẳng: Tia trung tâm chiếu vuông góc với phim vào khe khớp ra trung tâm phim.
  • Tư thế nghiêng: Tia trung tâm chếch lên đầu một góc chừng 50 so với phương thẳng đứng (Cho hình 2 lồi cầu xương đùi chồng lên nhau). Tia đi vào khe khớp và sau gân bánh chè 1cm.
Đúng vị trí
5. Khu trú chùm tiaKhu trú để lấy phần mềm xung quanh khớp gốiLấy được toàn bộ vùng khớp gối
6. Đánh dấuĐánh dấu bên cần chụp (Phải – R hoặc trái – L).Đánh dấu đúng bên
7. Che chắnBộ phận sinh dục (Theo các hướng dẫn an toàn bức xạ trong khoa chẩn đoán hình ảnh).Bảo vệ bộ phận sinh dục
8. Sự hô hấpKhông áp dụng. 

7. Đánh giá hình ảnh

  • Một hình ảnh chụp khớp gối chính xác sẽ thể hiện như sau:
  • Phim chụp có mật độ và độ tương phản tốt nhất, không bị rung, nhìn thấy được rõ nét phần mềm và vỏ xương.
  • Phim thẳng thấy được khe khớp gối ở khoảng trung tâm phim, xương bánh chè ngay đường giữa, chỏm xương mác chồng lên bờ ngoài của xương chày.
  • Phim nghiêng thấy được khe khớp gối đúng tư thế nghiêng ở khoảng trung tâm phim. Thường ta thấy được hai bờ lồi cầu chồng lên nhau hoặc không di lệch nhau quá 1cm.

8. Chuyển ảnh lên hệ thống PACS: Lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống.

9. In phim: In 2 hình ảnh thẳng, nghiêng trên 1 phim kích thước 25 x 30 cm.

10. Vệ sinh: Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.

11. Ghi hồ sơ bệnh án: Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.

Tài liệu tham khảo:

  • PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
  • A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

  • PACS: Picture archiving and communication system

Ghi chú:

  • Đây là văn bản phát hành lần đầu.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó Tags: Khớp gối thẳng nghiêng, Chẩn đoán hình ảnh, Guideline

facebook
12

Bài viết liên quan

Bình luận0

Đăng ký
Thông báo về
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
Xem tất cả bình luận

Bài viết cùng chuyên gia