Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành: 10/06/2020                Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020

1. Mục đích

• Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chụp x-quang khớp cổ chân cho kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
• Đảm bảo thống nhất quy trình chụp x-quang khớp cổ chân trong các bệnh viện.

2. Đối tượng thực hiện chụp x-quang khớp cổ chân

• Bác sĩ và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
• Các khoa phòng/bộ phận liên quan trong bệnh viện.

3. Định nghĩa chụp x-quang khớp cổ chân

• Chụp x-quang xương khớp là sử dụng một liều lượng rất nhỏ của bức xạ ion hóa để tạo ra hình ảnh của bất cứ xương nào trong cơ thể. Nó thường được sử dụng để chẩn đoán gãy xương hoặc sai khớp. Chụp x-quang xương khớp là cách nhanh nhất và dễ dàng nhất cho bác sĩ để xem và đánh giá gãy xương, các tổn thương và các bất thường ở khớp.

4. Quy định chung chụp x-quang khớp cổ chân

4.1.Chỉ định

• Chẩn đoán gãy xương hoặc sai khớp.
• Chứng minh sự can và ổn định của các mảnh xương sau điều trị gãy xương.
• Hướng dẫn phẫu thuật chỉnh hình, thay khớp.
• Tìm kiếm tổn thương, nhiễm trùng, viêm khớp, tăng trưởng xương bất thường và thay đổi xương trong các điều kiện trao đổi chất.
• Hỗ trợ trong việc phát hiện và chẩn đoán ung thư xương.
• Xác định vị trí các dị vật trong các mô mềm xung quanh hoặc trong xương.

4.2. Chống chỉ định chụp x-quang khớp cổ chân

• Không có chống chỉ định tuyệt đối.
• Phụ nữ có thai 3 tháng đầu. Phụ nữ có thai 3 tháng giữa và cuối có thể chụp nếu thực sự cần thiết.
• Người bệnh không phối hợp được.

5. Các bước thực hiện chụp x-quang khớp cổ chân

5.1. Chuẩn bị dụng cụ

• Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng.
• Tấm cảm biến kỹ thuật số.
• Hướng đặt tấm nhận ảnh: Chiều dọc.
• Lưới chống mờ: Không (Nếu bệnh nhân to béo hoặc có bó bột thì phải dùng lưới chống mờ)
• Tấm lọc tia.

5.2. Chuẩn bị người bệnh

• Một kỹ thuật chụp X-quang khớp cổ chân không yêu cầu chuẩn bị đặc biệt.
• Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
• Yêu cầu người bệnh có thể tháo bỏ một phần hoặc toàn bộ quần áo và mặc áo choàng bệnh viện trong quá trình chụp.
• Đối với người bệnh nữ (Trong lứa tuổi sinh đẻ – bình thường từ 15 – 44 tuổi) được hỏi khả năng có thai.
• Nhiều kiểm tra hình ảnh X-quang không thực hiện trong khi mang thai, để bào thai không bị phơi nhiễm bức xạ.
• Nếu chụp X-quang cho phụ nữ mang thai là cần thiết, sẽ chụp với liều bức xạ ảnh hưởng ít nhất tới em bé.
• Người bệnh được giải thích về cách thức thực hiện trước khi chụp để phối hợp

6. Kỹ thuật

7. Đánh giá hình ảnh

• Một hình ảnh chụp chính xác sẽ thể hiện như sau:

• Phim chụp có mật độ và độ tương phản tốt nhất, không bị rung, nhìn thấy được rõ nét phần mềm và vỏ xương.
• Phim thẳng thấy khe khớp cổ chân hình chữ U ngược đều liên tục vào khoảng trung tâm phim. Hình ảnh bao gồm 1/3 dưới xương chày, mác. Thấy rõ khớp sên-chày, sên-mác
• Phim nghiêng thấy được 1/3 đầu dưới xương chày, xương mác. Khớp cổ chân và khớp sên gót ghe đúng tư thế nghiêng (2 mắt cá chồng lên nhau).

8. Chuyển ảnh lên hệ thống PACS: lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống

9. In phim: In 2 hình ảnh thẳng, nghiêng trên 1 phim kích thước 25 x 30 cm.

10.Vệ sinh: Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.

11. Ghi hồ sơ bệnh án: Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.

Tài liệu tham khảo:

• PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội.
• A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold

Từ viết tắt:

• R: Right
• L: Left

Ghi chú:

• Đây là văn bản phát hành lần đầu.

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó Tags: Khớp cổ chân, Chẩn đoán hình ảnh, Guideline

0