Hướng dẫn chụp x-quang đỉnh phổi ưỡn
Hướng dẫn chụp x-quang đỉnh phổi ưỡn áp dụng cho các khoa Chẩn đoán hình ảnh trong toàn hệ thống Vinmec.
- Người thẩm định: Trưởng tiểu ban chẩn đoán hình ảnh
- Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm
- Ngày phát hành: 10/06/2020 Ngày hiệu chỉnh: 20/01/2020
1. Đại cương
Nội dung bài viết
- Kỹ thuật chụp đỉnh phổi ưỡn là tư thế bổ sung cho phim chụp tim phổi thẳng nếu thấy có nghi ngờ tổn thương vùng đỉnh phổi.
- Tư thế ưỡn ngực, tia X trước sau chếch lên cao với mục đích tách xương đòn và cung trước xương sườn 1 lên cao để nhìn rõ đỉnh phổi.
2. Chỉ định và chống chỉ định chụp x-quang đỉnh phổi ưỡn
2.1. Chỉ định
- Làm rõ tổn thương nghi ngờ vùng đỉnh phổi bị xương đòn và xương sườn 1 che lấp.
2.2. Chống chỉ định
- Không có chống chỉ định tuyệt đối
- Chống chỉ định tương đối: Phụ nữ có thai

3. Chuẩn bị
3.1. Người thực hiện
- Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh
- Kỹ thuật viên Chẩn đoán hình ảnh
3.2. Dụng cụ
- Máy X-quang kỹ thuật số chuyên dụng
- Tấm cảm biến kỹ thuật số.
- Lưới chống mờ: Có
- Tấm lọc tia: Có.
3.3. Người bệnh
- Một kỹ thuật chụp x-quang đỉnh phổi ưỡn không yêu cầu chuẩn bị đặc biệt.
- Kiểm tra thông tin người bệnh (Đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh…)
- Yêu cầu người bệnh có thể tháo bỏ một phần hoặc toàn bộ áo và mặc áo choàng bệnh viện trong quá trình chụp. Tháo các vật dụng cản quang.
- Đối với người bệnh nữ (Trong lứa tuổi sinh đẻ – bình thường từ 15-44 tuổi) được hỏi khả năng có thai.
- Nhiều kiểm tra hình ảnh x-quang không thực hiện trong khi mang thai, để bào thai không bị phơi nhiễm bức xạ.
- Nếu chụp X quang cho phụ nữ mang thai là cần thiết, sẽ chụp với liều bức xạ ảnh hưởng ít nhất tới em bé.
- Người bệnh được giải thích về cách thức thực hiện trước khi chụp để phối hợp.
4. Kỹ thuật
4.1. Tư thế chụp
Các bước | Thực hiện | Yêu cầu |
1.Hằng số phát tia |
| Phù hợp với thể trạng người bệnh |
2. Khoảng cách bóng phát tia tới phim | 180cm | |
3. Tư thế người bệnh |
| Tư thế chính xác |
4. Tia trung tâm | Đi từ trước ra sau, chếch lên phía đầu 1 góc 50 – 100 và khu trú vào ngang đốt sống lưng D4 – D5 vào trung tâm phim. | Đúng vị trí |
5. Khu trú chùm tia | Khu trú để để lấy phần mềm xung quanh phổi. | Lấy được toàn bộ phổi |
6. Đánh dấu | Đánh dấu bên cần chụp (Phải – R hoặc trái – L). | Đánh dấu đúng bên |
7. Che chắn | Bộ phận sinh dục (Theo các hướng dẫn an toàn bức xạ trong khoa chẩn đoán hình ảnh). | Bảo vệ bộ phận sinh dục |
8. Sự hô hấp | Yêu cầu người bệnh hít sâu (Tăng thể tích phổi thăm khám), nín thở (Tránh hiện tượng mờ hình chụp). |
4.2. Đánh giá hình ảnh
- Một hình ảnh chụp đỉnh phổi ưỡn chính xác sẽ thể hiện như sau:
- Đầu trong hai xương đòn đối xứng với nhau qua đường giữa, đẩy lên cao khỏi trường phổi,
- Cung trước xương sườn 1 tách cao khỏi trường phổi.
- Phim có thông tin bệnh nhân, dấu phải trái, ngày tháng năm chụp.
5. Chuyển ảnh lên hệ thống PACS: Lựa chọn các ảnh đạt tiêu chuẩn và chuyển toàn bộ lên hệ thống.
6. In phim: In 1 phim thẳng kích thước 25 x 30 cm.
7. Vệ sinh: Vệ sinh phòng chụp, máy chụp và các dụng cụ.
8. Ghi hồ sơ bệnh án: Ghi nhận đã thực hiện trên phiếu chụp.
9. Tai biến và xử trí
- Kỹ thuật này không có tai biến.
Tài liệu tham khảo
- PGS.TS. Phạm Minh Thông, 2012. Kỹ thuật chụp X-quang. Hà Nội: Nhà xuất bản y học Hà Nội
- A.S. Whitley, C.Sloane, G.Hoadley, A.D.Moore, C.W.Assop, 2005. Clark’s positioning in radiography. London: Hodder Arnold
Từ viết tắt:
- PACS: Picture archiving and communication system
Ghi chú:
- Đây là văn bản phát hành lần đầu.
Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó Tags: Đỉnh phổi ưỡn, Chẩn đoán hình ảnh, Guideline