Đánh giá mức độ thức tỉnh và các thang điểm

Các mức độ thức tỉnh khác nhau đã được định nghĩa: 

1. Thang điểm đánh giá hôn mê Glasgow

Hôn mê phát sinh do rối loạn chức năng vỏ não hoặc dưới vỏ hai bên và / hoặc tổn thương thân não liên quan đến hệ thống hoạt hóa lưới hướng lên. Tổn thương bán cầu một bên chỉ gây hôn mê nếu đã có tổn thương bán cầu một bên từ trước hoặc thoát vị qua lều có chèn ép thân não.

Thang điểm Hôn mê Glasgow đã được sử dụng rộng rãi để đánh giá mức độ ý thức trong y học cấp cứu và chăm sóc nguy kịch. Nó đánh giá độ mở của mắt, phản ứng bằng lời nói và phản ứng vận động tốt nhất đối với giọng nói và các kích thích đau đớn.

Ba nhóm triệu chứng trong Thang điểm hôn mê Glasgow [mở mắt (E), phản ứng bằng lời nói (V), phản ứng vận động (M)] khác nhau về sự thay đổi của chúng theo thời gian (ví dụ như mắt nhìn trước!), mối liên hệ với mức độ không phản ứng và giá trị tiên lượng . Thang điểm vận động có giá trị tiên lượng cao nhất và phản ánh mức độ không đáp ứng và vị trí giải phẫu của tổn thương tốt hơn hai thành phần khác trong thang điểm. Điều này ngụ ý rằng những bệnh nhân có cùng tổng số Thang điểm hôn mê Glasgow có thể khác nhau về mức độ không đáp ứng của họ. Do đó, khả năng bảo vệ đường thở có thể khác nhau giữa các bệnh nhân có cùng số điểm Thang điểm hôn mê Glasgow. Cần có kinh nghiệm, quan sát cận lâm sàng và kỹ năng thăm khám tốt để xác định nhu cầu đặt nội khí quản ở những bệnh nhân này. Nguyên nhân của hôn mê (ví dụ như nhiễm độc hoặc chấn thương sọ não) phải luôn được tính đến khi sử dụng Thang điểm hôn mê Glasgow để tiên lượng kết quả.
Xem thêm: Tiếp cận hôn mê ở trẻ em

Các đáp ứng vận động bất thường và các vị trí tổn thương não liên quan

2. Các thang điểm đánh giá mức độ thức tỉnh khác

Các công cụ thay thế để đánh giá mức độ ý thức đã được đề xuất.

• Một cách tiếp cận đơn giản và thiết thực là thang điểm AVPU, trong đó “A” là viết tắt của thay đổi – alert, “V” để phản ứng với giọng nói – voice, “P” để phản ứng với cơn đau- pain và “U” cho không phản ứng với cơn đau -unresponsive.
• Điểm FOUR (Toàn Bộ phác thảo về sự không phản ứng – Full Outline of UnResponsiveness) có bốn thang điểm phụ có thể kiểm tra, đó là phản ứng của mắt (mở mắt và chuyển động của mắt), đáp ứng vận động với các lệnh và kích thích, phản xạ thân não (đồng tử,giác mạc và ho) và hô hấp (thở hoặc hô hấp tự phát trên máy thở cơ học).

Số lượng thang điểm phân nhóm và điểm tối đa trong mỗi thang là bốn và do đó, dễ nhớ và được củng cố bởi từ viết tắt. Điểm BỐN, trái ngược với Thang điểm Hôn mê Glasgow, không kiểm tra đáp ứng bằng lời nói và do đó có giá trị hơn trong môi trường chăm sóc quan trọng nơi một số bệnh nhân được đặt nội khí quản.
– Điểm số vận động đơn giản (SMS – Simplified Motor Score) tóm tắt đáp ứng của vận động với giọng nói và kích thích gây đau thành ba cấp độ (2, tuân theo y lệnh; 1, xác định vị trí đau; 0, rút lui khi đau hoặc không phản ứng).

Thang điểm FOUR

Nguồn: THS. BS HỒ HOÀNG KIM ICU BV NGUYỄN TRI PHƯƠNG (biên dịch)
Xem thêm: Cách thăm khám thần kinh ở bệnh nhân hôn mê

0