Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn chuẩn bị dụng cụ, người bệnh trước khi đưa đi thực hiện can thiệp tim mạch – đón và chăm sóc người bệnh sau can thiệp tim mạch

Người thẩm định: Trưởng tiểu ban Tim mạch Người phê duyệt: Phùng Nam Lâm Ngày phát hành: 29/06/2020         Ngày hiệu chỉnh: 06/2023

1. Định nghĩa và các khái niệm liên quan

•  Theo ước tính của Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO, mỗi năm có khoảng 17 triệu người tử vong do bệnh tim mạch. Trong đó, hầu hết các vấn đề bệnh lý tim mạch thường liên quan đến quá trình hình thành và phát triển của tình trạng xơ vữa động mạch. Theo khuyến cáo của WHO, mỗi người trong chúng ta đều có thể mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là ở độ tuổi từ 40 trở đi. Do đó, các thủ thuật thông tim can thiệp rất thường gặp tại Trung tâm/ khoa Tim mạch có đơn vị/đơn nguyên Tim mạch can thiệp, đặc biệt là thủ thuật chụp và can thiệp mạch vành qua da. 
•  Việc chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật can thiệp tim mạch nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh cũng như nhân viên y tế thực hiện thủ thuật và tránh các tai biến có thể xảy ra trong quá trình thủ thuật.

2. Chỉ định/ Chống chỉ định của quy trình chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật 

2.1. Chỉ định 

• Tất cả các trường hợp có chỉ định chụp và can thiệp mạch vành (theo quy trình chụp và can thiệp mạch vành) đều phải thực hiện theo quy trình chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật.

2.2. Chống chỉ định 

•  Bệnh nhân không đồng ý hoặc không hợp tác trong khi thực hiện quy trình chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật.
•  Các chống chỉ định khác của kỹ thuật chụp và can thiệp mạch vành

3. Chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật thông tim can thiệp 

3.1. Đối với bác sĩ khám bệnh. 

• Giải thích cho bệnh nhân và thân nhân đầy đủ về tình trạng bệnh lý hiện tại, các bệnh lý đi kèm có nguy cơ và chỉ định chụp và can thiệp mạch vành cho bệnh nhân kèm theo chi phí điều trị.
• Khám bệnh và cho thuốc cho bệnh nhân trước thủ thuật . Lưu ý cần nạp lại liều kháng kết tập tiểu cầu kép cho bệnh nhân trước thủ thuật can thiệp mạch vành, như sau:
  • Aspirin 81mg : liều 162-325mg trước thủ thuật, và 
  • Nhóm P2Y12 : 
    • Ticagrelor : liều 180mg trước thủ thuật, càng sớm càng tốt , hoặc 
    • Prasugrel : liều 60mg trước thủ thuật, hoặc 
    • Clopidogrel (Plavix 75mg): liều 600mg trước thủ thuật khi không có Ticagrelor hoặc Prasugrel. 
• Lưu ý với các thuốc đang sử dụng : 
  • Kháng vitamin K: xem xét bỏ và thay thế bằng Heparin. INR cần <1.5 
  • Heparin truyền TM: ngưng, đánh giá lại sau can thiệp xem xét dùng lại hay không.
  • NOAC: Cắt trước thủ thuật 8-12h và dùng lại ngay sau đó.
  • Aspirin, kháng KTTC: tiếp tục dùng trừ trường hợp đặc biệt
• Quan trọng : Ngưng Metformin trước thủ thuật 48 tiếng. Các thuốc điều trị tiểu đường nên ( Nhóm sulfonylurea, Insulin, DPP-4..) nên ngưng cữ sáng khi bệnh nhân nhịn đói. 
• Hoàn thành hồ sơ bệnh án, các thủ tục biên bản hội chẩn, cho ký cam kết trước phẫu thuật/thủ thuật theo yêu cầu của Bộ Y tế và công ty Vinmec. 

3.2. Đối với bác sĩ thủ thuật viên. 

• Thăm hỏi, trấn an người bệnh, giải thích về trình tự thủ thuật sẽ diễn ra và biến chứng có thể gặp, diễn biến sau mổ thông thường theo từng ngày. Bác sĩ thủ thuật viên sẽ thăm khám cùng bác sĩ khám bệnh để cho bệnh nhân/thân nhân ký cam kết thực hiện thủ thuật nguy cơ cao. 
• Cần đảm bảo người bệnh đã dùng đầy đủ thuốc chống ngưng tập tiểu cầu trước thủ thuật can thiệp. 
• Kiểm tra lại các tình trạng bệnh đi kèm (vd: Bệnh dạ dày, bệnh phổi mạn tính), chức năng thận… 
• Kiểm tra người bệnh về tiền sử bệnh lý như tiền sử xuất huyết tiêu hóa, các bệnh rối loạn đông máu, dị ứng các thuốc cản quang… 
• Báo cho Ekip thủ thuật và điều dưỡng viên giờ làm thủ thuật để thuận lợi cho việc chuẩn bị bệnh nhân trước thủ thuật.
• Thông báo cho Ekip CCU chuẩn bị phòng, giường để chuyển bệnh nhân sau thủ thuật . 
• Đặt lịch hẹn thủ thuật trên Patient Queue. 

3.3. Đối với điều dưỡng viên trên nội trú 

• Thăm hỏi, trấn an người bệnh, an ủi để người bệnh an tâm và hợp tác khi thực hiện thủ thuật. Giải thích cách chăm sóc, vệ sinh thân thể trước thủ thuật. Dặn BN nhịn ăn trước thủ thuật 6 giờ (giải thích việc ăn uống trước thủ thuật có thể gây biến chứng nguy hiểm). Hướng dẫn và chuẩn bị bệnh nhân theo Bảng kiểm chuẩn bị người bệnh trước phẫu thuật/ thủ thuật, vệ sinh thân thể: tắm gội toàn thân, cạo lông nách, cắt móng tay, thay quần áo, cạo lông tay và bộ phận sinh dục 2 bên (không tắm đối với NB trong tình trạng cấp cứu, bệnh nặng)
• Đặt 1 đường truyền bằng kim luồn tối thiểu phải là kim 20G, có nối chạc 3 để bơm thuốc (thông thường đặt bên tay trái).
• Thực hiện thuốc theo y lệnh bác sĩ điều trị và theo dõi sinh hiệu , đau ngực, các dấu hiệu chảy máu trước thủ thuật để báo bác sĩ điều trị và bác sĩ thủ thuật viên đánh giá lại.
• Bôi Emla tại 2 vị trí cổ tay phải và bẹn đùi phải nơi sẽ chọc động mạch trước thủ thuật 30-60 phút. 
• Kiểm tra lại hồ sơ đã chuẩn bị đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu trước khi chuyển phòng mổ. 

3.4. Đối với điều dưỡng viên vòng trong – Phòng Cathlab 

• Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ thực hiện thủ thuật, bao gồm :  
  • Bàn để dụng cụ: bao gồm bộ bát vô khuẩn, áo phẫu thuật, găng tay. 
  • Gạc vô khuẩn; bơm 5ml, 10ml, 20ml, 50ml; dụng cụ ba chạc. 
  • Bộ dụng cụ mở đường vào động mạch: 01 bộ sheath, 01 kim chọc mạch, thuốc gây tê tại chỗ (Lidocain hoặc Novocain) 
  • Ống thông can thiệp động mạch vành (guide): các loại guide thông thường là EBU, JL, JR, AL, AR, XB, tùy theo đặc điểm giải phẫu của động mạch vành cần can thiệp và thói quen của thủ thuật viên
  • Dây dẫn (guidewire) cho guide 
  • Bộ kết nối guide can thiệp với hệ thống manifold (khúc nối chữ Y) và khúc nối ngắn. 
  • Thiết bị để điều khiển guidewire: introducer và torque. 
  • Bơm áp lực định liều: dùng để tạo áp lực làm nở bóng hoặc stent theo một áp lực mong muốn. 
  • Dây dẫn (guidewire) can thiệp động mạch vành. Có rất nhiều loại guidewire mạch vành. Chọn lựa guidewire tùy theo đặc điểm tổn thương động mạch vành và thói quen của thủ thuật viên
  • Bóng nong động mạch vành: chọn kích thước và loại bóng (áp lực thường, áp lực cao, bóng có lưỡi cắt- cutting balloon,…) tùy theo đặc điểm tổn thương. 
  • Stent: stent được lựa chọn phù hợp với độ dài và đường kính tham chiếu của tổn thương, chọn stent phù hợp để đảm bảo che phủ hết tổn thương và đảm bảo độ áp thành tối đa. 
  • Pha loãng thuốc cản quang và hút vào bơm áp lực. Pha loãng thuốc cản quang và nước muối sinh lý theo tỉ lệ 1:1 
  • Các loại thuốc dùng trong quá trình can thiệp và cấp cứu: heparin không phân đoạn, nitroglycerin, adenosin, dobutamin, dopamin, atropin, xylocain, verapamil, thuốc ức chế GP IIb/IIIa… 
  • Các dụng cụ như bóng dội ngược động mạch chủ (IABP)… 
  • Các phương tiện cấp cứu: oxy mask, bóng, nội khí quản, máy sốc điện, bóng ngược dòng động mạch chủ, máy tạo nhịp tạm thời,… 

3.5. Đối với điều dưỡng viên vòng ngoài – Phòng Cathlab 

• Nhận bệnh nhân từ nội trú chuyển xuống và chuyển bệnh nhân vào phòng Hybrid. 
• Kiểm tra hồ sơ bệnh án, cam kết phẫu thuật/thủ thuật, biên bản hội chẩn trước khi chuyển bệnh nhân vào phòng thủ thuật.
• Thực hiện Sign-In và Time Out trước khi thủ thuật can thiệp diễn ra. 

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmec. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmec chấp thuận trước bằng văn bản. Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmec không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmec không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: Nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có. Đường link liên kết: Vinmec sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmec được liên kết với website www.vinmec.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0