Cập nhật thực hành các kiến thức về bệnh mạch vành

1. Bệnh mạch vành là gì?

Bệnh mạch vành – hay chính xác hơn là bệnh động mạch vành – là do sự hình thành và phát triển của mảng xơ vữa gây hẹp đáng kể lòng động mạch vành, dẫn đến vùng cơ tim tương ứng bị thiếu máu, gây ra  các cơn đau thắt ngực Trong một số trường hợp, mảng xơ vữa bị nứt vỡ dẫn đến hình thành huyết khối cấp tính, là nguyên nhân của hội chứng động mạch vành cấp, bao gồm nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực không ổn định, có tỷ lệ tử vong cao.

2. Những ai dễ bị bệnh động mạch vành? (Nguy cơ bệnh ĐMV)

• Tuổi càng cao thì nguy cơ bị bệnh ĐMV càng lớn. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh ĐMV nhiều hơn nữ giới.
• Người hút thuốc lá dễ bị bệnh ĐMV. 
• Người ít vận động cũng dễ bị bệnh ĐMV. 
• Người có bố hoặc mẹ, anh chị em bị bệnh ĐMV cũng dễ bị bệnh ĐMV
• Người bị mắc các bệnh: Tăng huyết áp, Đái tháo đường, rối loạn Lipid máu, béo phì thì nguy cơ bị bệnh ĐMV rất cao.

3. Biểu hiện của bệnh ĐMV

Biểu hiện chính của bệnh ĐMV là cơn đau ngực với 2 bệnh cảnh sau: Đau ngực ổn định và đau ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim hay còn gọi là hội chứng động mạch vành cấp.  

• Đau ngực ổn định thường xảy ra khi có gắng sức hoặc cơn xúc cảm. Cảm giác đau thắt hoặc như bị đè ép vùng sau xương ức, hay lan lên vai – tay hoặc cổ – cằm, kéo dài 1 – vài phút, nghỉ ngơi hoặc dùng Nitrate dạng xịt hoặc ngậm thì đỡ, nên không phải đi cấp cứu. Nhưng phải được điều trị hàng ngày và khám định kỳ chuyên khoa Tim mạch.
• Đau ngực không ổn định hoặc đau ngực do nhồi máu cơ tim thường xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào, mức độ đau nặng hơn, hay có vã mồ hôi, kéo dài hơn (thường trên 15 – 20 phút), nghỉ ngơi hoặc dùng Nitrate xịt hay ngậm không đỡ. Có thể kèm theo bệnh cảnh nặng nề như gây đột tử hoặc đe dọa tính mạng như sốc tim, suy tim trái cấp, loạn nhịp thất,… với tỷ lệ tử vong rất cao. 

Một số lưu ý về cơn đau ngực

• Một số trường hợp đau ngực do bệnh ĐMV không có các tính chất điển hình như trên, thậm chí không đau ngực (thường ở người cao tuổi hoặc tiểu đường)
• Ngoài bệnh ĐMV, một số bệnh khác cũng gây đau ngực (thường là đau nhiều hoặc dữ dội) như bệnh động mạch chủ ngực, tắc động mạch phổi, tràn khí màng phổi, viêm màng ngoài tim cấp. Đây đều là các bệnh cảnh cấp cứu, hay kèm theo suy hô hấp, rối loạn huyết động.

4. Phòng chống bệnh động mạch vành thế nào?

• Khám định kỳ nhằm phát hiện sớm bệnh ĐMV. Đối tượng khám định kỳ gồm:
  • Nam từ 45 tuổi và nữ từ 50 tuổi: khám định kỳ hàng năm.
  • Người có từ 1 yếu tố nguy cơ đã nói ở trên trở lên: khám định kỳ 6 tháng. 
• Người có cơn đau ngực ổn định cần khám và điều trị tối ưu tại chuyên khoa Tim mạch.
• Người lần đầu có cơn đau ngực như đã mô tả ở trên (mục 3), dù nặng hay nhẹ đều cần đưa đến cấp cứu ở chuyên khoa tim mạch hoặc cơ sở cấp cứu.
• Điều trị tối ưu các bệnh Tăng huyết áp, Đái tháo đường, rối loạn Lipid máu. Bỏ thuốc lá, điều chỉnh chế độ ăn, chế độ sinh hoạt và làm việc phù hợp, tăng cường tập luyện. Áp dụng các biện pháp giảm cân nếu thừa cân.

5. Những chăm sóc ban đầu cần thiết đối với người bị hội chứng ĐMV cấp (NMCT hoặc đau thắt ngực không ổn định)

• Nằm bất động, giữ yên tĩnh.
• Thở ô xy, đặt đường truyền tĩnh mạch, truyền dung dịch Natri Cloride 9% giảm đau, tốt nhất là dùng Morphine đường tĩnh mạch (Các bước trên tùy thuộc  vào trang bị tủ thuốc cấp cứu và khả năng thực hiện của nhân viên y tế tại chỗ).
• Khẩn trương gọi cấp cứu 115 để sử trí ban đầu và sau đó chuyển đến cơ sở chuyên khoa tim mạch hoặc hồi sức cấp cứu. Trong trường hợp bất khả kháng không có 115, có thể chuyển BN bằng ô tô riêng hoặc xe taxi. Không để BN đi bộ hoặc tự điều khiển phương tiện đến BV.
• Đối với BN đột tử, cần khẩn trương tiến hành hồi sức tim phổi cơ bản, đòi hỏi các đơn vị đều phải có người được đào tạo về HSTP cơ bản

Bản quyền và thương hiệu: Thông tin và hình ảnh trên website thuộc quyền sở hữu của Vinmecdr. Việc sao chép, sử dụng phải được Vinmecdr chấp thuận trước bằng văn bản.

Miễn trừ trách nhiệm: Tất cả những tư liệu được cung cấp trên website này đều mang tính tham khảo. Do đó, nội dung và hình ảnh sẽ được thay đổi, cập nhật và cải tiến thường xuyên mà không phải thông báo trước. Vinmecdr không bảo đảm về độ chính xác cũng như sự hoàn thiện về thông tin. Chúng tôi không chịu trách nhiệm pháp lý cho những thiệt hại xuất hiện trực tiếp hay gián tiếp từ việc sử dụng hoặc hành động dựa theo những thông tin trên hoặc một số thông tin xuất hiện trên website này. Vinmecdr không chịu trách nhiệm pháp lý về những sai sót, lỗi chính tả… do nhập liệu cùng với những sự cố khách quan khác như: nhiễm virus, hành vi phá hoại, ác ý… xảy ra trên website này cũng như các website liên kết, nếu có.

Đường link liên kết

Vinmecdr sẽ không chịu trách nhiệm hay có nghĩa vụ pháp lý dưới bất kỳ hình thức nào về nội dung của những website không thuộc Vinmecdr được liên kết với website www.vinmecdr.com, bao gồm các sản phẩm, dịch vụ và những mặt hàng khác được giới thiệu thông qua những website đó.

0